Odnaleziono tabliczkę z twierdzeniem Pitagorasa. Jest o 1000 lat starsza niż Pitagoras

Odnaleziono tabliczkę z twierdzeniem Pitagorasa. Jest o 1000 lat starsza niż Pitagoras

Tabliczka YBC 7289, która jest matematycznym dowodem twierdzenia Pitagorasa.
Tabliczka YBC 7289, która jest matematycznym dowodem twierdzenia Pitagorasa.
Źródło zdjęć: © Yale Peabody Museum of Natural History
Paweł Maziarz
03.10.2023 13:37, aktualizacja: 17.01.2024 19:10

Twierdzenie Pitagorasa jest starsze niż sam Pitagoras. Potwierdzają to starożytne tabliczki, które powstały na wieki przed narodzinami Pitagorasa.

Twierdzenie Pitagorasa to jedno z podstawowych twierdzeń w geometrii, z którym chyba każdy spotkał się w szkole na lekcjach matematyki. Zasada mówi, że w każdym z trójkątów prostokątnych suma kwadratów długości przyprostokątnych jest równa kwadratowi długości przeciwprostokątnej. Popularne a2+b2=c2.

Nie każdy jednak wie, że twierdzenie Pitagorasa tak naprawdę nie jest dziełem Pitagorasa. Prawo było znane dużo wcześniej. Tak naprawdę odkrycia dokonali starożytni Babilończycy.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Twierdzenie Pitagorasa nie jest dziełem Pitagorasa

Portal Math! Science! History! przedstawił ciekawe ustalenia na temat genezy twierdzenia Pitagorasa. Dowodem potwierdzającym wcześniejsze odkrycie są starożytne tabliczki, które powstały kilka wieków przed Pitagorasem.

Tabliczka YBC 7289
Tabliczka YBC 7289© Yale Peabody Museum of Natural History

Tabliczka YBC 7289 ukazuje cztery sąsiadujące ze sobą trójkąty, które są matematycznym dowodem na twierdzenie Pitagorasa. Tabliczkę odnaleziono na terenie południowego Iraku – szacuje się, że powstała między 1800 a 1600 rokiem przed naszą erą, więc jest dużo starsza od Pitagorasa. Obecnie znalezisko znajduje się w Instytucie Ochrony Dziedzictwa Kulturowego na Uniwersytecie Yale w Stanach Zjednoczonych.

Tabliczka IM 67118
Tabliczka IM 67118© Wikimedia Commons

Kolejnym dowodem jest tabliczka IM 67118, która jest datowana na 1770 r. p.n.e. - znalezisko zawiera tekst, diagram i pomoce do określenia pola prostokąta i długości jego przekątnej. W tekście opisano rozwiązanie z wykorzystaniem twierdzenia Pitagorasa.

Warto dodać, że twierdzenie było znane również w starożytnych Indiach. Zasada opisana przez Pitagorasa pojawiła się około VIII wieku p.n.e. w wedyjskim tekście sanskryckim zwanym Śulbasutrą, napisanym przez Baudhajanę. Co więcej, twierdzenie było znane także w Chinach jako GouGu. Niektórzy uczeni wskazują, że twierdzenie może być starsze, niż podejrzewamy, i było przekazane w tradycji ustnej już w 2000 r. p.n.e..

Dlaczego twierdzenie Pitagorasa przypisuje się Pitagorasowi?

Pitagoras urodził się około 570 roku p.n.e., czyli ponad 1000 lat po powstaniu starożytnych tabliczek. Tak naprawdę jego nauki pochodzą z fragmentów dzieł skopiowanych od Eudemosa z Rodos, Filolaosa z Krotony i archiwistów z Tarentu we Włoszech.

Do naszych czasów nie zachowało się żadne oryginalne pismo Pitagorasa, a wszystkie informacje były przekazywane ustnie z pokolenia na pokolenie, najczęściej przez samych pitagorejczyków – członków szkoły, którą założył Pitagoras na terenach dzisiejszych południowych Włoch. Ze względu na szacunek do nauczyciela, wiele odkryć dokonanych przez pitagorejczyków przypisywano samemu Pitagorasowi.

Paweł Maziarz, dziennikarz Wirtualnej Polski

Oceń jakość naszego artykułuTwoja opinia pozwala nam tworzyć lepsze treści.
Wybrane dla Ciebie
Komentarze (22)