Odkrycie na Westerplatte. "Kapsuła czasu" w leju po niemieckiej bombie

"Podczas eksploracji archeologicznej leja muzealni archeolodzy odnaleźli duże ilości ołowianych plomb, mundurowych guzików i haków, różnego rodzaju narzędzi, szklanych butelek i kałamarzy, elementów wyposażenia budynków (klamek, zamków, włączników i gniazdek elektrycznych, itp.) oraz wiele innych zbytków" – podało biuro prasowe muzeum Muzeum II Wojny Światowej.

Okryto m.in. emaliowaną tabliczkę, która prawdopodobnie pochodzi z drzwi jednego z administracyjnych pomieszczeń. Jest ona wyjątkowo dobrze zachowana, co czyni odkrycie jeszcze bardziej wartościowym. W ramach jedenastego etapu prac archeologicznych na Westerplatte badany jest wykop nr 38, który znajduje się na zachód od budynku starych koszar. W tym miejscu pozostaje duży lej po bombie zrzuconej podczas nalotu niemieckiego lotnictwa 2 września 1939 r.

Niemieckie lotnictwo, w skład którego wchodziło 58 samolotów Junkers Ju-87B Stuka i trzy Heinkel He-111E, zaatakowało półwysep zrzucając w sumie 258 bomb o łącznej masie 26,5 t. Lej, będący efektem wybuchu 250-kilogramowej bomby, ma średnicę blisko 11 m i głębokość do trzech m.

Po zakończeniu walk leje wykorzystywane były jako doły śmietnikowe. W trakcie sprzątania terenu Westerplatte po bitwie trafiło tam wiele niepotrzebnych rzeczy, gruz i materiały ze zniszczonych budynków. Dzięki temu lej stał się swoistą kapsułą czasu, przechowując przedmioty z Wojskowej Składnicy Tranzytowej.

Odkryta tabliczka po konserwacji zostanie przeznaczona na wystawę archeologiczną Muzeum Westerplatte, której otwarcie planowane jest na przyszły rok.

Od wielu lat na Westerplatte prowadzone są badania archeologiczne, w ramach których zbadano obszar ponad 7,5 tys. m kw. oraz oczyszczono 13,5 ha z materiałów wybuchowych i niebezpiecznych. Archeologiczny nadzór obejmował również budowę cmentarza Żołnierzy Wojska Polskiego oraz modernizację budynków Wojskowej Składnicy Tranzytowej.

Efektem prac było pozyskanie przeszło 82 tys. zabytków, w tym 32 tys. artefaktów o wysokiej wartości historycznej i naukowej. Odnalezione przedmioty dokumentują historię półwyspu od XVII do XX wieku, a znaczna ich część pochodzi z czasów obrony Wojskowej Składnicy Tranzytowej przez polskich żołnierzy.

W 2019 r. w trakcie badań odnaleziono groby dziewięciu polskich żołnierzy, z których część zginęła w nalocie na wartownię nr 5 2 września 1939 r., a inni polegli w różnych częściach półwyspu. Współpraca Muzeum II Wojny Światowej z Pomorskim Uniwersytetem Medycznym w Szczecinie oraz Instytutem Pamięci Narodowej w Gdańsku pozwoliła na genetyczną identyfikację siedmiu osób.

Uroczystości pogrzebowe w 2022 r. uczciły pamięć obrońców Wojskowej Składnicy Tranzytowej, którzy zostali pochowani na nowo powstałym cmentarzu Żołnierzy Wojska Polskiego na Westerplatte.