Macedonia pozbywa się rosyjskich śmigłowców. Kupuje zachodnie

Kolejny członek NATO rezygnuje z rosyjskiego uzbrojenia, które zostanie przekazane Ukrainie, a w zamian zostanie wprowadzony sprzęt produkcji zachodniej. Macedonia Północna poinformowała o zakupie ośmiu śmigłowców wielozadaniowych od włoskiego koncernu Leonardo. Chociaż liczba może się wydawać niewielka, będzie to największy zakup uzbrojenia przez to państwo od czasu uzyskania niepodległości w 1991 r. po rozpadzie Jugosławii.

Macedonia Północna podobnie jak pozostałe państwa powstałe w wyniku rozpadu Jugosławii dysponowała w głównej mierze uzbrojeniem wyprodukowanym w Związku Radzieckim lub Rosji. Zaliczały się do niego m.in. śmigłowce szturmowe Mi-24W i śmigłowce transportowe Mi-8. Z powodu ciągłych ograniczeń budżetowych nie było pieniędzy na utrzymywanie w sprawności całej floty tych maszyn. Według ostatnich dostępnych informacji w służbie pozostawało po sześć śmigłowców każdego typu. Po rosyjskiej napaści na Ukrainę stało się jasne, że nawet w przypadku przyznania odpowiednich środków finansowych, remont tych śmigłowców będzie niemożliwy.

W związku z tym władze Północnej Macedonii uznały, że będzie to dobra okazja do wymiany pokoleniowej sprzętu latającego będącego w uzbrojeniu lotnictwa wojsk lądowych. W marcu 2023 r. ministerstwo obrony wyraziło zgodę na przekazanie Ukrainie 12 Mi-24W. Jak wspomniano sześć z nich było w stanie zdatności do lotu, a pozostałe były tak zużyte, że nadawały się jedynie na części zamienne. Jednak sześć sprawnych maszyn mogło stanowić wyjątkową gratkę dla Ukraińców, ponieważ wcześniej zostały zmodernizowane przez firmę Elbit Systems poprzez wyposażenie w wyświetlacz HUD, gogle noktowizyjne i inne wyposażenie umożliwiające wykonywanie zadań w nocy.

Szczegółów nie ujawniono, ale można się spodziewać, że podobnie jak maiło to miejsce w przypadku innych państw przekazujących uzbrojenie Ukrainie, także Macedonia Północna otrzymała za te śmigłowce jakąś rekompensatę finansową czy to z Unii Europejskiej czy to od USA. Tym bardziej, że poza Mi-24W to państwo przekazało również cztery samoloty uderzeniowe Su-25. Dotychczasowe doniesienia mówią jedynie o Su-25 i Mi-24W, ale zgodnie z zapowiedzią zakup nowych śmigłowców ma pozwolić również na wycofanie także transportowych Mi-8. Można się spodziewać, że i one trafią na Ukrainę. Smaczku dodaje fakt, że wszystkie te śmigłowce i samoloty Macedonia w latach 1990-tych pozyskała właśnie od Ukrainy.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Jako następcy rosyjskich śmigłowców Macedonia Północna wybrała dwie konstrukcje koncernu Leonardo. Zamówienie będzie obejmowało cztery AW149 i cztery AW169. Łączna wartość transakcji wyniesie około 330 mln euro. Zakup będzie realizowany w formule umowy międzyrządowej z rządem włoskim. Dostawy zamówionych maszyn zajmą 2-3 lata od podpisania umowy co powinno nastąpić w najbliższych miesiącach po zakończeniu negocjacji z Leonardo.

Włoskie śmigłowce zostawiły w pokonanym polu mocną konkurencję. O kontrakt w Macedonii Północnej walczyły również Airbusu H145M i H225M, Bell 412M i Lockheed Martin S-70 Black Hawk. Minister obrony Slavjanka Petrovska powiedziała, że oferta włoska była najlepsza pod względem kompleksowości, ceny, kwestii logistycznych i serwisowania śmigłowców. Kupując oba typy śmigłowców u jednego producenta można wynegocjować lepszą cenę, a ze względu na podobieństwo obu konstrukcji ich utrzymanie w służbie będzie tańsze, podobnie jak szkolenie pilotów.

AW149M to średni śmigłowiec wielozadaniowych, w zależności od konfiguracji przeznaczony do transportu żołnierzy i ładunków, misji poszukiwawczo-ratunkowych, wsparcia ogniowego, dowodzenia i rozpoznania. Prędkość maksymalna śmigłowca wynosi 313 km/h, a przelotowa 287 km/h. Maksymalny zasięg to 958 km, a długotrwałość lotu sięga 4 godz. i 55 minut. Jego zaletami są duże przesuwane drzwi kabiny transportowej, które ułatwiają operacje desantowe z wykorzystaniem metody szybkiej liny lub użycie wciągarki. Równocześnie w oknach kabiny transportowej można zainstalować karabiny maszynowe do wsparcia desantu. Ponadto śmigłowiec można wyposażyć w zaczepy uzbrojenia niekierowanego i kierowanego tak, jak ma to miejsce w przypadku AW149 zamówionych przez Polskę, które będą uzbrojone m.in. w ppk Hellfire. W tej chwili nie wiadomo jeszcze jaka będzie ostateczna konfiguracja AW149 dla Macedonii Północnej.

AW169M jest nieco mniejszy. Może zabrać maksymalnie 10 osób. Podobnie jak większy kuzyn może być wykorzystany do transportu ludzi i ładunków, rozpoznania, wsparcia ogniowego, przewozu ważnych osób czy dozoru obszarów morskich. Prędkość przelotowa wynosi 261 km/h, zasięg wynosi 700 km, długotrwałość lotu sięga 3 godz. i 46 minut. Śmigłowiec jest napędzany dwoma silnikami Pratt & Whitney Canada PW210A1. AW169M występuje w wersji z chowanym podwoziem kołowym lub płozami. W konfiguracji bojowej śmigłowiec może być uzbrojony w kierowane i niekierowane pociski rakietowe i zasobniki z karabinami maszynowymi. Wojskowe AW169M zostały zamówione m.in. przez włoskie i austriackie siły zbrojne. Ponadto śmigłowce tego typu są często wykorzystywane przez formacje ratunkowe czy bezpieczeństwa publicznego, np. włoskich Karabinierów.