Ile terabajtów pamięci ma mózg człowieka?

Teorie pamięci sugerują, że pojemność mózgu pozwala na zapis od 10. terabajtów do 2,5 petabajta (blisko 2500 terabajtów) danych. Nawet ta niższa wartość przechowa imponującą ilość informacji – gdybyśmy zapełnili ją serialami, których każdy odcinek trwa 60 minut i zajmuje 1 gigabajt, to obejrzenie wszystkich odcinków zajęłoby nam blisko 20 lat. Pojemność dysków twardych instalowanych dziś w większości komputerów użytkowych nie przekracza zwykle 1 terabajta, jednak mniejszą pojemność komputer nadrabia 100-procentową wiernością zapisu i możliwością backupu.

Podobnie jak komputer, mózg może wykonywać wiele operacji na sekundę. Jego sprawność jest jednak bardzo podatna na trening, dlatego można mówić raczej o potencjale obliczeniowym mózgu, niż o jego stałej mocy. Do jakich osiągów można ten potencjał wyćwiczyć? W księdze rekordów Guinessa odnotowano m.in. wyczyn Shakuntali Devi, praktykującej pamięciową arytmetykę od 5 roku życia. W 198. r. poprawne wymnożenie dwóch losowych 13-cyfrowych liczb zajęło jej 28 sekund. Dla porównania moc obliczeniowa komputera jest względnie stała i zależy od podzespołów, których wydajność nie rośnie w miarę treningu (obliczeń), ale też nie spada przy jego braku.

Mózg zapisuje dane jako zbiór faktów, odczuć i skojarzeń. Bohaterowie filmów lubią sobie zapisywać informacje w formie tatuaży, ale niewielka dostępna przestrzeń i trudności z nadpisywaniem to raczej słabe wsparcie. Dla odmiany komputer może bezstratnie przechowywać nasze dane przez wiele lat w wielu miejscach i pozwala tworzyć backup wszystkich danych. Dlaczego to takie ważne? Mówiąc obrazowo: jeżeli nasz mózg każdy przyswojony fakt obsługuje metodą zero-jedynkową (pamiętam/nie pamiętam), to mając jego backup zawsze wrócisz do momentu, w którym pamiętasz! Warunek jest jeden: aby nie pominąć żadnej informacji backup musi być tworzony w postaci obrazu całego dysku.

Informacje w mózgu łatwo ulegają wypaczeniom i zacierają się tracąc swą pierwotną wartość. Kłopotliwy bywa też sam proces ich odtwarzania, często żmudny i czasochłonny. Istnieją mechanizmy szybkiego i wiernego przypominania jak hipnoza czy zespół hipertymestyczny (niezdolność zapominania), ale nie są one powszechnie dostępne. Komputer zachowane informacje odtwarza zawsze 1:1 ze stanem, w jakim zostały zapisane. Posiadając backup komputer nie tylko „pamięta”. wszystko, ale też daje wgląd w to, co zapisał na dany temat w wybranym czasie. Interesuje nas wykasowany projekt lub zaginiony mail z przed roku? Wybieramy plik backupu z tego okresu i przywracamy system do momentu, w którym szukane pliki jeszcze na nim były.

Uszkodzenie obszaru mózgu przechowującego unikalne dane często kończy się ich nieodwołalną utratą. Można tego uniknąć zapisując ważne informacje na dysku, w chmurze bądź na kartce papieru. W przypadku urazu odtworzymy wtedy chociaż części informacji, jednak transfer całej ludzkiej pamięci na zewnętrzny nośnik jest - jak się wydaje - jeszcze poza naszym zasięgiem. W przypadku komputera awaria lub wymazanie danych wcale nie musi oznaczać ich permanentnej utraty. Niektóre z rozwiązań do backupu pozwalają łatwo przywrócić cały system z kompletnymi danymi na zupełnie inny sprzęt. Co jednak w przypadku, gdy utracone informacje są potrzebne bardzo pilnie? Istnieją już technologie - np. VirtualBoot - pozwalające w 5 minut odzyskać dostęp do systemu i wszystkich danych: wystarczy uruchomić plik utworzonego wcześniej backupu na dowolnym sprzęcie w postaci wirtualnej. Co ciekawe efekty pracy w takim trybie również mogą być backupowane.