W kosmosie wciąż świecą najstarsze z gwiazd

Wielu gwiazd, które narodziły się na wczesnym etapie historii Wszechświata, już nie ma. Niektóre eksplodowały jako supernowe, inne zmieniły się w gwiazdy neutronowe czy czarne dziury. Ale nie wszystkie z nich zakończyły żywot. Niektóre wciąż istnieją. Astronomowie właśnie odkryli populację prastarych gwiazd krążących w centrum Drogi Mlecznej.

Astronomowie właśnie odkryli populację prastarych gwiazd krążących w centrum Drogi MlecznejAstronomowie właśnie odkryli populację prastarych gwiazd krążących w centrum Drogi Mlecznej
Źródło zdjęć: © Amanda J. Smith, Anke Arentsen, CC BY 4.0, Cambridge, ESA, Gaia, Institute of Astronomy

Najstarsze gwiazdy można rozpoznać po charakterystycznym składzie chemicznym, bo zawierają głównie wodór i hel, ze znacznie mniejszą domieszką cięższych pierwiastków niż ich młodsze koleżanki, takie jak Słońce. Na takie właśnie obiekty natknęli się astronomowie z projektu PIGS (Pristine Inner Galaxy Survey). Jak twierdzą, gwiazdy te większość swojego długiego życia spędziły w pobliżu centrum Galaktyki.

Starożytne gwiazdy w sercu Drogi Mlecznej

Gwiazdy, w ciągu swojego niezwykle długiego życia, przybierają na pewnym etapie różne formy. Część z nich eksploduje jako supernowe, inne zmieniają się np. w białe karły. Jednakże nie dotyczy to wszystkich z nich. Niektóre w dalszym ciągu istnieją. Najstarsze z nich mają szacunkowo nawet 12,8 miliarda lat. Poszukiwanie ich stało się celem zespołu astronomów z Uniwersytetu w Cambridge.

Ale jak odróżnić gwiazdę "młodą" od tej "wiekowej"? Otóż przede wszystkim różnią się one składem, czyli zawartością pierwiastków. Astronomowie z Cambridge szukają przede wszystkim takich gwiazd, które nie są w dużym stopniu "zanieczyszczone". Jak należy to rozumieć? W pierwszych gwiazdach we Wszechświecie znajdowały się przede wszystkim najlżejsze pierwiastki, czyli wodór oraz hel. Natomiast wszelkie inne składniki powstały w ich wnętrzu.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

ZOBACZ TAKŻE: Czy warto kupić składany smartfon Honor Magic Vs?

A zatem poszukując najstarszych gwiazd powinniśmy szukać przede wszystkim takich, w przypadku których zawartość innych niż wodór i hel pierwiastków jest stosunkowo niska. Stopień tej zawartości jest w środowisku astronomicznym nazywany metalicznością gwiazd.

Centrum Drogi Mlecznej

Te najstarsze gwiazdy najczęściej znajdowane są poza Drogą Mleczną, ponieważ są tam łatwiej dostrzegalne. Jednakże wspomniani astronomowie z Cambridge postawili sobie za cel znalezienie ich w najtrudniejszej do analizy lokalizacji, czyli w centrum Drogi Mlecznej, a konkretnie w najgęstszym obszarze naszej Galaktyki - centralnym zgrubieniem galaktycznym. Uważa się, że struktura ta powstała w momencie, w którym galaktyka zaczynała się formować, a zatem oczekiwanie, że najstarsze gwiazdy będą znajdować się właśnie tam jest w pełni logiczne.

Zresztą modele powstawania galaktyk również to sugerują, że najstarsze gwiazdy powinny znajdować się właśnie tam - w gęstych, wewnętrznych częściach galaktyk. Jednak znalezienie ich w tym regionie jest trudne, ponieważ na naszej linii wzroku w kierunku centrum Galaktyki jest duża ilości pyłu międzygwiezdnego oraz inne gwiazdy i obiekty. Do tego prastare gwiazdy zazwyczaj nie świecą tak jasno, jak ich młodsze kuzynki.

Ostatnio prowadzone badania koncentrują się przede wszystkim na sposobie poruszania się gwiazd w tym miejscu galaktyki. Sprawiają one wrażenie chaotycznej zgrai, ich orbity przybierają często niecodzienny, nieoczekiwany wygląd, jednakże nie można powiedzieć, by ich ruchy były całkowicie chaotyczne - ich orbity są bowiem spójne z rotacją samego dysku Drogi Mlecznej.

Istotny wydaje się w tym kontekście fakt, że gwiazdy te spędziły w centrum Drogi Mlecznej całe swoje życie. Kształt ich orbit sprawia bowiem, że nie są w stanie oddalić się od tego miejsca na odległość większą, niż 10 tys. lat świetlnych. Dla porównania nasze Słońce znajduje się w odległości 26 tys lat świetlnych od centrum. Astronomowie nie dysponują zatem możliwością dostrzeżenia ich w innej, dogodniejszej dla prowadzenia obserwacji lokalizacji.

Źródło: Royal Astronomical Society

Źródło artykułu:
Symulacja walki F-35 z Su-30. Nie chcą ujawnić, kto zwyciężył
Symulacja walki F-35 z Su-30. Nie chcą ujawnić, kto zwyciężył
Chiny rozmieszczają je na Pacyfiku. Widzą wszystko
Chiny rozmieszczają je na Pacyfiku. Widzą wszystko
Nieznane drony w Europie. Pojawiły się na krańcach NATO
Nieznane drony w Europie. Pojawiły się na krańcach NATO
Incydent na wysokości 10 kilometrów. Coś uderzyło w samolot pasażerski
Incydent na wysokości 10 kilometrów. Coś uderzyło w samolot pasażerski
Kosmiczna zbroja. Będzie chronić satelity i astronautów
Kosmiczna zbroja. Będzie chronić satelity i astronautów
Przyjrzeli się śniegowi w Alpach. Nie mają dobrych wieści dla świata
Przyjrzeli się śniegowi w Alpach. Nie mają dobrych wieści dla świata
Rzadkie zjawisko na niebie. Udało mu się je sfotografować
Rzadkie zjawisko na niebie. Udało mu się je sfotografować
Mają najpotężniejszy pocisk na świecie. Stworzył go sojusznik Polski
Mają najpotężniejszy pocisk na świecie. Stworzył go sojusznik Polski
Bat na Shahedy Rosjan. Ukraińcy opracowali Bulleta
Bat na Shahedy Rosjan. Ukraińcy opracowali Bulleta
Problem w otoczeniu Słońca. O tym zagrożeniu wiemy niewiele
Problem w otoczeniu Słońca. O tym zagrożeniu wiemy niewiele
Są główną tarczą antybalistyczną Ukrainy. Ta chce pozyskać kolejne 25 sztuk
Są główną tarczą antybalistyczną Ukrainy. Ta chce pozyskać kolejne 25 sztuk
Wszystko jasne. Berlin zdecydował w sprawie F-35
Wszystko jasne. Berlin zdecydował w sprawie F-35