Norwegowie mają już prawie wszystkie. To następcy F-16

Norwegia jest zaangażowana w program F-35 od bardzo dawna. Tamtej rząd już w 2008 r. podjął decyzję, że amerykański myśliwiec wejdzie do uzbrojenia norweskich sił powietrznych, w których zastąpi samoloty F-16 Fighting Falcon używane od lat 1980-tych. Umowę na zakup 52 F-35A podpisano w 2010 r. Pierwszy egzemplarz przeznaczony dla Norwegii wykonał pierwszy lot pięć lat później. W tym samym czasie w USA rozpoczęło się szkolenie pilotów i techników obsługi naziemnej. Pierwszy myśliwiec przyleciał do Norwegii w 2017 r.

W kolejnych latach nowe myśliwce były wdrażane do służby. Wstępną gotowość operacyjną osiągnięto w 2019 r. Kluczową datą był 6 stycznia 2022 r., gdy F-35 przejęły od F-16 pełnienie dyżurów bojowych w systemie obrony powietrznej państwa. Główną baza tych myśliwców jest Ørland, ale dyżury bojowe są pełnione również w położonej bardziej na północ, bliżej granicy z Rosją, bazie Evenes.

Program dostaw F-35 dla Norwegii jest realizowany z niewielkim opóźnieniem. Ich główną przyczyną były zakłócenia w produkcji spowodowane pandemią COVID-19, a także problemy techniczne, które napotykał producent przy wdrażaniu kolejnych wariantów produkcyjnych myśliwca. Co ciekawe, norweskie F-35 różnią się od wielu innych samolotów tego typu. Ze względu na trudne warunki klimatyczne i konieczność częstego operowania z pasów startowych pokrytych śniegiem i lodem Norwegowie zażyczyli sobie dodanie do swoich myśliwców spadochronów hamujących. Są one instalowane w specjalnym zasobniku z tyłu kadłuba pomiędzy statecznikami pionowymi. Wykorzystanie zasobnika ze spadochronem nie zmniejsza właściwości stealth samolotu. W spadochrony będą wyposażone również polskie F-35.

Norwegowie niemal od początku intensywnie wykorzystują swoje myśliwce nie tylko do obrony własnej przestrzeni powietrznej, ale także w działaniach sojuszniczych. W latach 2020, 2021, 2023 i 2024 norweskie F-35 okresowo stacjonowały na Islandii w ramach NATO-wskiej misji NATO Air Policing. W tym roku norweskie myśliwce stacjonują w Polsce wzmacniając obronę powietrzną wschodniej flanki NATO. Były podrywane w powietrze między innymi 15 stycznie, gdy Rosja dokonała zmasowanego nalotu rakietowego i dronowego na Ukrainę.

Po zakończeniu dostaw norweskie siły powietrzne będą pierwszymi przezbrojonymi w 100% w myśliwce piątej generacji. Na podobny krok zdecydowały się również wojska lotnicze wielu innych państw regionu. F-35 Lightning II będą jedynymi samolotami bojowymi w Danii, Finlandii, Belgii, Holandii i Czechach. W Polsce będą uzupełniane przez F-16 i FA-50. Także Rumuni będą wykorzystywali F-35 wspólnie z F-16.

Myśliwiec F-35A, wersja konwencjonalnego startu i lądowania wielozadaniowego myśliwca piątej generacji, to jeden z najbardziej zaawansowanych samolotów bojowych na świecie. Wyposażony jest w radar AESA AN/APG-81, jak również system elektrooptyczny AN/AAQ-37 znany jako DAS (Distributed Aperture System) umożliwiający wykrywanie, śledzenie i identyfikację celów w pełnym zakresie 360°. Dzięki temu F-35A ma zdolność wykrywania zagrożeń przed sobą, a także z tyłu, co zwiększa bezpieczeństwo i skuteczność w trakcie misji.

F-35A wykorzystuje technologię stealth, co sprawia, że jest trudny do wykrycia przez radary w porównaniu do starszych maszyn. Uzbrojenie jest przenoszone w wewnętrznych komorach uzbrojenia, co pomaga w zachowaniu niskiej sygnatury radarowej. W przypadku uzbrojenia, F-35A może przenosić rakiety powietrze-powietrze AIM-120 AMRAAM i AIM-9X Sidewinder, rakiety powietrze-ziemia AGM-158 JASSM, a także bomby precyzyjne, w tym: GBU-12 Paveway II, GBU-31 JDAM i GBU-39 SDB. F-35A jest również wyposażony w działko GAU-22/A kal. 25 mm.

Twórz treści i zarabiaj na ich publikacji. Dołącz do WP Kreatora