Babilończycy rozgryzali problemy geometryczne przed Grekami

W podręcznikach możemy znaleźć m.in. informację, że podstawy trygonometrii stworzyli starożytni greccy matematycy. Nowa analiza znalezisk archeologicznych sugeruje, że podobną wiedzę geometryczną dysponowali Babilończycy. I to tysiąc lat wcześniej.

Tezę o wyjątkowych matematycznych zdolnościach Babilończyków forsuje od kilku lat Daniel Mansfield z Uniwersytetu Nowej Południowej Walii w Sydney. Jego uwagę jako pierwsza przyciągnęła gliniana tabliczka oznaczona jako Plimpton 322, pochodząca z okresu pomiędzy 1900 a 1600 rokiem p.n.e. Widać na niej tabelkę, która zdaniem uczonego zawiera elementy funkcji trygonometrycznych.

Ostatnio Mansfield dokonał kolejnego odkrycia, które czyni jego hipotezę jeszcze bardziej przekonującą. Dotyczy ono innego artefaktu pochodzącego z tej samej epoki co Plimpton 322. Druga popękana gliniana tabliczka nosząca oznaczenie Si.427 została odnaleziona w okolicach Bagdadu i obecnie przechowywana jest w Muzeum w Stambule.

Zdaniem Australijczyka mamy do czynienia z antycznym dokumentem, zawierającym prawne i geometryczne informacje dotyczące podziału… sprzedawanego pola. Jak twierdzi: "Ta tabliczka pochodzi z okresu, kiedy ziemia stopniowo przechodziła w ręce prywatne – ludzie zaczynali o niej myśleć w kategorii "mojej" i "twojej" działki – i chcieli umieć wyznaczać dokładne granice, dla zachowania poprawnych stosunków sąsiedzkich".

Badacz zwraca uwagę, że w dawnej Mezopotamii używano powszechnie systemu sześćdziesiątkowego, a nie znanego nam dziesiętnego – co nie ułatwia analizy. Mimo to, jego zdaniem, Si.427 zawiera pierwsze ślady zaawansowanej wiedzy na temat prostokątów i trójkątów, jak choćby trójki pitagorejskie. Na tysiąc lat przed narodzinami Pitagorasa. To spore odkrycie, które może doprowadzić do korekt w książkach dotyczących historii nauki.

Więcej informacji znajdziesz w źródle: D. Mansfield, Plimpton 322: A Study of Rectangles, "Foundations of Science".