Niezwykła inteligencja sójek. Posiadają "ludzką" cechę

Samokontrola to umiejętność oparcia się pokusie na rzecz wyższej, ale odłożonej w czasie nagrody. Jest to przydatna cecha, która sprzyja odpowiedniej ocenie sytuacji i długofalowemu planowaniu. Sójki, które należą do rodziny krukowatych, uważane są za ptaki o wysokich zdolnościach poznawczych. Jak dowodzą ostatnie badania, zwierzęta te cechuje bardzo duża samokontrola.

Jak zauważa serwis Sci Tech Daily, krukowate często ukrywają swoje jedzenie lub "zachowują je w pamięci podręcznej", aby odłożyć je na później. Innymi słowy, muszą one oprzeć się pokusie natychmiastowej konsumpcji, aby zaplanować przyszłe posiłki. Naukowcy twierdzą, że mogło to wpłynąć na ewolucję samokontroli u tych ptaków.

Samokontrola była dotąd kojarzona z inteligencją u ludzi, szympansów oraz u mątw. Im wyższa inteligencja, tym silniejsza samokontrola organizmu. Najnowsze badania ukazują związek pomiędzy inteligencją a samokontrolą u różnych daleko spokrewnionych grup zwierząt. Jest to zatem zależność, która mogła ewoluować niezależnie kilka razy. 

Sójki, bardziej niż inne krukowate, są narażone na plądrowanie ich skrytek przez inne ptaki. Z tego względu nauczyły się one ukrywać swoje jedzenie w taki sposób, aby podczas wykonywania tej czynności nikt ich nie widział i nie słyszał. Badania na ten temat zostały niedawno opublikowane w czasopiśmie "Philosophical Transactions of the Royal Society B".

Aby przetestować samokontrolę u dziesięciu sójek zwyczajnych (Garrulus glandarius), naukowcy opracowali test inspirowany eksperymentem Stanford z 1972 r., podczas którego proponowano dzieciom wybór pomiędzy jedną pianką od razu lub dwoma, jeśli zgodziłyby się na nie poczekać przez pewien czas. Zamiast pianek sójki miały do wyboru mączniki, chleb i ser. Mączniki są powszechnym przysmakiem sójek, zaś chleb i ser znajdują się na dalszych miejscach w ich jadłospisie.

Ptaki mogły zdecydować się na chleb lub ser, które były dostępne natychmiast, a mącznikiem, którego widziały, ale mogły się do niego dostać dopiero po pewnym czasie, gdy podniesiono ekran z pleksi. Podczas badania testowano różny czas oczekiwania ptaków na larwę mącznika – od pięciu sekund do pięciu i pół minuty.

Okazało się, że wszystkie ptaki postanowiły poczekać na swój ulubiony przysmak, przy czym niektóre wykazały się większą cierpliwością niż pozostałe. Najlepsza okazała się sójka "JayLo", która zignorowała kawałek sera i czekała na mącznika pięć i pół minuty. Najgorzej wpadły ptaki, "Dolci" i "Homer", które były stanie zaczekać maksymalnie 20 sekund.

Naukowcy przedstawili również sójkom pięć zadań poznawczych, które są powszechnie stosowane do pomiaru ogólnej inteligencji. Ptaki, które radziły sobie lepiej w tych zadaniach, czekały jednocześnie dłużej na nagrodę w postaci mącznika. Może to sugerować, że samokontrola jest związana z inteligencją u sójek.