Portugalia zamawia samoloty szturmowe. Stawia na A-29N Super Tucano

A-29N wywodzi się z popularnego samolotu szkolno-treningowego EMB 314 Super Tucano. Jego rozwinięciem był lekki samolot bojowy A-29, w którym zainstalowano systemy misyjne oraz zaczepy na uzbrojenie. W takiej konfiguracji samolot nadaje się do prowadzenia misji przeciwpartyzanckich, bliskiego wsparcia, przechwytywania celów wolnolecących czy rozpoznania zachowując przy tym możliwości szkoleniowe.

Do tej pory klientom dostarczono ponad 260 egzemplarzy, które wylatały ponad 570 tysięcy godzin, w tym 60 tysięcy w warunkach bojowych. Przykładowo w Brazylii samoloty tego typu są wykorzystywane do przechwytywania nad Amazonią samolotów przemytników narkotyków. Wśród innych użytkowników są m.in.: Dominikana, Ekwador, Indonezja, Nigeria, Filipiny czy Afganistan.

A-29N to wersja wyposażona w systemy awioniki, zwłaszcza łączności, zgodne ze standardami NATO. Inne wprowadzone zmiany obejmują nieujawnione nowe wyposażenie zgodne z wymaganiami zamawiającego. A-29 jest wyposażony w pięć punktów podwieszenia uzbrojenia: jeden znajduje się pod kadłubem, a po dwa pod każdym skrzydłem. Maksymalna ładowność dla przenoszonego uzbrojenia wynosi 1360 kg. Stałym elementem uzbrojenia są dwa karabiny maszynowe kalibru 12,7 mm zamontowane w kadłubie.

Dodatkowo samolot może przenosić różnorodne typy uzbrojenia, takie jak wyrzutnie niekierowanych pocisków rakietowych, przeciwpancerne pociski kierowane AGM-114 Hellfire, zasobniki z działkami i karabinami maszynowymi, a także pociski naprowadzane laserowo APKWS. W celu zwiększenia zdolności do samoobrony, A-29 może być wyposażony w system AN/AAR-60(V)2 ostrzegający o nadlatujących pociskach ziemia–powietrze oraz wyrzutnie flar i dipoli AN/ALE-47.

– A-29 Super Tucano jest najbardziej efektywny samolotem w swojej kategorii. Jest wyposażony w nowoczesne sensory do precyzyjnej identyfikacji celów, systemy uzbrojenia i bogaty zestaw łączności. Jego możliwości są dodatkowo zwiększone przez przyjazny interfejs człowiek-maszyna i wytrzymały płatowiec dostosowany do operowania z nieutwardzonych pasów startowych, w trudnych warunkach klimatycznych i bez zaplecza technicznego. Samolot wymaga jedynie niewielkiej obsługi technicznej, co podnosi jego gotowość operacyjną i obniża koszty użytkowania – głosi oświadczenie Embraera.

Mimo opisanych możliwości bojowych i sukcesów odnoszonych w czasie konfliktów asymetrycznych, doświadczenia z wojny na Ukrainie wskazują, że samolot tej klasy w czasie wojny pełnoskalowej będzie niezwykle podatny na zniszczenie przez współczesne systemy obrony przeciwlotniczej, w tym pociski wystrzeliwane z wyrzutni naramiennych. Dlatego w Portugalii będą wykorzystywane przede wszystkim do szkolenia.

W tej chwili w roli samolotów szkolenia zaawansowanego są wykorzystywane pozyskane w latach 80-tych Aérospatiale Epsilon TB30. Wprowadzenie A-29N pozwoli na uczenie nie tylko pilotażu, ale również wykorzystania sensorów czy uzbrojenia. Portugalczycy planują nawet oferowanie usług szkoleniowych siłom powietrznym z innych państw NATO. Poza szkoleniem pilotów samoloty tego typu idealnie nadają się również do szkolenia wysuniętych kontrolerów naprowadzania (JTAC).

Zakup brazylijskich samolotów przyniesie korzyści także portugalskiemu przemysłowi. Minister obrony Nuno Melo opisał zakup A-29N jako strategiczną szansę dla państwa, ponieważ wiele przedsiębiorstw zostanie zaangażowanych w dostosowanie samolotu do standardów NATO. Oba państwa mają już tradycję współpracy w branży lotniczej. Portugalskie przedsiębiorstwa są zaangażowane w produkcję KC-390 – samolotu transportowego również produkowanego przez Embraera.

Portugalskie zamówienie to kolejny sukces eksportowy Super Tucano w ostatnich miesiącach. W lipcu 2024 r. w czasie targów Farnborough International Airshow sześć A-29 zamówił Paragwaj. Miesiąc później taką samą liczbę samolotów zamówił sąsiedni Urugwaj. Dostawy dla obu państw mają się rozpocząć w tym roku.