Polscy astronomowie odkryli planetę podobną do Urana

Zespół złożony głównie z astronomów z Uniwersytetu Warszawskiego, a
kierowany przez polskiego astronoma pracującego w Stanach Zjednoczonych, odkrył planetę
pozasłoneczną podobną nieco do Urana, odległą o 25 tysięcy lat świetlnych.

Obraz
Źródło zdjęć: © SXC.hu

Informację na ten temat zamieszcza w najnowszym, internetowym wydaniu periodyk "The Astrophysical Journal".

Astronomowie znają już setki planet pozasłonecznych. Najczęściej są to gazowe olbrzymy, takie jak na przykład Jowisz w Układzie Słonecznym, albo mniejsze skaliste globy, takie jak Ziemia. Ale mogą występować także planety częściowo zbudowane z gazu i częściowo z lodu, których przykładami w naszym układzie planetarnym są Uran i Neptun.

Międzynarodowy zespół astronomów odkrył daleką planetę podobną do Urana. Zespołem kierował Radosław Poleski, polski astronom pracujący w Ohio State University w Columbus (USA). Natomiast na liście autorów zawierającej łącznie 1. nazwisk, jest 11 Polaków z Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego, w tym prof. Andrzej Udalski.

Planetę udało się odkryć dzięki zjawisku mikrosoczewkowania grawitacyjnego. Gdy pomiędzy nami a odległą gwiazdą, znajduje się jakiś inny obiekt (np. inna gwiazda), jego pole grawitacyjne może zaburzyć bieg promieni świetlnych, powodując pojaśnienie odległej gwiazdy. Czasami, a właściwie bardzo rzadko, w trakcie zjawiska mikrosoczewkowania grawitacyjnego można znaleźć także oznaki występowania planety okrążającej gwiazdę-soczewkę. Planeta powoduje wtedy dodatkowe, dużo mniejsze pojaśnienie na krzywej blasku dalekiej gwiazdy.

Polacy są mistrzami w obserwacjach mikrosoczewkowania grawitacyjnego. Warszawski projekt OGLE, którego kierownikiem jest prof. Udalski, posiada 1,3 metrowy teleskop pracujący w Obserwatorium Las Campanas w Chile. Do tej pory dzięki OGLE pory udało się zarejestrować 1. tysięcy zjawisk mikrosoczewkowania grawitacyjnego.

W opisywanym przypadku odkrycia planety pozasłonecznej doszło do dwóch zjawisk mikrosoczewkowania. Pierwsze nastąpiło w 200. roku i wskazało na istnienie gwiazdy-soczewki, a także pewne przesłanki na temat towarzyszącej jej planety. Drugie mikrosoczewkowanie w 2010 roku potwierdziło istnienie planety oraz ujawniło drugą gwiazdę.

Oznacza to, że mamy do czynienia z układem podwójnym gwiazd, w którym znajduje się planeta. Pierwsza z gwiazd ma masę około 2/3 masy naszego Słońca, a druga jest sporo mniejsza - około 1/6 masy Słońca. Z kolei planeta jest czterokrotnie masywniejsza niż Uran. Orbita planety znajduje się prawie w tej samej odległości od swojej gwiazdy, co orbita Urana od Słońca.

"Tylko mikrosoczewkowanie pozwala na wykrycie takich zimnych, lodowych olbrzymów, które jak Uran i Neptun znajdują się daleko od swoich gwiazd. Odkrycie pokazuje, że mikrosoczewkowanie umożliwia wykrywanie planet o bardzo szerokich orbitach" - tłumaczy Radosław Poleski w informacji zamieszczonej na stronie Ohio State University.

"Mieliśmy szczęście, że dostrzegliśmy sygnał od planety, jej gwiazdy oraz od drugiej gwiazdy w układzie podwójnym. Gdyby ułożenie obiektów było minimalnie inne, dostrzeglibyśmy tylko planetę i być może potraktowalibyśmy ją jako tzw. planetę swobodnie poruszającą się w Galaktyce" - dodaje polski astronom.

Źródło artykułu:

Wybrane dla Ciebie

Rozwiązali zagadkę sprzed 4500 lat. Tak  wykorzystali wodę do budowy
Rozwiązali zagadkę sprzed 4500 lat. Tak wykorzystali wodę do budowy
NASA milczy. Status sondy Juno nieznany
NASA milczy. Status sondy Juno nieznany
Zatonął 110 lat temu. Shackleton mógł wiedzieć o jego wadach
Zatonął 110 lat temu. Shackleton mógł wiedzieć o jego wadach
Długo odmawiali Ukrainie. Nagle zmienili zdanie
Długo odmawiali Ukrainie. Nagle zmienili zdanie
Wyjątkowa migracja. Z Amazonii na Karaiby
Wyjątkowa migracja. Z Amazonii na Karaiby
Sfotografował kometę z Marsa? Łazik Perseverance i tajemnicza smuga
Sfotografował kometę z Marsa? Łazik Perseverance i tajemnicza smuga
Rosyjscy szpiedzy kontra pizza. Włoska kuchnia demaskuje tajne operacje
Rosyjscy szpiedzy kontra pizza. Włoska kuchnia demaskuje tajne operacje
Bursztyn z prastarych lasów Gondwany. Skrywał życie sprzed 112 mln lat
Bursztyn z prastarych lasów Gondwany. Skrywał życie sprzed 112 mln lat
Uderzyli daleko od frontu. Trafili w okręt Floty Bałtyckiej
Uderzyli daleko od frontu. Trafili w okręt Floty Bałtyckiej
Jedna z najszybszych kamer na świecie. Pozwala uchwycić to zjawisko
Jedna z najszybszych kamer na świecie. Pozwala uchwycić to zjawisko
Zostawili Zachód w tyle. Produkują więcej niż cała UE razem wzięta
Zostawili Zachód w tyle. Produkują więcej niż cała UE razem wzięta
Niezwykle blisko. Asteroida 2025 TF przeleciała w pobliżu Ziemi
Niezwykle blisko. Asteroida 2025 TF przeleciała w pobliżu Ziemi