Czegoś takiego jeszcze nie było. Największe w historii zamówienie na Javeliny

Amerykańskie koncerny zbrojeniowe Lockheed Martin i Raytheon ogłosiły, że podpisały z Departamentem Obrony kontrakt o wartości 1,3 mld dolarów na produkcję przeciwpancernych pocisków kierowanych Javelin. Pod względem wartości jest to największe w historii jednorazowe zamówienie na tę amunicję, która zdobyła sławę w czasie pierwszej fazy wojny w Ukrainie. Nie ujawniono, ile dokładnie pocisków i wyrzutni zostało zamówionych.

Obecna umowa jest aneksem do kontraktu podpisanego już w maju 2023 roku. Wtedy to spółka Javelin Joint Venture, w której udziały mają oba wymienione na wstępie koncerny rozpoczęła proces zwiększania mocy produkcyjnych. Jest to związane z toczącą się w Ukrainie wojną i amerykańskimi dostawami tych pocisków dla ukraińskich sił zbrojnych, a także koniecznością uzupełniania amerykańskich zapasów tych środków przeciwpancernych. Bezpośrednio po rosyjskiej agresji Amerykanie przekazali Ukrainie broń z własnych zapasów, które muszą teraz uzupełnić.

Dzięki programowi zwiększania mocy produkcyjnych Javelin Joint Venture do końca 2026 r. będzie w stanie produkować 3960 pocisków rocznie. USA przekazały Ukrainie co najmniej 4 tys. Javelinów, które odznaczyły się wysoką skutecznością w zwalczaniu rosyjskich wozów opancerzonych. Przeciwpancerne pociski kierowane znajdują również inne zastosowania na polu walki. Są wykorzystywane do niszczenia stanowisk piechoty, schronów, stanowisk karabinów maszynowych czy budynków.

Javeliny zostały zamówione przez ponad 25 państw z całego świata. Do tej pory wyprodukowano łącznie ponad 50 tys. pocisków i ponad 12 tys. wyrzutni wielorazowego użytku. Sukcesy odnoszone przez te pociski w Ukrainie przyczyniły się do wzrostu zainteresowania tym uzbrojeniem ze strony innych państw. Od czasu wybuchu wojny Javeliny zamówiły Albania, Łotwa, Rumunia, Bułgaria, Maroko, Tajlandia i Brazylia. Polska po raz pierwszy zamówiła Javeliny w 2021 r. natomiast jesienią 2023 r. podpisano porozumienie o produkcji licencyjnej tych pocisków w zakładach Mesko.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Pocisk Javelin narodził się w latach 90. w ramach zainicjowanego we wcześniejszej dekadzie programu Advanced Antitanbk Weapon System-Medium. Pierwsze egzemplarze trafiły do armii USA w 1996 r.

System Javelin składa się z dwóch podstawowych elementów: wyrzutni CLU (Command Launch Unit) oraz pocisku. CLU wyposażona jest w zaawansowany system naprowadzania z kamerą na podczerwień, który pozwala na precyzyjne celowanie zarówno w dzień, jak i w nocy, a także w trudnych warunkach pogodowych. Javelin to pocisk typu "wystrzel i zapomnij", co oznacza, że po odpaleniu automatycznie naprowadza się na cel bez potrzeby dalszej kontroli przez operatora. Pocisk posiada dwustopniowy silnik rakietowy oraz tandemową głowicę kumulacyjną, zaprojektowaną do penetracji pancerza reaktywnego.

Javelin ma zasięg czterech kilometrów, a jego głowica może przebić pancerz o grubości do 800 mm jednorodnej walcowanej stali pancernej (RHA, Rolled Homogeneous Armour), co czyni go skutecznym nawet przeciwko nowoczesnym czołgom. Tym bardziej że pocisk może być używany w trybie ataku z góry, co pozwala na niszczenie czołgów, celując w ich najcieńsze opancerzenie, lub w trybie bezpośrednim, co jest przydatne w atakach na budynki i bunkry.