Niezwykła broń. VB‑13 Tarzon – najcięższa bomba użyta bojowo w XX wieku
Broń precyzyjna kojarzy się zazwyczaj z zaawansowaną technologią i czasami niezbyt odległymi od naszych. Nie jest to w pełni prawda. VB-13 Tarzon, najpotężniejsza bomba kierowana, użyta bojowo w XX wieku, powstała jeszcze podczas II wojny światowej. Wyróżniała się nie tylko ogromną masą, ale też imponująca celnością.
Prawie 5,5 tony wagi i niemal 6,5 metra długości. Bomba kierowana VB-13 Tarzon była tak wielka, że tylko nieliczne samoloty były w stanie ją przenosić. Powstała w 1945 roku w koncernie Bell Aircraft, jako rozwinięcie zakupionej od Brytyjczyków bomby Tallboy, użytej m.in. do zatopienia niemieckiego pancernika Tirpitz. Do czego potrzebowali jej Amerykanie?
Kierowana wersja Tallboya
Jej celem miała być Japonia. Bomba VB-13 Tarzon powstała, gdy okazało się, że celność klasycznych bomb, zrzucanych przez samoloty B-29 Superfortress, jest niewystarczająca. Rodziło to obawy, że nawet intensywne bombardowania japońskich umocnień mogą nie przynieść efektu. Rozwiązaniem okazało się zastosowanie nie tylko bomby o potężnej sile, ale sprawienie, aby bomba ta uderzała z niezwykłą precyzją.
W praktyce oznaczało to wyposażenie brytyjskiego Tallboya w układ sterowania, moduł komunikacyjny i lampę, ułatwiająca bombardierowi śledzenie lecącej bomby. Po jej zrzucie bombardier – obserwując kontrastową lampę – obserwował lot bomby i mógł zdalnie korygować jej trajektorię, co w sprzyjających warunkach zapewniało imponującą nawet dzisiaj precyzję rzędu 6 metrów i lokalne trzęsienie ziemi w pobliżu punktu trafienia.
VB-13 Tarzon – bojowy debiut
Bomby VB-13 Tarzon nie zostały użyte podczas II wojny światowej – nie były potrzebne, bo po dwóch atakach jądrowych Japonia skapitulowała. Użyto ich podczas wojny w Korei, gdzie służyły do precyzyjnego niszczenia kluczowych celów, jak zapory wodne czy mosty. Z 30 zrzuconych wówczas bomb 11 trafiło w cel.
Przez długie lata VB-13 Tarzon pozostawała najcięższą bombą kierowaną, jaką kiedykolwiek użyto bojowo. Zdetronizowała ją dopiero "Matka Wszystkich Bomb" – zbudowana w 2002 roku GBU-43/B MOAB, bomba termobaryczna ważąca prawie 10 ton.
