FA-50 z potężnym wsparciem bojowym. Test radarów do polskich samolotów

PhantomStrike to niewielki i lekki radar wykorzystujący najnowsze technologie, jak antena z elektronicznym skanowaniem fazowym czy moduły nadawczo-odbiorcze oparte na azotku galu. Tego typu urządzenia znajdą zastosowanie w zamówionych przez Polskę lekkich samolotach bojowych FA-50PL.

Pierwszy test w powietrzu odbył się nad Kalifornią. W roli nosiciela radaru wykorzystano latające laboratorium badawcze Multi-Program Testbed. Jest to samolot pasażerski Boeing 727 przebudowany w taki sposób, aby można było na nim łatwo instalować testowane wyposażenie, a w kabinie pasażerskiej znajdują się urządzenia badawcze i inżynierowie nadzorujący pracę badanych obiektów – w tym przypadku radaru. W wydanym oświadczeniu Raytheon stwierdził, że w czasie lotu doświadczalnego radar z powodzeniem śledził kilkanaście celów powietrznych oraz dokładnie mapował powierzchnię terenu.

Spośród innych zaawansowanych radarów z anteną AESA PhantomStrike wyróżnia się niską masą – waży jedynie około 75 kg. Jest to około dwa razy mniej od typowych modeli. Inną cechą charakterystyczną jest układ chłodzenia powietrzem. Zwykle radary wykorzystują ciecz chłodzącą. Zastosowanie chłodzenia powietrzem i rezygnacja z mechanicznego układu chłodzenia pozwoliły obniżyć masę, zmniejszyć rozmiary i uprościć konstrukcję tworząc radar łatwiejszy do integracji z wieloma różniącymi się od siebie platformami.

Opisywany radar zalicza się również do rosnącej grupy urządzeń tego typu wykorzystujących półprzewodniki oparte na azotku-galu. Komponenty tego typu generują mniej ciepła i mogą pracować przy wyższym napięciu prądu, co oznacza, że przy mniejszych rozmiarach radar może generować silniejszy sygnał. Jest to kolejna cecha redukująca masę, rozmiary, a także zapotrzebowanie na energię elektryczną.

Prostsza konstrukcja i mniejsza antena przekładają się również na niższą cenę. Według producenta, PhantomStrike będzie niemal o połowę tańszy w porównaniu do typowych radarów klasy AESA. Dla ilustracji, o jakich kosztach mowa można wspomnieć, że w 2022 roku radar Northrop Grumman AN/APG-83 SABR instalowany w modernizowanych F-16 został wyceniony na około 2,8 mln dolarów za sztukę wliczając w to koszty montażu.

PhantomStrike jak wszystkie radary AESA oferuje większe możliwości w porównaniu do radarów z antenami mechanicznymi. Opisując różnicę w działaniu radarów obu rodzajów, w uproszczeniu można powiedzieć, że w klasycznych radarach antena jest jedna, natomiast antena radaru AESA składa się z setek oddzielnych modułów nadawczo-odbiorczych, z których każdy jest jakby osobnym radarem i każdym takim modułem lub grupą modułów można osobno sterować, na przykład przydzielając im różne sektory obserwacji.

Dzięki temu radar AESA może na przykład jednocześnie śledzić cele powietrzne i skanować powierzchnię ziemi. Takie radary charakteryzują się również większym zasięgiem wykrywania, lepszym rozróżnianiem celów i ich identyfikacją czy lepszym wykrywaniem celów niskolecących, w tym tych o zmniejszonej sygnaturze radarowej, jak pociski manewrujące czy drony. Do tego radary AESA są bardziej odporne na zakłócenia i mniej podatne na awarie, ponieważ ich antena jest nieruchoma.

Polskie FA-50 będą pierwszymi na świecie samolotami bojowymi wyposażonymi w radary PhantomStrike. Kontrakt na 48 maszyn tego typu podpisano w 2023 r. W celu przyspieszenia dostaw realizację zamówienia podzielono na dwa etapy. W pierwszym etapie do Polski dostarczono 12 FA-50 Block 10, samolotów w standardowej konfiguracji będącej w danym momencie w produkcji.

Natomiast druga partia 36 samolotów zostanie dostarczona w wersji FA-50PL, która będzie już wyposażona w radary PhantomStrike, łącze danych Link 16 i zintegrowana z zasobnikami celowniczymi Sniper i pociskami powietrze-powietrze AIM-9X Sidewinder. W kolejnych latach do tego standardu zostaną doprowadzone również samoloty FA-50 Block 10. Wyposażenie FA-50 w radar PhantomStrike otwiera w przyszłości drogę do zintegrowania z nimi pocisków powietrze-powietrze średniego lub dalekiego zasięgu.

Twórz treści i zarabiaj na ich publikacji. Dołącz do WP Kreatora