Kopanie w piasku na plaży. Eksperci: nigdy tak głęboko

Wakacyjne upały przyczyniły się do tego, że Polacy tłumnie ruszyli m.in. nad Bałtyk. Jak co roku – turyści wypoczywają na plażach, jednak nie mają świadomości, jak dużym zagrożeniem jest kopanie dołów w piasku.

Uwagę na śmiertelne zagrożenie na plażach zwraca profesor z Florida International University, który na co dzień zajmuje się badaniem wybrzeży, Stephen Leatherman, w rozmowie z Science Alert. Ekspert wyjaśnia, że choć kopanie dziur w piasku może wydawać się niezagrażającą życiu i zdrowiu zabawą, to w rzeczywistości jest inaczej. Kiedy dół jest wystarczająco głęboki i zawali się na człowieka, ucieczka z jest niezwykle trudna – czytamy. Science Alert podaje ponadto, że wedle statystyk (dane z 2007 r.) więcej umiera z powodu uduszenia się w piasku niż z powodu ataków rekinów.

Wyjaśnijmy jednak, czym w zasadzie jest piasek. Jak podaje Science Alert, piasek nie jest rodzajem materiału – to kategoria wielkości materiału, która jest określana przez średnicę materiału na poziomie od 0,06 do 2 mm. Kiedy ziarenko materiału mieści się w tym przedziale, można mówić o piasku. Rodzaj piasku określa się z kolei przez materiały, z których jest wykonany.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Najczęściej spotykanym na świecie (w tym również w Polsce) piaskiem jest piasek kwarcowy, który składa się z dwutlenku krzemu. Inny rodzaj można znaleźć na tropikalnych plażach, gdzie piasek składa się z węglanu wapnia.

Istotnym parametrem piasku jest jego stabilność. Jak czytamy, luźne ziarna piasku tworzą stos o kącie nachylenia ok. 33 stopni. To kąt, który określa się jako kąt spoczynku i z definicji jest najostrzejszym kątem, pod którym stos ziaren piasku pozostaje stabilny. O stabilności decyduje siła tarcia.

Piasek jest najbardziej stabilny, kiedy jest mokry. W tych warunkach napięcie powierzchniowe pomiędzy wodą a ziarnami piasku jest na tyle silny, że stos piasku nie ulega rozsypaniu – pozostaje więc stabilny. Kiedy jednak piasek wyschnie, napięcie powierzchniowe zanika, a stos może się zapaść. To szczególnie niebezpieczne zjawisko na plażach, gdzie plażowicze wykopują mniej lub bardziej głębokie doły, które stają się śmiertelnym zagrożeniem.

Leatherman wyjaśnia, że kiedy w piasku zostanie wykopana dziura, a tworzący ją materiał wyschnie i dodatkowo blisko krawędzi dołu pojawi się dodatkowy ciężar (np. przechodzący człowiek), dziura może się zapaść, a ziarna piasku wypełniają wszystkie powierzchnie w dole. To sytuacja krytyczna, gdyż uwięziona w dole osoba nie ma powietrza do oddychania.

Co również istotne – ratowanie osoby zasypanej piaskiem jest wyjątkowo trudne, ponieważ piasek jest co do zasady ciężki i niestabilny. Pozbywanie się piasku sprawia, że dół nieustannie zapada się pod ciężarem – stale wypełniając dół kolejnymi ziarnami. Czasu na ratunek jest wyjątkowo mało. Science Alert podaje, że uduszenie się w piasku następuje po 3-5 minutach.

Eksperci zajmujący się badaniem wybrzeży oraz profesjonalni ratownicy apelują, aby nie kopać dołu głębszego niż wysokość kolan najniższej osoby w grupie – czytamy. Oznacza to, że maksymalna głębokość wykopanego dołu nie powinna przekraczać 0,6 m. Warto jednak mieć na uwadze innych plażowiczów i podczas kopania głębszego dołu, znaleźć do tego bezpieczne miejsce, a po skończonej zabawie zasypać go.