Samolot bez ruchomych części. X‑65 CRANE sterowany strumieniem powietrza

Realizowany przez Agencję Zaawansowanych Projektów Badawczych Departamentu Obrony (DARPA) program CRANE wszedł w kolejną fazę. Jak podaje Agencja, rozpoczęła się już produkcja samolotu X-65 CRANE, który w 2025 roku ma wykonać swój pierwszy lot. Czym charakteryzuje się ta rewolucyjna maszyna?

DARPA poinformowała o rozpoczęciu budowy samolotu X-65 CRANE. Na mocy podpisanej z agencją umowy, firma Aurora Flight Sciences ma wykonać prototypowy egzemplarz sterowany poprzez kontrolę opływających go strumieni powietrza.

Ta właśnie metoda ma zostać przetestowana przez maszynę o nazwie X-65 CRANE, która – co podkreśla DARPA – zrywa z obowiązującymi od czasów braci Wright (pierwszy lot odbyli w 1903 t.) metodami sterowania samolotami w locie.

Samolot X-65 CRANE przypomina nieco wyglądem romb, ale jego najważniejszą cechą jest możliwość manewrowania bez używania ruchomych powierzchni sterowych, których wychylanie pozwala na sterowanie typowymi samolotami w powietrzu.

Zamiast ruchomych powierzchni aerodynamicznych, X-65 ma stosować rozwiązanie o nazwie AFC (Active Flow Control – aktywna kontrola przepływu), pozwalające na kontrolę strumieni opływającego samolot powietrza.

Dzięki temu rozwiązaniu maszyna ma poruszać się w powietrzu bez korzystania z tradycyjnych powierzchni sterowych, co w przyszłości ma pozwolić na budowę lżejszych i prostszych konstrukcyjnie samolotów.

W pierwszej fazie testów ze względów bezpieczeństwa X-65 ma latać z normalnym zestawem sterów, które wraz z kolejnymi próbami będą kolejno blokowane, a ich rolę stopniowo będzie przejmować AFC. Docelowo X-65 ma manewrować bez stosowania ruchomych powierzchni aerodynamicznych.

Eksperymentalna maszyna będzie ważyć ok 3,2 tony i mieć rozpiętość 9 metrów. Samolot ma osiągać prędkość ok. Mach 0,7. Dzięki wyposażeniu samolotu w czujniki monitorujące wydajność AFC, DARPA ma uzyskać dane, dzięki którym chce w przyszłości zrewolucjonizować lotnictwo cywilne i wojskowe.