Saab oferuje NATO nowe samoloty wczesnego ostrzegania i dowodzenia

21 lutego br. szwedzka spółka Saab Defence and Security poinformowała, że wysłała odpowiedź na badanie rynku dotyczące nowych samolotów wczesnego ostrzegania i dowodzenia NATO w programie Alliance Future Surveillance and Control (AFSC) oferując samolot GlobalEye klasy AEW&C (Airborne Early Warning and Control) jako potencjalnego następcę floty 14 E-3A Sentry AWACS.

Saab jest sprawdzoną i zaufaną częścią bazy przemysłowej NATO w dziedzinie obronności i jesteśmy obecni w ponad dwóch trzecich państw członkowskich Sojuszu. Nasze rozwiązania, w tym GlobalEye, są od samego początku opracowywane w celu spełnienia wymagań NATO. Jestem przekonany, że możemy przyczynić się do wzrostu bezpieczeństwa dzięki ważnym zdolnościom, które wzmocnią NATO i przyniosą korzyści państwom członkowskim – powiedział Carl-Johan Bergholm, dyrektor działu Surveillance w Saab Defence and Security.

GlobalEye, opracowany pierwotnie na zamówienie wojsk lotniczych Zjednoczonych Emiratów Arabskich (na mocy trzech umów z 2015, 2017 i 2021 – 5 samolotów), został zabudowany na płatowcu odrzutowego cywilnego samolotu biznesowego Bombardier Global 6000. Samolot jest zdolny do wykonywania 11-godzinnych lotów non-stop. Przenosi zestaw czujników, w tym nowy radar Erieye ER (Extended Range), pracujący w paśmie X o zwiększonym zasięgu. Radar jest zdolny wykrywać i śledzić naziemne cele ruchome (również o zmniejszonej sygnaturze radarowej), statki powietrzne, rakietowe pociski manewrujące oraz peryskopy okrętów podwodnych w odległości do 450 km. Erieye ER może działać pomimo aktywnego zakłócania.

Pozostałe wyposażenie to radar Leonardo/Selex ES Seaspray 7500E do obserwacji powierzchni morza i lądu, wyposażony do tego celu w stację GMTI (Ground Moving Target Indication), głowica optoelektroniczna FLIR Systems Star Safire 380HD, system identyfikacji swój-obcy, transponder ADS-B, system samoobrony, system automatycznej identyfikacji AIS, łącza danych (w tym satelitarne), urządzenia wsparcia elektronicznego ESM oraz system wykrywania i identyfikacji źródeł promieniowania radiowego ELINT. 30 czerwca ub. r. dwa samoloty zamówiła także Szwecja.

Program AFSC ma swoje korzenie w 2019, gdy pojawiły się sygnały o konieczności wymiany natowskich E-3A Sentry po 2035, ale został formalnie zapoczątkowany w kwietniu 2022 przez agencję NAPMO (NATO Early Warning and Control Programe Management Organisation). Samoloty te przechodzą drugą już w ostatnich latach modernizację o kryptonimie FLEP (Final Lifetime Extension Programme), ale będzie konieczna wymiana platformy jako takiej.

Flota natowskich E-3A to pierwsza międzynarodowa jednostka podlegająca dowództwu Sojuszu, począwszy od stycznia 1982. Dwie eskadry (Flying Squadron 1 i Flying Squadron 2) są złożone z 20 międzynarodowych załóg wydzielonych z sił zbrojnych 15 państw NATO, w tym z Polski. Stacjonują w niemieckim Geilenkirchen. Ponadto, zostały wydzielone wysunięte bazy operacyjne w Konya (Turcja), Preweza/Aktion (Grecja) and Trapani-Birgi (Włochy) i wysunięta lokalizacja operacyjna w Ørland (Norwegia). Obecnie dwa samoloty pełnią dyżur nad wschodnią flanką NATO z Rumunii.

Zainteresowanie udziałem w programie AFSC wyrażają także spółki Boeing, Northrop Grumman, Airbus czy General Atomics. Jednak z tego grona gotowym systemem tej klasy dysponuje ta pierwsza – E-7A Wedgetail, który może być faworytem w programie. Obecnie jest użytkowany w Australii (6 egzemplarzy), Turcji (4 jako Peace Eagle) i Korei Południowej (4 jako Peace Eye + 2 planowane), a 3 egzemplarze są budowane dla Wielkiej Brytanii. Ponadto, w kwietniu ub. r. konstrukcja ta została wskazana jako następca E-3G Sentry w amerykańskich wojskach lotniczych (US Air Force, USAF) – docelowo planowany jest zakup ok. 30 egzemplarzy.

Rafał Muczyński, dziennikarz milmag.pl