Prawdziwych zim już nie ma? Straciliśmy blisko 20 mroźnych dni w Polsce

Raport Climate Change, organizacji naukowej non-profit zajmującej się analizą danych klimatycznych, z grudnia 2024 r. pokazuje jasno - na półkuli północnej zanika mroźna zima. Robi się cieplej - z badań wynika, że w ostatnich dziesięciu latach liczba dni o temperaturach powyżej zera w okresie zimowym (grudzień-luty) wzrosła w wielu krajach, zwłaszcza w Europie oraz w licznych miastach Azji i Europy.

Raport przygląda się też dokładniej Polsce. Spośród 123 analizowanych państw nasz kraj znalazł się na piątym miejscu pod względem liczby utraconych mroźnych dni zimowych z powodu ocieplenia klimatu. Naukowcy przeanalizowali 13 polskich miast, które odnotowały co najmniej dwa dodatkowe tygodnie z temperaturą powyżej zera w okresie zimowym w porównaniu do scenariusza bez zmian klimatu.

Największy wzrost ciepłych zimowych dni miał Szczecin - 23 dni, najmniej - Wałbrzych, ale i tak nie ma powodów do dumy. Wnioski autorów raportu są niezbyt optymistyczne. Uważają, że to zmiany klimatyczne spowodowane przez człowieka doprowadziły do malejącej liczby dni z mrozem i opadami śniegu, co poważnie wpływa na ekosystemy, zimowe dyscypliny sportowe, zasoby wodne oraz sektor rolniczy. Organizacja Climate Change zaznacza, że zima z dodatnią temperaturą spowodowana jest głównie coraz większym spalaniem paliw kopalnych - węgla, ropy naftowej czy gazu ziemnego.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

- Modele klimatyczne sugerują, że pokrywa śnieżna na półkuli północnej będzie zmniejszać się w tempie -8 proc. na 1 st. C globalnego ocieplenia powierzchni powietrza. Śnieg powstaje, gdy temperatura wynosi 0 st. C lub jest niższa – dlatego więcej dni z temperaturami powyżej zera w wyniku zmian klimatycznych może oznaczać mniej gromadzącego się śniegu - piszą autorzy raportu "Stracona zima: Zmiany klimatyczne" z Climate Change.

W badaniu wybrzmiewa także głos o przyszłości turystyki narciarskiej, szczególnie w Europie. Międzynarodowa Federacja Narciarska i Światowa Organizacja Meteorologiczna uważają, że "ponura przyszłość" czeka też branżę rekreacji zimowej z powodu rosnących temperatur i zmniejszonej akumulacji śniegu oraz lodu.

Jak radzi sobie reszta świata? Oto 10 krajów z największą liczbą straconych dni zimowych z powodu zmian klimatycznych w ostatniej dekadzie (2014-2023): Litwa - odnotowała 23 dodatkowe dni z temp. powyżej 0 st. C., Łotwa oraz Estonia - oba kraje miały po 22 więcej takich dni, następnie: Dania (21 dodatkowe dni), Polska (20 dni zimy bez mrozu), Białoruś (19 dni), Niemcy i Czechy (po 18). Pierwszą dziesiątkę zamykają: Mołdawia i Ukraina, które w swoich bilansach mają po 16 dodatkowych zimowych dni bez mroźnych temperatur.

W ciągu ostatniej dekady (2014-2023) ponad jedna trzecia z 123 analizowanych krajów odnotowała średnio co najmniej tydzień więcej z temperaturami powyżej zera w porównaniu do świata bez zmian klimatycznych. Szczególnie niepokoi sytuacja kontynentu europejskiego - to tutaj odnotowano największy wzrost liczby dni z temperaturami powyżej zera w porównaniu do innych regionów. Okazuje się, że Europa jest kontynentem ocieplającym się najszybciej – dwukrotnie szybciej niż średnia globalna od lat 80. XX wieku.

W Stanach Zjednoczonych z kolei 28 stanów i około 63 proc. z 62 analizowanych miast odnotowało co najmniej tydzień więcej z temperaturami powyżej zera rocznie z powodu globalnego ocieplenia. - Zmiany klimatyczne zmniejszają częstotliwość występowania niskich temperatur, które definiują sezon zimowy. Ten trend ocieplenia, napędzany przez zmiany klimatyczne spowodowane przez człowieka, nie tylko zakłóca samą porę roku, ale także zmniejsza korzyści, jakie zapewnia przez cały rok - uważają autorzy raportu Climate Change.

Coraz mniej dni zimowych to więc nie tylko poczucie straconych białych i mroźnych świąt czy ferii, ale przede wszystkim negatywne skutki dla środowiska, gospodarki i społeczeństwa. Badacze wzywają w raporcie do podjęcia działań i ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, które zahamują skutki zmian klimatu.