Polska nauka na orbicie. Sławosz Uznański przeprowadzi eksperymenty
Sławosz Uznański-Wiśniewski na orbicie okołoziemskiej przeprowadzi 13 eksperymentów. Badania będą ogromny wkładem w rozwój polskiej nauki i technologii. "Misja IGNIS to wyjątkowa okazja do przeprowadzenia polskich eksperymentów w przestrzeni kosmicznej" - powiedział Maciej Myśliwiec ze Space Agency w rozmowie z WP Tech.
W skład załogi, która znajdzie się na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, wejdzie polski astronauta, a towarzyszyć mu będą Peggy Whitson, Shubhanshu Shukla oraz Tibor Kapu. Uczestnicy tej wyprawy korzystają z kapsuły Crew Dragon, którą na orbitę wynosi rakieta Falcon 9 zaprojektowana przez firmę SpaceX. Cała operacja rozpoczęła się na terenie Centrum Kosmicznego imienia Johna F. Kennedy’ego, zlokalizowanego na Florydzie.
Nasza załoga przeszła rygorystyczne szkolenie zarówno w USA, jak i za granicą. Mogę śmiało powiedzieć, że jesteśmy gotowi do startu. Trenowaliśmy pod kątem każdego scenariusza, zjednoczyliśmy się jako zespół i jesteśmy w pełni przygotowani do realizacji naszych celów
IGNIS to pierwsza w historii polskiej nauki tak rozbudowana misja badawcza realizowana na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Projekt ten zakłada wykonanie wielu eksperymentów naukowych i technologicznych, które mają potencjał wpłynąć na rozwój takich dziedzin jak medycyna, biologia, inżynieria kosmiczna czy psychologia.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Jak zmieniło się doświadczanie wydarzeń muzycznych w XXI wieku? - Historie Jutra napędza PLAY #9
W ramach misji prowadzone będą badania m.in. nad wpływem mikrograwitacji na układ odpornościowy, stabilnością leków w przestrzeni kosmicznej, odpornością mikroorganizmów ekstremofilnych, a także nad kondycją psychiczną astronauty.
LeopardISS pomoże odnaleźć drogę w kosmosie
LeopardISS to kompaktowy komputer, którego zadaniem będzie przeprowadzanie badań nad walidacją algorytmów służących do trójwymiarowego mapowania terenu. Za realizację tego projektu odpowiada firma KP Labs z Gliwic, która opracowała dedykowaną jednostkę przetwarzania danych, umożliwiającą testowanie algorytmów sztucznej inteligencji w środowisku mikrograwitacji. Rezultaty tego eksperymentu mogą w przyszłości znaleźć zastosowanie w autonomicznej nawigacji łazików eksplorujących powierzchnię Księżyca oraz Marsa.
AstroMentalHealth. Wyjątkowe warunki, które wpływają na zdrowie psychiczne
Eksperyment AstroMentalHealth jest realizowany przez naukowców z Uniwersytetu Śląskiego. Badanie ma wyjaśnić, jak ekstremalne warunki kosmiczne wpływają na zdrowie psychiczne człowieka. Projekt, koordynowany przez dr Agnieszkę Skorupę, jako pierwszy umożliwi bezpośrednie porównanie psychologicznego funkcjonowania astronautów w przestrzeni kosmicznej.
Dzięki temu możliwe stanie się sprawdzenie, czy wyniki uzyskane podczas wcześniejszych badań w warunkach symulowanych są wiarygodne. Przeprowadzone analizy pozwolą nie tylko zdobyć wyjątkowe informacje dotyczące stresu, procesu adaptacji oraz kondycji psychicznej w izolacji kosmicznej, ale również przyczynią się do udoskonalenia przyszłych metod selekcji i programów szkoleniowych dla astronautów.
AstroMentalHealth ma szansę znacząco wpłynąć nie tylko na rozwój psychologii, ale również na pogłębienie wiedzy o funkcjonowaniu człowieka w ekstremalnych warunkach. Uzyskane rezultaty pozwolą zebrać empiryczne dane dotyczące wpływu izolacji oraz ograniczonej przestrzeni na ludzki organizm.
W ramach projektu zostanie także przeanalizowane, w jaki sposób oddzielenie od naturalnego otoczenia oddziałuje na astronautę, a także jak zmieniają się jego efektywność pracy i umiejętność skupienia. Otrzymane wyniki mogą przyczynić się do opracowania nowych form wsparcia psychologicznego, które znajdą zastosowanie nie tylko w kosmosie, ale również wśród osób pracujących w wymagających warunkach, takich jak stacje polarne, jednostki wojskowe czy zespoły ratownicze.
Volcanic Algae. Glony i przyszłe misje kosmiczne
Glony zaliczane do grupy organizmów określanych mianem ekstremofilów mogą stanowić klucz do zrozumienia, jak zabezpieczać komórki przed szkodliwym promieniowaniem kosmicznym. W ramach projektu Space Volcanic Algae prowadzonego przez firmę Extremo Technologies badacze skoncentrują się na dwóch głównych zagadnieniach: analizie procesu fotosyntezy oraz produkcji tlenu przy użyciu innowacyjnego sensora, a także na obserwacji zmian genetycznych i morfologicznych zachodzących pod wpływem mikrograwitacji.
Do eksperymentu wybrano gatunki pochodzące z obszarów wulkanicznych, które wyróżniają się zdolnością do intensywnego pochłaniania dwutlenku węgla i wydajnej produkcji tlenu. Te cechy sprawiają, że mogą one odegrać istotną rolę w przyszłych misjach kosmicznych, wspierając oczyszczanie powietrza, produkcję żywności czy przetwarzanie odpadów. Dodatkowo naukowcy sprawdzą, czy substancje wytwarzane przez mikroglony są w stanie chronić ich komórki przed promieniowaniem kosmicznym. Wyniki tych badań mogą znaleźć zastosowanie nie tylko w farmakologii, ale również w ochronie środowiska.
Stability of Drugs, czyli kosmiczne leki
Stability of Drugs to eksperyment realizowany przez dr. inż. Jakuba Włodarczyka z Centrum Materiałów Polimerowych i Węglowych PAN. Badanie to pozwoli sprawdzić, w jaki sposób warunki panujące na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej oddziałują na trwałość oraz efektywność leków. W centrum uwagi znajdą się biodegradowalne systemy polimerowe, których zadaniem jest ochrona substancji czynnych i umożliwienie ich kontrolowanego uwalniania.
Uzyskane rezultaty mogą mieć kluczowe znaczenie dla przyszłych misji na Marsa. W trakcie wieloletnich wypraw, takich jak ekspedycje marsjańskie, dostęp do leków będzie mocno ograniczony. Przez okres trzech lat naukowcy będą monitorować zmiany zachodzące w lekach przechowywanych zarówno w temperaturze pokojowej, jak i w warunkach chłodniczych na pokładzie ISS. Wśród analizowanych preparatów znajdą się między innymi antybiotyki, środki przeciwbólowe, antydepresanty oraz substancja wykorzystywana w leczeniu nowotworów, która może zapewnić ochronę astronautom przed skutkami promieniowania.
Yeast TardigradeGene i wyjątkowe zwierzęta
Eksperyment Yeast TardigradeGene ma na celu ocenę, czy drożdże, do których wprowadzono gen niesporczaka, będą wykazywać większą odporność na mikrograwitację oraz promieniowanie kosmiczne. Naukowcy zdecydowali się na modyfikację genomu drożdży Saccharomyces cerevisiae poprzez dodanie genu kodującego alternatywną oksydazę (AOX) – enzymu, który chroni komórki przed negatywnymi skutkami stresu oksydacyjnego.
Po powrocie próbek na Ziemię badacze przeprowadzą szczegółową analizę ich żywotności, stanu mitochondriów oraz ewentualnych uszkodzeń komórkowych. Wyniki tych badań mogą mieć istotne znaczenie dla rozwoju biofabryk żywności i biopaliw, które będą wykorzystywane podczas przyszłych misji kosmicznych.
Misja Axiom 4 (Ax-4) jest nie tylko wielkim wydarzeniem, ale i ogromną szansą na rozwój nauki. Wkład polskich naukowców oraz wyniki badań mogą przełożyć się na powodzenie ekspedycji kosmicznych i mieć realny wpływ na codzienne życie – od skuteczniejszych terapii, przez nowe rozwiązania w przemyśle, aż po innowacje w produkcji żywności i oczyszczaniu środowiska. Projekt IGNIS stanowi nie tylko przełom w badaniach nad funkcjonowaniem organizmu ludzkiego w kosmosie, ale także otwiera nowe perspektywy dla rozwoju technologii czy medycyny.
