Polak poleci w kosmos. Wiemy, czym się tam zajmie

Europejska Agencja Kosmiczna (ESA), we współpracy z Ministerstwem Rozwoju i Technologii oraz Polską Agencją Kosmiczną (POLSA), zakończyła ocenę merytoryczną naboru eksperymentów do realizacji na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Wśród eksperymentów, które mają być przeprowadzone na ISS, znajdują się m.in. te, w których udział ma wziąć polski astronauta Sławosz Uznański. Opracowane zestawienie zawiera 18 eksperymentów.

POLSA przekazała informacje, że w ramach misji polskiego astronauty na ISS planowane są eksperymenty, które z uwagi na unikalne warunki panujące na stacji kosmicznej (szczególnie mikrograwitację) nie mogą być przeprowadzone na Ziemi.

"Można się spodziewać, że powstaną materiały o szczególnych właściwościach lub nowe produkty konsumenckie np. leki, które będą wytwarzane na stacjach orbitalnych lub na Księżycu"- stwierdzono.

"Najlepsze propozycje zakładające testowanie na stacji ISS technologii, układów modułów, systemów lub materiałów mogą być także wykorzystane w przyszłych misjach eksploracyjnych ESA lub NASA. Pokazuje to dojrzałość polskiego sektora kosmicznego, który w ciągu 10 lat udziału w programach ESA może swobodnie współpracować, a nawet konkurować w realizacji ambitnych misji kosmicznych" – zaznaczył cytowany w komunikacie prof. Grzegorz Wrochna, prezes POLSA.

Wśród eksperymentów, które zostały ocenione najwyżej, wymieniono m.in.:

• LeopardISS – testy komputera do badania algorytmów AI na potrzeby eksploracji kosmosu;
• 0G-CARE – badanie skuteczności leków przeznaczonych do zwalczania komórek rakowych w warunkach braku grawitacji;
• phoTOGRAV – wsparcie rozwoju interfejsów komputer-mózg;
• LEO-DDS – biodegradowalne systemy dostarczania leków w warunkach braku grawitacji;
• TEAMLEO – analiza komórek krwi astronautów dla celów badań genetycznych;
• EDDIE-PHP – testowanie mechanizmów przeznaczonych do zastosowań w górnictwie kosmicznym.

Obecnie trwa proces pogłębionej analizy wykonalności przyjętych eksperymentów, który może potrać kilka tygodni - poinformowała POLSA. Zaznaczono, że ze względu na ograniczenia techniczne związane z lotem już w 2024 r., nie ma gwarancji, że wszystkie eksperymenty z listy zostaną przyjęte do realizacji.

Dodano, że niektóre z zaproponowanych eksperymentów okazały się na tyle skomplikowane, że ich przygotowanie do najbliższej misji okazało się niemożliwe. "Nadal jednak trwają rozmowy z ESA o możliwości ich realizacji w dalszej perspektywie, np. gdyby misja się opóźniła" – podkreślono.

8 sierpnia br. ESA ogłosiła, że Sławosz Uznański rozpoczął szkolenie przygotowujące do udziału w misji kosmicznej. W listopadzie ub.r. Polak został wybrany na astronautę rezerwowego ESA, po procesie rekrutacyjnym, do którego zgłosiło się ponad 22,5 tys. chętnych z krajów członkowskich ESA.

30 września br. minister rozwoju i technologii Waldemar Buda poinformował, że "w listopadzie ESA podejmie oficjalnie decyzję o misji drugiego polskiego astronauty Sławosza Uznańskiego, który już w sierpniu 2024 r. może polecieć w kosmos".

Sławosz Uznański, astronauta i inżynier, jest doktorem elektroniki. Pracuje w Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych (CERN). Urodził się w Łodzi 39 lat temu i ukończył Politechnikę Łódzką.