Myśliwiec 6. generacji. Zbudowany z materiałów sprzed pół wieku

Z wycofanych samolotów Panavia Tornado pozyskiwane są strategiczne surowce, przede wszystkim tytan, który następnie wykorzystywany jest do druku 3D komponentów dla nowego myśliwca szóstej generacji – Tempest. Projekt ten wpisuje się w szerszy międzynarodowy program Global Combat Air Programme, którego celem jest stworzenie kompleksowego systemu walki powietrznej nowej generacji.

Panavia Tornado to samolot wielozadaniowy opracowany w ramach międzynarodowej współpracy Wielkiej Brytanii, Niemiec i Włoch w latach 70. Na bazie jednej platformy powstały wyspecjalizowane wersje: uderzeniowa, myśliwska, rozpoznawcza i zwalczania obrony przeciwlotniczej. Jego charakterystyczne skrzydła o zmiennej geometrii umożliwiały dostosowanie konfiguracji do różnych warunków lotu – od niskich prędkości przy starcie i lądowaniu po szybkie przeloty na dużych wysokościach.

Tornado odegrał kluczową rolę w wielu konfliktach zbrojnych, m.in. w obu wojnach w Zatoce Perskiej, na Bałkanach, w Iraku, Afganistanie, Libii, Syrii i Jemenie. Dzięki wykorzystaniu radaru z opcją wykonywania lotu według rzeźby terenu, Tornado był przystosowany do lotów na bardzo małej wysokości, co umożliwiało dolot do celu bez wykrycia przez radary przeciwnika. Samoloty zasłynęły przede wszystkim z wykonywanych na minimalnej wysokości uderzeń na irackie lotniska. Obecnie samoloty tego typu pozostają w służbie Niemiec, Włoch i Arabii Saudyjskiej, ale w Wielkiej Brytanii zostały wycofane w 2019 r.

Zamiast jednak trafić na złomowisko, jak większość wycofanych samolotów wojskowych, Tornado otrzymały drugie życie. W ramach programu "Tornado 2 Tempest" elementy wycofanych samolotów – w tym łopatki sprężarki silnika – są oczyszczane, atomizowane i przekształcane w proszek, który służy jako materiał (feedstock) do druku 3D nowych części. Technologia addytywna pozwala na produkcję komponentów lżejszych, wytrzymalszych i bardziej trwałych niż te wytwarzane tradycyjnymi metodami obróbki metali. Przykładem sukcesu programu "Tornado 2 Tempest" jest wydrukowany w 3D stożek nosa, który został zamontowany na testowym silniku Orpheus – koncepcji Rolls-Royce’a w ramach programu Global Combat Air Programme.

Program "Tornado 2 Tempest" wpisuje się również w trendy proekologiczne udowadniając, że innowacje technologiczne mogą iść w parze z odpowiedzialnym zarządzaniem zasobami. Recykling tytanu i innych metali z wycofanych maszyn nie tylko obniża koszty, ale także wzmacnia niezależność strategiczną i odporność na zakłócenia w globalnych łańcuchach dostaw.

Global Combat Air Programme to międzynarodowy program obronny realizowany przez Wielką Brytanię, Włochy i Japonię. Powstał w wyniku połączenia brytyjsko-włoskiego programu Tempest z japońskim F-X. Jego celem jest stworzenie "systemu systemów" – zintegrowanego środowiska bojowego, w którym załogowe myśliwce szóstej generacji będą współdziałać z bezzałogowymi nosicielami efektorów (Remote Carriers), satelitami, systemami naziemnymi i morskimi, a wszystko to połączone za pomocą chmury danych.

Przyszły brytyjski Tempest ma być zdolny do działania w środowisku sieciocentrycznym, zintegrowany z systemami bezzałogowymi, wyposażony w zaawansowaną awionikę, technologie stealth, sensory multispektralne i autonomiczne systemy decyzyjne. Jego konstrukcja ma umożliwiać współdziałanie z dronami bojowymi, które będą pełnić funkcje zwiadowcze, walki elektronicznej, uderzeniowe i myśliwskie.

W ramach programu GCAP przewiduje się, że pierwsze testy demonstratora technologii odbędą się około 2027 roku, a gotowość operacyjna zostanie osiągnięta do 2040 roku. System będzie skalowalny i otwarty na integrację z przyszłymi platformami, co zapewni jego długowieczność i elastyczność w zmieniającym się środowisku geopolitycznym.