Rejs Admirała Gorszkowa pod szczególnym nadzorem

Wyprawa rosyjskich marynarzy nagłośniona została przez kremlowską propagandę. Już pod koniec grudnia dało się odczuć, że początek dalekiej wyprawy jest kwestią dni. Wówczas służba prasowa Floty Północnej informowała, że fregata zakończyła wszystkie wymagane przygotowania do tego rodzaju wymagającej misji. Trwały one od 11 grudnia, gdy Admirał Gorszkow przybył do bazy w Siewieromorsku w północnej Rosji po remoncie w stoczni w Kronsztadzie na Morzu Bałtyckim. W tym czasie na nadbudówce namalowano dużą literę "Z", znaną z rosyjskich pojazdów wojskowych biorących udział w wojnie z Ukrainą.

Okręt, który przebywa obecnie na Morzu Śródziemnym, już 6 stycznia 2023 r. pojawił się na Morzu Norweskim, przemierzając je pod nadzorem okrętów wojennych Sjøforsvaret i samolotu patrolowego P-3 Orion. Czujne oczy pilotów i aparatura pokładowa śledziły Admirała Gorszkowa na północ od Lofotów. Było to dwa dni po tym, gdy formalnie rozpoczął działania operacyjne w ramach wojenno-morskogo fłota (marynarki wojennej Federacji Rosyjskiej). Wówczas opuścił Siewieromorsk i ruszył z pierwszym zadaniem: dotarcia na Atlantyk.

W uroczystości, której nadano przesadny charakter, zdalnie uczestniczyli prezydent Federacji Rosyjskiej Władimir Putin i minister obrony Siergiej Szojgu. Głowa państwa ze swojej podmoskiewskiej rezydencji w Nowo-Ogariowie wydała polecenia dowódcy okrętu – kapitanowi Igorowi Krohmalowi – rozpoczęcia rejsu. Dało się odczuć, że rosyjskie władze chcą nadać temu wyprawie, okrętowi i przenoszonemu uzbrojeniu, którym są pociski hipersoniczne 3K22. Szojgu zapewnił, że jednostka jest zdolna do niezawodnego pokonania wszelkich nowoczesnych zaawansowanych systemów obrony powietrznej.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Na wodach międzynarodowych w pobliżu Wielkiej Brytanii cieniem rosyjskiego okrętu i towarzyszącego mu tankowca Kama typu Dubna stała się brytyjska fregata HMS Portland typu 23. Wyszła z portu Plymouth 7 stycznia i dołączyła do okrętu norweskiej straży przybrzeżnej Bergen, gdy rosyjskie jednostki szły na południe przez Morze Norweskie. Brytyjskiej jednostce towarzyszył śmigłowiec AW101 Merlin HC Mk4. Warto jeszcze wspomnieć, że obecność Kamy – zbudowanego w 1982 r. – jest niezbędna, gdyż Admirał Gorszkow nie może zawinąć do żadnego z portów po drodze na Morze Śródziemne. Bez tankowania okręt mógłby przepłynąć około 4500 mil morskich.

– Eskortowanie okrętów wojennych na wodach terytorialnych Wielkiej Brytanii i przyległych obszarach morskich jest rutynową działalnością Royal Navy – powiedział komandor Ed Moss-Ward, dowódca HMS Portland. – Eskortowanie rosyjskiej grupy zadaniowej wraz z siłami naszych sojuszników z NATO pokazało zaangażowanie Wielkiej Brytanii w sojusz i utrzymanie bezpieczeństwa morskiego.

Po przejściu przez kanał La Manche rosyjski okręt skierował się prosto na południe, płynąc wzdłuż wybrzeży Francji dotarł na Morze Śródziemne. Z ramienia francuskiej marynarki wojennej jego ruchy śledziła fregata typu FREMM – Bretagne (D655) stacjonująca na co dzień w Breście. Później oko na Admirała Gorszkowa miała załoga okrętu patrolowego Serviola (P-71), a następnie Armada Española (marynarka wojenna Hiszpanii) zdecydowała o tym, że za rosyjską jednostką podążać będzie fregata Méndez Núñez (F-104) typu Álvaro de Bazán.

Rejs Admirała Gorszkowa nie jest jedynie propagandową zagrywką Kremla, ale wiąże się ze ściśle określonymi zadaniami. Szczególną rolę fregata odegra na śródziemnomorskim akwenie, gdzie przypadnie mu rola okrętu dowodzenia stałego zgrupowania operacyjnego WMF. Z pewnością złoży wizytę w Tartusie, który jest główną bazą zaopatrzeniową dla rosyjskich wojsk uczestniczących w interwencji wojskowej w Syrii. Pełni funkcję punktu zabezpieczenia materiałowo-technicznego dla rosyjskich i sojuszniczych Kremlowi okrętów operujących na Morzu Śródziemnym.

Admirał Gorszkow – wbrew domysłom niektórych mediów – nie wejdzie na Morze Czarne, ponieważ Ankara zamknęła cieśninę Bosfor dla okrętów państw biorących udział w wojnie w Ukrainie. Rejs ten jest wyjątkowy, ponieważ pierwszy raz (oprócz ćwiczeń morskich) wyszedł w morze z nowym uzbrojeniem hipersonicznym – pociskami manewrującymi Cyrkon.

W czasie operacyjnego rozmieszczenia załoga ma dokonać ćwiczebnego odpalenia tych pocisków, ale nie podano, gdzie dokładnie się to odbędzie. Powstała obawa, że zapowiedzi o testach mogą być przykrywką dla uderzenia w cele w Ukrainie. Raczej należy taką ewentualność wykluczyć, gdyż fregata musiałaby wpłynąć na czarnomorski akwen. Teoretycznie możliwe jest wystrzelenie pocisków spoza Morza Czarnego, ale wówczas musiałby przelecieć przez przestrzeń powietrzną któregoś z państw członkowskich NATO.

System 3M22 Cyrkon z pociskiem hipersonicznym 3K22 to dzieło przedsiębiorstwa NPO Maszynostrojenija z Rieutowa, części państwowej Korporacji Takticzeskoje Rakietnoje Woorużenije. Rosyjskie próby państwowe potwierdziły, że osiąga prędkość hipersoniczną Ma 8 i może uderzać w cele oddalone o ponad 500 kilometrów (niektóre źródła wskazują, że może dolecieć nawet na odległości 1000 kilometrów. Odpalany jest z pionowej okrętowej wyrzutni uniwersalnej 3S14-22350 UKSK (Uniwiersalnyj korabielnyj strielbowyj kompleks).

Na Admirale Gorszkowie zamontowano dwa moduły po osiem komór startowych. Jednostka brała udział w państwowych próbach systemu, kilkakrotnie odpalając pociski 3K22. UKSK jest wielozadaniowy, może służyć do wystrzeliwania pocisków przeciwokrętowych – w tym naddźwiękowych pokpr 3M55 Oniks – manewrujących Kalibr-NK i rakietotorped.

WMF ma dwie fregaty zdolne do odpalania Cyrkonów. Drugą przyjętą do służby jest Admirał Fłota Kasatonow tego samego projektu. Trzecia – Admirał Gołowko –rozpoczęła próby morskie w listopadzie ubiegłego roku. Plany konstrukcyjne fregat projektu 22350 powstały w Północnym Biurze Projektowo-Konstrukcyjnym w Petersburgu. Powstają one w Stoczni Północnej w Petersburgu, wchodzącej w skład Zjednoczonej Korporacji Stoczniowej.

Andrzej Pawłowski, dziennikarz konflikty.pl