Zaginiony statek Jamesa Cooka. Po latach ustalono, gdzie jest wrak
Australijskie Narodowe Muzeum Morskie potwierdziło lokalizację wraku HMS Endeavour, pierwszego europejskiego statku, który dotarł do wschodnich wybrzeży Australii. Jego kapitanem był James Cook, sławny żeglarz, podróżnik, odkrywca i kartograf z XVIII w.
Po 26 latach badań historycznych i archeologicznych, Australijskie Narodowe Muzeum Morskie ogłosiło w nowym obszernym raporcie, że wrak HMS Endeavour znajduje się na dnie Newport Harbor w Rhode Island, USA. Miejsce to oznaczone jako RI 2394, zostało zidentyfikowane jako ostateczne miejsce spoczynku statku.
Odkrycie po latach poszukiwań
HMS Endeavour, dowodzony przez kapitana Jamesa Cooka, wyruszył z Anglii w 1768 r. w celu obserwacji tranzytu Wenus na Tahiti oraz dokumentacji nieodkrytych ziem południowych. Podczas tej wyprawy po raz pierwszy zmapowano wybrzeża Nowej Zelandii i wschodniej Australii, co było kluczowym momentem w europejskiej kolonizacji regionu.
Po powrocie do Anglii statek został sprzedany prywatnemu właścicielowi i przemianowany na Lord Sandwich. W czasie wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych służył do transportu brytyjskich wojsk. Z czasem, gdy jego stan się pogorszył, został przekształcony w statek więzienny dla amerykańskich jeńców wojennych w Newport Harbor. W 1778 r., gdy Francuzi zablokowali zatokę Narragansett, statek został celowo zatopiony wraz z innymi jednostkami wojennymi. Od tego czasu spoczywa na dnie morza.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Kontrowersje wokół identyfikacji
Poszukiwania HMS Endeavour rozpoczęły się w 1999 r., kiedy Australijskie Narodowe Muzeum Morskie nawiązało współpracę z Projektem Archeologii Morskiej Rhode Island (RIMAP). Chociaż wcześniej sugerowano, że lokalizacja RI 2394 jest właściwa, dopiero teraz raport potwierdza to ostatecznie.
W 2022 r. muzeum ogłosiło odkrycie wraku, jednak RIMAP uznał to za przedwczesne. Organizacja podkreślała, że jej wnioski będą oparte na naukowych procesach, a nie emocjach czy polityce australijskiej. Daryl Karp, dyrektor i CEO muzeum, podkreśliła znaczenie pracy zespołu archeologicznego oraz współpracy z władzami Rhode Island i ekspertami, którzy przez lata dostarczali cennych informacji i wskazówek.
James Cook - odkrywca, który zmienił świat
James Cook to angielski żeglarz i odkrywca, kartograf, astronom, a także organizator i kierownik trzech wypraw dookoła świata. W trakcie pierwszej zdobył Wyspy Towarzystwa, zbadał obszary Melanezji i Nowej Zelandii, dotarł do wybrzeży Australii i przepłynął cieśninę Torresa. Jego podróże przyczyniły się do odkrycia nowych lądów.
Choć Cook jest uznawany za bohatera narodowego, jego metody budziły kontrowersje. Podczas trzeciej wyprawy jego zachowanie stało się bardziej brutalne, co doprowadziło do konfliktów z rdzenną ludnością. Jego działania na Hawajach, gdzie został zamordowany, są często krytykowane za brak szacunku dla miejscowych tradycji.
Jego mapy i wyprawy na ówczesny kraniec świata miały ogromny wpływ na rozwój nauki i kolonializmu. Cook przyczynił się do lepszego zrozumienia świata i otworzył nowe możliwości dla przyszłych odkrywców.
