Warany z Komodo mają zęby pokryte warstwą żelaza

Badania prowadzone przez naukowców z King's College London rzucają nowe światło na to, jak warany z Komodo utrzymują swoje zęby odporne na zużycie i ostre jak brzytwa. Dostarczają także wskazówek, w jaki sposób dinozaury, takie jak Tyrannosaurus rex, zabijały i zjadały swoje ofiary. Wyniki oraz opis badań ukazał się na łamach pisma "Nature Ecology & Evolution".

Waran z Komodo (Varanus komodoensis) to największa z obecnie żyjących jaszczurka. Czasem nazywany jest smokiem z Komodo. Gatunek ten jest zagrożonym wyginięciem. Według Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody na wolności pozostało tylko około 3500 smoków z Komodo.

Waran z Komodo osiąga wagę do 90 kilogramów i długość do trzech metrów. Zwierzęta te są silne, szybkie i potrafią poradzić sobie z ofiarami znacznie większymi od siebie. Ale zadowolą się też mniejszą zdobyczą. Zjadają niemal każdy rodzaj mięsa, od mniejszych gadów i ptaków po jelenie czy konie.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Ale warany z Komodo mają jeszcze jedną imponującą cechę. Ich ostre jak brzytwa zęby, a mają ich 60 i wymieniają je przez całe życie, pokryte są żelazną powłoką, co pomaga im w polowaniach.

Nowe badania zębów tych potężnych drapieżników ujawniły warstwy żelaza wzdłuż ich ząbkowanych krawędzi. Żelaza w zębach jest tak dużo, że są zabarwione na pomarańczowo. Wiele gadów ma nieco żelaza w swoich zębach, ale chociażby krokodyle i inne warany mają go mało i często jest ono niewidoczne.

Nie tylko gady wzbogaciły swoje zęby w żelazo. Cryptochiton stelleri, jeden z rodzajów mięczaka, również przyjął tę strategię. Swoich zębów używa do skrobania skał w celu zbierania alg i bakterii. Żelazo w zębach pozwala mu zachować je na długi czas.

Aby zrozumieć skład chemiczny i strukturalny zębów waranów z Komodo, naukowcy przeszukali muzea w poszukiwaniu ich czaszek i zębów. Zbadali też zęby Ganasa, 15-letniego smoka z Komodo z londyńskiego zoo, który został uśpiony w lutym 2023 r. po zdiagnozowaniu u niego nieuleczalnego zwyrodnieniowego zapalenia stawów.

Zaawansowane obrazowanie i analizy chemiczne pokazały, że zwierzęta te skoncentrowały żelazo wzdłuż krawędzi tnących i końcówek zębów. Ta warstwa ochronna sprawia, że ​​ząbkowane krawędzie ich zębów są ostre i gotowe do użycia w każdej chwili. Żelazo powoduje też, że ich zęby są wyjątkowo twarde i odporne na zużycie. Co więcej, powłoka z żelaza jest również odporna na kwasy. Może to być korzystne dla jaszczurek. Zwierzęta te zwracają włosy, rogi i inne niestrawne pokarmy, narażając swoje zęby na kontakt z własnymi kwasami trawiennymi.

Badania te prowadzą do nowych pytań i kierunków badań nad tym, jak wymarłe gatunki, takie jak dinozaury, żyły i odżywiały się.

- Smoki z Komodo mają zakrzywione, ząbkowane zęby, którymi rozrywają swoją zdobycz, tak jak mięsożerne dinozaury. Chcemy wykorzystać to podobieństwo, aby dowiedzieć się więcej o tym, jak mogły odżywiać się mięsożerne dinozaury i czy wykorzystywały żelazo w swoich zębach w taki sam sposób, jak smoki z Komodo – powiedział Aaron LeBlanc z King’s College London, główny autor badania. - Niestety, korzystając z technologii, którą dysponujemy w tej chwili, nie możemy stwierdzić, czy skamieniałe zęby dinozaurów miały wysoki poziom żelaza, czy nie. Uważamy, że zmiany chemiczne zachodzące podczas procesu fosylizacji zaciemniają, ile żelaza było obecne na początku – dodał.

Badacze odkryli, że większe dinozaury mięsożerne, takie jak tyranozaury, zmieniły strukturę samego szkliwa na krawędziach tnących swoich zębów. Podczas gdy smoki z Komodo zmieniły skład chemiczny swoich zębów, niektóre dinozaury zmieniły strukturę szkliwa, aby zachować ostre krawędzie tnące.

- Dzięki dalszej analizie zębów waranów z Komodo możemy znaleźć inne znaczniki w powłoce żelaznej, które nie ulegają zmianie podczas fosylizacji. Takie znaczniki pozwolą ustalić, czy dinozaury również miały zęby pokryte żelazem – zaznaczył LeBlanc.

Źródło: King's College London, Science, Science Alert