Polska Wikipedia kończy 15 lat. Oto rzeczy, których o niej nie wiedzieliście

2016 to ważny rok nie tylko dla całej Wikipedii - która została założona 15 lat temu, 15 stycznia 2001 - ale również dla jej polskojęzycznej wersji. Również obchodzimy jej urodziny i to właśnie teraz, 26 września. Z tej okazji przedstawiamy fakty, o których mogliście nie wiedzieć.

Pierwszy polski wpis powstał 26 września 2001 roku i poświęcony był regule Titiusa-Bodego. Projekt założony przez Krzysztofa Jasiutowicza oraz Pawła Jochyma na początku funkcjonował pod nazwą Polska Wolna Encyklopedia Sieciowa (wiki.rozeta.com.pl), a dopiero od 2002 roku występuje pod adresem pl.wikipedia.org. To jednak artykuł z 26 września 2001 uznawany jest za początek rodzimej Wikipedii.

Niemal równo 12 lat później polska Wikipedia świętowała przekroczenie miliona artykułów. Milionowy wpis pojawił się 24 września 2013 roku i było to hasło_ Barcragujn chumb (2013/2014) _. Dotyczyło 22. edycji najwyższych w hierarchii piłkarskich rozgrywek ligowych w Armenii. Dziś na pl.wikipedia.org znajdziemy w sumie 1 185 713 artykułów.

Polska Wikipedia nie jest najpopularniejszą stroną w polskim internecie, choć znajduje się w TOP 10. Za to może pochwalić się innym imponującym osiągnięciem. Z badań wynika, że w 2015 roku pl.wikipedia.org była najszybciej wczytującą się witryną - na załadowanie się potrzebowała zaledwie 1,2 sekundy.

Czyli postać, która nigdy nie istniała, choć dorobiła się imponującej biografii na polskiej Wikipedii. Bohater został zmyślony, a jego historia (m.in. to, że był założycielem Związku Patriotów Polskich lub _ jedynym polskim akcentem w twórczości Ernesta Hemingwaya _) tworzona była przez ponad rok, od listopada 2004 do stycznia 2006. By uwiarygodnić istnienie Henryka Batuty, autorzy jego fikcyjnego życiorysu wysyłali do Wikipedii np. podrabianą tabliczkę z nazwą ulicy. Głos w tej sprawie zabrał nawet założyciel Wikipedii - Jimmy Wales. Przyznał, że numer był bardzo wiarygodny i można było dać się nabrać. Cóż, nieistniejący Henryk pokazał rzeczywiste problemy Wikipedii.

“WikiSyf, czyli łapy precz od mojej rodziny" - napisał Tomasz Lis, komentując w 2015 roku notę biograficzną na swój temat na Wikipedii. W artykule znalazły się nieprawdziwe informacje na temat jego rodziny, dodane przez przeciwników redaktora. Co na to administratorzy? Kłamstwa zostały usunięte, a przy okazji wyjaśniono, czym Wikipedia jest i dlaczego tak naprawdę jest wyjątkowa, co czasami ma swoje złe strony. Artykuły dodają często anonimowi użytkownicy, przez co Wikipedia nie jest redakcją, a społecznością. Błędy i kłamstwa mogą się pojawiać, ale zainteresowani powinni je zgłaszać i w miarę możliwości poprawiać. Afera z Tomaszem Lisem pokazała zasady funkcjonowania portalu - jak widać, nawet 14 lat po starcie nie wszyscy zrozumieli, jak Wikipedia działa.

Użytkownicy internetu mobilnego i Neostrady od Orange oraz internetu mobilnego od Play nie mogli edytować haseł na Wikipedii. Wszystko przez osoby, które z adresów IP od tych operatorów wrzucały wpisy pełne wulgaryzmów, gloryfikowania faszyzmu czy zbrodniarzy. Wikipedia odblokowywała dostęp do edycji, gdy użytkownik zarejestrował się na portalu. Z czasem blokada części adresów IP została zdjęta. Był to jednak kolejny dowód na to, że piękną ideę, jaką jest możliwość edytowania haseł przez każdego chętnego, bardzo łatwo zniszczyć.

Wikipedia kojarzy nam się z internetem. Dzisiaj jest to jasne, ale jeszcze parę lat temu dostęp do sieci nie był tak łatwy i powszechny. Wikipedia już posiadała olbrzymią bazę haseł, więc wielu chciało móc z niej korzystać nawet wtedy, gdy byli offline. I było to możliwe - artykuły wydawane były na płytach DVD, choć nie zawsze w zgodzie z przedstawicielami polskiej wersji serwisu. Z czasem dochodziło do oficjalnych publikacji - Wikipedia na DVD kosztowała 39 zł, ale całość można było również pobrać za darmo z internetu, by później korzystać offline.

Znana pisarka, Joanna Bator, zauważyła w artykule biograficznym na swój temat nieprawdziwą datę urodzin. Postanowiła sama naprawić błąd i zarejestrowała się na portalu. Jej edycja nie została jednak zatwierdzona, a pisarka przygodę z polską Wikipedią opisała w felietonie na łamach _ Gazety Wyborczej _. To kolejny ciekawy przykład niezrozumienia zasad Wikipedii. Jak tłumaczyli później wolontariusze, Wikipedia jest serwisem wtórnym, czyli korzysta z informacji znalezionych w sieci - a taką datę zamieścił jeden z portali. Fakt, że pisarka sama nie mogła zmienić notki na swój temat mógł rzeczywiście bawić, ale był to również dowód na to, jakie zasady ma Wikipedia. Serwis bronił się w ten sposób przed podszywkami, czyli użytkownikami podającymi się za sławne osoby. Problem rozwiązano, bowiem felieton pisarki potraktowano jako wiarygodne źródło wyjaśniające rzeczywisty wiek Joanny Bator.

O tym, że uczniowie chętnie korzystają z Wikipedii i tłumaczą w ten sposób swoje błędy, wiemy. Ale Wikipedia, jak się okazało, była też wymówką dla osób, które układały pytania do testu szóstoklasistów w 2007 roku. Sęk w tym, że kłamstwo miało krótkie nogi. W jednym z tekstów napisano, że KEN powołany został w 1773 roku przez Sejm Czteroletni. Nie było to prawdą, bo ten zwołany był w 1788. Jako źródło w teście wpisano Wikipedię, sugerując, że to internetowa encyklopedia wypuszcza w świat błędy. Co jednak zabawne, w notce podobna nieprawdziwa informacja się nie pojawiła, więc ktoś próbował zrzucić winę na Wikipedię. Przy okazji znowu dostaliśmy nauczkę: lepiej dokładnie weryfikować wszelkie informacje, które znajdują się w artykułach. Tak na wszelki wypadek.

Śląska wersja Wikipedii powstała w 2008 roku i ma się całkiem nieźle. Niedawno poinformowano, że na szl.wikipedia.org znajdziemy już ponad 5 tysięcy haseł. Twórcy artykułów po śląsku uważają, że dzięki ich pracy język śląski może ożyć. A przy okazji oni sami uczą się nowych rzeczy na jego temat.

_ Są trzy "ośmiotysięczniki" (osoby, które utworzyły więcej niż 8000 haseł), kilkuset aktywnych użytkowników (kilka- kilkanaście haseł miesięcznie), bliżej nieokreślona liczba użytkowników mniej aktywnych. Na moje oko najwięcej stworzyła ta środkowa grupa _ - pisał jeden z administratorów Wikipedii, tłumacząc w AMA na Wykopie, kto i ile tworzy haseł. Najliczniejszą grupą, pisał, są jednak niezalogowani, którzy poprawiają drobne błędy, takie jak literówki czy nieścisłości. Dzięki tym ludziom, których nie znamy i pewnie nie poznamy, mamy darmowy dostęp do olbrzymiej bazy informacji, podanej w wiarygodny, poprawny sposób. Dziękujemy! I życzymy stu lat całej polskiej Wikipedii!
ab