Amazonia umiera? "Zielone płuca Ziemi" uwalniają już więcej CO2 niż pochłaniają

Pomiary wykonane przez samoloty analizujące powietrze nad Amazonią potwierdziły, że lasy deszczowe przechodzą bardzo niebezpieczną metamorfozę. Nie pochłaniają i nie magazynują już tyle gazów cieplarnianych co kiedyś.

W najnowszej publikacji autorstwa naukowców z brazylijskiego National Institute for Space Research (INPE), zawarto wyniki pomiarów stężenia dwutlenku węgla bezpośrednio nad Amazonią. Odkryto, że w związku z pożarami oraz karczowaniem ogromnych obszarów, tereny w głębi Ameryki Południowej uwalniają coraz więcej gazów cieplarnianych i jednocześnie, coraz mniej ich magazynują.

Podejrzenia co do takiego stanu rzeczy pojawiały się już wcześniej, ale dopiero ostatnie badanie było na tyle dokładne, aby traktować je w pełni poważnie. Zespół fizyków i chemików pod kierownictwem Luciany Gatti, zaprojektował cztery "walizki" z przyrządami pomiarowymi, które rozesłali do czterech miejsc wewnątrz lasu deszczowego.

Głównym elementem aparatury były szklane pojemniki o wielkości butelki. Lokalni piloci zabierali ze sobą sprzęt na pokłady samolotów i w czasie lotów na wysokościach od 300 do 4400 metrów, zbierali próbki powietrza. Walizki były następnie przesyłane do laboratoriów. I tak, co dwa tygodnie przez… osiem lat. Wcześniej badania atmosfery prowadzono głównie przez satelity, ale w związku z częstym zachmurzeniem Ameryki Południowej, metoda ta nigdy nie była zbyt dokładna.

W trakcie eksperymentu prowadzonego od 2010 do 2018 roku, zgromadzono ponad 600 "profili atmosferycznych". Odkryto w ten sposób, że emisja dwutlenku węgla na wschodzie Amazonii – gdzie wylesianie jest bardziej intensywne – jest wyraźnie wyższa niż na zachodzie. Regiony bliżej ludzkich osiedli, gdzie najchętniej wycinano drzewa i tworzono pastwiska, stały się regularnym emiterem gazów cieplarnianych.

Gatti alarmuje: "Południowy wschód jest wylesiony w 28 procentach i stracił 24 procent wilgotności, natomiast temperatury w sierpniu i wrześniu zmieniły się o 3,1 stopnia (…) To niewiarygodne, jak na tropikalnej szerokości geograficznej występuje taka zmiana temperatury. Czy to nadal las deszczowy"?

Więcej informacji znajdziesz w oryginalnej publikacji: L. V. Gatti, L. Basso, J. Miller, Amazonia as a carbon source linked to deforestation and climate change, "Nature" vol. 595, www.nature.com/articles/s41586-021-03629-6