Sałatka idealna. Jedzenie dla astronautów, które można wyhodować w kosmosie
Co jedzą astronauci? Do stosowanej od lat żywności liofilizowanej może dołączyć wyjątkowa sałatka. Posiłek opracowany przez międzynarodowy zespół badawczy może wydawać się dość pospolity, jednak powstał według bardzo restrykcyjnych założeń. Ma dostarczać wszystkie niezbędne substancje odżywcze, a przepis ma wykorzystywać tylko te składniki, które można wyhodować w kosmosie.
18.03.2023 | aktual.: 16.01.2024 17:57
Soja, mak, jęczmień, jarmuż, orzeszki ziemne, bataty i słonecznik. Przepis na idealną sałatkę wydaje się prosty, ale – jak podaje serwis Astronomy - jest efektem prac zespołu badawczego, w skład którego weszli eksperci z Uniwersytetu Adelajdzkiego i Uniwersytetu w Nottingham.
Ich celem było skomponowanie posiłku, który zapewni astronautom wszystkie niezbędne substancje odżywcze, a jednocześnie będzie łatwy i prosty w przygotowaniu. Wymusiło to ograniczenie liczby składników do maksymalnie 10. Posiłek być też ograniczony pod względem objętości – jego wielkość me nie przekraczać przeciętnej porcji, jedzonej na Ziemi.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Kluczowym ograniczeniem okazała się możliwość wyhodowania wszystkich składników w kosmosie. Jak zauważa Shu Liang z Uniwersytetu Adelajdzkiego, choć na orbicie Ziemi w skład posiłków astronautów wchodzi również mięso, to podczas przyszłych misji, sięgających dalszych zakątków kosmosu, efektywniejsza będzie dieta roślinna.
Zawęziło to wybór do roślin dobrze nadających się do uprawy hydroponicznej, a jednocześnie zajmujących możliwie mało miejsca i mało wymagających w kwestii nawożenia.
Poza tym badacze wzięli pod uwagę także kolorystykę składników, przyjmując założenie, że nie tylko smak, ale i wygląd posiłku może mieć znaczenie dla nastroju jedzących go ludzi. Jako kryterium przyjęto także możliwie długie zachowanie świeżości i możliwość wspólnego jedzenia posiłków przez zespół, tworzący załogę statku kosmicznego.
Założenia towarzyszące komponowaniu kosmicznej sałatki podsumowuje prof. Volker Hessel z Uniwersytetu Adelajdzkiego: "Symulowaliśmy połączenie sześciu do ośmiu roślin, które dostarczają wszystkie wymagane składniki odżywcze potrzebne astronautom. Ich wymagania różnią się od tego, czego potrzebują ludzie na Ziemi. (…) chcieliśmy znaleźć rośliny, które mają jak najwięcej składników odżywczych, ich małe porcje dostarczają dużej ilości kalorii i które mogą być uprawiane na niewielkiej przestrzeni."
Opracowanie przepisu na idealną, kosmiczną sałatkę nie kończy badań nad żywieniem astronautów. Kolejnym krokiem ma być zaprojektowanie całego systemu produkcyjnego, pozwalającego na uprawę niezbędnych składników w warunkach kosmicznych.
Łukasz Michalik, dziennikarz Wirtualnej Polski