Po raz pierwszy zaobserwowano, jak gwiazda pożera planetę. Zapowiedź ostatecznego losu Ziemi

Niestety wiele planet czeka taki koniec. Również i Ziemię. Chociaż akurat my świadkami tego już nie będziemy. Naukowcy na podstawie obserwacji i obliczeń już wcześniej ustalili, że gdy gwieździe kończy się paliwo, rozszerza się pochłaniając każdą materię, także i planety, która znajdzie się na jej drodze. Teraz po raz pierwszy udało się bezpośrednio zaobserwować ten proces.

Wyniki obserwacji ukazały się na łamach pisma "Nature" (DOI: 10.1038/s41586-023-05842-x).

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Każdej gwieździe w pewnym momencie zaczyna się kończyć paliwo w postaci wodoru. Ten moment to jednocześnie początek jej przemiany. Najpierw zapada się ona w sobie, by następnie zacząć się rozszerzać, stając się nawet milion razy większym olbrzymem. Czerwonym olbrzymem.

I to właśnie na tym etapie swojego życia gwiazda zaczyna pochłaniać najbliższe jej planety. Naukowcy wiedzieli, że coś takiego stale ma miejsce we Wszechświecie, jednakże jak do tej pory nie mieli możliwości i okazji tego bezpośrednio zaobserwować. Znali jedynie stany "przed", jak i "po". Aż do teraz.

Oto bowiem w Gwiazdozbiorze Orła zaobserwowano ostatnio wybuch. Jak się miało okazać dość nietypowy. Ale po kolei. Wybuch ten miał miejsce w pobliżu oddalonej od Ziemi o 12 tys. lat świetlnych gwiazdy. Sprawił on, że miejsce, w którym nastąpił, stało się jakieś 100 razy jaśniejsze. Taki stan utrzymywał się przez około 10 dni, po czym wszystko wróciło do normy. Zazwyczaj tego typu wybuchy w odniesieniu do czerwonych olbrzymów zdarzają się w przypadku układów podwójnych, kiedy jedna z gwiazd zaczyna "kraść" materiał od drugiej.

Jednakże w tym konkretnym przypadku naukowcom nie zgadzało się kilka elementów. Szczególnie kiedy przyjrzano się tej sytuacji w podczerwieni. Przede wszystkim jaśniejąca gwiazda powinna była stawać się coraz cieplejsza, gdy tymczasem w tym miejscu doszło do jej ochłodzenia. Oznaczać mogło to tylko jedno: przez tych 10 dni naukowcy byli świadkami pochłonięcia planety przez czerwonego olbrzyma z Gwiazdozbioru Orła.

Dodatkowym potwierdzeniem tego faktu stało się namierzenie pyłu, który powstał w wyniku tej eksplozji i został wyrzucony w przestrzeń kosmiczną. Pyłu tego było zbyt mało, aby mógł pochodzić od gwiazdy. Oszacowano, że musiała to być planeta o masie rzędu 1/1000 naszego Słońca, o rozmiarze porównywalnym do Jowisza.

Niestety wydaje się, że mamy też w ten sposób okazję zobaczyć przyszłość Ziemi. Kiedy bowiem Słońce stanie się czerwonym olbrzymem, z pewnością wchłonie w ten sposób Merkurego i Wenus, ale zapewne również Ziemię i Marsa. A stanie się to szacunkowo za jakieś 5 miliardów lat.

Źródło: IFLScience, EurekAlert!, fot. International Gemini Observatory/NOIRLab/NSF/AURA/M. Garlick/M. Zamani