Nasz sąsiad inwestuje miliardy dolarów. Kupuje jedne z najlepszych myśliwców świata

Rząd Czech zatwierdził zakup 24 myśliwców F-35 Lockheed Martin za łączną kwotę 150 miliardów koron czeskich, czyli ok. 6,48 miliarda dolarów. To znaczący krok w modernizacji sił powietrznych tego kraju. Nowe amerykańskie myśliwce mają zastąpić m.in. szwedzkie samoloty Gripen, obecnie są dzierżawione przez Czechy.

Podczas konferencji prasowej, która miała miejsce 27 września w Pradze, minister obrony Czech, Jana Černochová, podała szczegółowe informacje na temat transakcji. Wyjaśniła, że kwota 150 miliardów koron obejmuje wszystkie koszty związane z przygotowaniem do operacji myśliwców na terenie Czech. Pierwsze z zamówionych maszyn mają być gotowe do użytku w 2029 roku, a cała flota 24 samolotów ma zostać dostarczona do Czech do 2035 roku. Nowe amerykańskie myśliwce mają zastąpić szwedzkie samoloty Gripen, które obecnie są dzierżawione przez Czechy.

Oferta, która obejmuje samoloty, sprzęt towarzyszący, szkolenia, amunicję oraz utrzymanie do 2034 roku, wynosi 106 miliardów koron (4,58 miliarda dolarów). Kwota ta będzie spłacana stopniowo w latach 2024-2034. Dodatkowo, jak podkreśliła Černochová, kolejne 44 miliardy CZK (1,9 miliarda dolarów) zostaną przeznaczone głównie na infrastrukturę, paliwo, szkolenia personelu oraz podatek VAT. Mimo że łączna kwota 6,48 miliarda dolarów może wydawać się duża, minister obrony zaznaczyła, że stanowi ona średnio niecałe 7,3% planowanych rocznych wydatków na obronność. Warto jednocześnie nadmienić, że wcześniej Polska zawarła umowę na 32 egzemplarze F-35 o wartości 4,6 mld dolarów.

Černochová podkreśliła również, że zakup powinien uwzględniać udział czeskiego przemysłu. W tym celu przygotowano 14 projektów współpracy przemysłowej dla czeskich firm, które będą miały możliwość bezpośredniego zaangażowania w globalny łańcuch dostaw. Jak zaznaczyła, Czechy są jednym z niewielu krajów, które wynegocjowały już taką współpracę podczas negocjacji w sprawie zakupu samolotów.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Po 2034 roku, koszty działań wyniosą około 3% wydatków na obronność, czyli około 4,9 miliarda CZK (211 milionów dolarów) rocznie, łącznie z paliwem i amunicją. Według szacunków Černochovej, w całym cyklu życia, tj. do 2069 roku, nabycie i późniejsza eksploatacja samolotów F-35 będzie kosztować Czechy 700 CZK (30 dolarów) rocznie na mieszkańca.

Premier Czech, Petr Fiala, uważa, że zakup jest skutecznym rozwiązaniem, ponieważ korzyści z możliwości systemu w całym okresie jego użytkowania są znacznie wyższe w porównaniu z pieniędzmi, jakie Czechy zapłacą, niż w przypadku zakupu innego typu samolotu.

Szef Sztabu Generalnego, Karel Rehka, podkreślił natomiast, że producent deklaruje, iż będzie wspierać samolot w jego cyklu życia do 2082 roku. Samolot może wykonywać szerszy zakres zadań niż dotychczas, a każda pojedyncza maszyna oferuje więcej elastyczności. Oszczędności wynikają z tego, że można używać mniejszej liczby samolotów i operacji do tego samego rodzaju zadań. Rehka dodał, że F-35 zastąpią w przyszłości nie tylko 14 Gripenów, ale także 24 L-159. Redukcja liczby typów samolotów prowadzi do większej wydajności i oszczędności.

Negocjacje w sprawie zakupu 24 amerykańskich samolotów czeski rząd powierzył w lipcu ubiegłego roku Černochovej, na podstawie rekomendacji wojskowej. Zgodnie z wytycznymi, tylko maszyny piątej generacji, które zastąpią obecnie używane szwedzkie Gripeny, będą w stanie spełnić wymagania czeskich sił powietrznych po 2040 roku. Jedynym przedstawicielem samolotu piątej generacji jest obecnie F-35.

F-35A Lightning II to maszyna nazywana najbardziej zaawansowanym myśliwcem na świecie, na co zwraca uwagę serwis Aero Times. Od chwili wejścia do produkcji w 2006 r. F-35 jest ucieleśnieniem najnowszych osiągnięć w dziedzinie samolotów bojowych. Wyposażono go w liczne, nowoczesne technologie. Wśród nich znajduje się zaawansowany pakiet czujników, który pozwala na gromadzenie, przetwarzanie i dystrybucję większej ilości informacji niż jakikolwiek inny myśliwiec w historii. Dodatkowo, piloci F-35A noszą hełmy wyposażone w wyświetlacze HMD.

Jednomiejscowy F-35A Lightning II jest napędzany silnikiem turbowentylatorowym Pratt & Whitney F135-PW-100. Samolot ma długość 15,7 m, wysokość 4,38 m, a rozpiętość skrzydeł wynosi 10,7 m. Myśliwiec może poruszać się z prędkością 1,6 Ma, czyli blisko 2 tys. km/h. Zatankowany do pełna F-35A może pokonać dystans ponad 2 tys. km. Jest jednak dostosowany do tankowania z powietrza, co sprawia, że jego zasięg jest tak naprawdę nieograniczony.