Autonomiczne pociągi w Polsce – czy to możliwe?

Pociągi autonomiczne to pojazdy, które są zaprojektowane w taki sposób, by mogły obsługiwać trasy kolejowe bez udziału maszynisty. Wyposażone w liczne czujniki i kamery są w stanie monitorować otoczenie oraz kontrolować tor jazdy. Mają też zdolność do komunikowania się z systemem zarządzania ruchem. Mogą być wykorzystywane zarówno na liniach towarowych, jak i pasażerskich. Oprócz tego autonomiczne pociągi dobrze sprawdzają się także w obsłudze metra.

Nowoczesne pociągi bezobsługowe mają wiele zalet. Przede wszystkim są w stanie poprawić stabilność rozkładu jazdy i zlikwidować opóźnienia, co jest aktualnie jedną z największych bolączek kolei. Dzięki wprowadzeniu pociągów autonomicznych możliwe będzie zwiększenie maksymalnej prędkości pociągu, a co za tym idzie skrócenie czasu podróży – ma to szczególne znaczenie na długich trasach. Kolejną kwestią jest poprawienie przepustowości kolei oraz zwiększenie częstotliwości kursowania wybranych linii, co także przyczyni się do polepszenia komfortu podróżnych. 

Pierwsze tego typu pojazdy wykorzystywano już w 1981 roku do obsługi metra w Japonii. Szacuje się, że aktualnie na świecie działa już ponad 800 km linii autonomicznego metra, z czego najwięcej znajduje się na ten moment we Francji. Do wprowadzenia pociągów bezobsługowych przygotowują się aktualnie Dania i Niemcy. Metro działające bez nadzoru człowieka działa już na przykład w Kopenhadze. Duże zamówienie na autonomiczne pociągi złożyły też Indie. W wielu miejscach na świecie kolej bezobsługowa funkcjonuje już na specjalnie wydzielonych liniach – ma to miejsce choćby w Australii. Specjaliści uważają, że zainteresowanie takim rozwiązaniem będzie rosło i że kolej autonomiczna to opcja, po którą z biegiem lat będą coraz śmielej sięgały kolejne kraje na świecie.

Polskie koleje również są zainteresowane wprowadzeniem pociągów bezobsługowych. W tej chwili możliwe byłoby uruchomienie linii autonomicznej nawet w obrębie warszawskiego metra. Na przeszkodzie stoją jednak przepisy, które w Polsce wymagają obecności przynajmniej jednego maszynisty w kabinie (a dwóch przy rozwinięciu prędkości powyżej 130 km/h), a także podejście społeczeństwa. Wiele osób wciąż przyzwyczajonych jest do tradycyjnych pociągów i czuje się pewniej, gdy pojazd prowadzi maszynista. Zaufanie do pociągów bezobsługowych stopniowo rośnie, ale dla wielu podróżnych obecność człowieka za sterami wciąż daje poczucie większego bezpieczeństwa.

Wprowadzenie pociągów autonomicznych do ruchu pasażerskiego i towarowego wymagałoby dodatkowo przeprowadzenia modernizacji i wdrożenie określonych systemów, a więc póki co jest to w Polsce dość odległy temat. Niemniej jednak zainteresowanie nową technologią jest widoczne również przez wzgląd na problemy kadrowe. Pociągi autonomiczne rozwiązałyby kwestię niedoboru maszynistów i znacząco odciążyły system. Na ten moment wprowadzenie takiego systemu nie jest jeszcze możliwe, ale z pewnością z biegiem lat zacznie się to zmieniać i także w naszym kraju będziemy mieli możliwość wsiąść do pojazdu w pełni zautomatyzowanego.

Pociągi autonomiczne zyskują na popularności. Skracają czas podróży – przede wszystkim na długich trasach. Są także ekologiczne, co w dobie kryzysu klimatycznego ma ogromne znaczenie. Ponadto redukują opóźnienia i stabilizują rozkład jazdy, pozwalają na wprowadzenie większej ilości połączeń tam, gdzie jest to niezbędne. Uruchomienie takiego systemu wymaga jednak przystosowania kolei, unowocześnienia przepisów, modernizacji taboru oraz zmiany mentalności. Mimo to jest niemal pewne, że z biegiem czasu kolej autonomiczna pojawi się w Polsce i w całej Europie, oferując pasażerom nowy standard podróży. W przyszłości pasażerowie kupujący bilety na pociąg będą mogli wybierać także spośród połączeń obsługiwanych przez w pełni zautomatyzowane składy.