IDF 2009: notebookowy firmware odpala w mniej niż sekundę

Specjalizująca się w BIOS-ach i oprogramowaniu sprzętowym firma Phoenix (także właściciel marki Award) zaprezentowała podczas jesiennej konferencji IDF 2009 model notebooka, w przypadku którego program rozruchowy systemu Windows 7 działa już w niecałą sekundę po naciśnięciu włącznika komputera. Z kolei konkurująca z Phoeniksem firma Insyde podczas jednej z konferencyjnych prezentacji Technical Track dokładnie omówiła metody optymalizacyjne pozwalające na skrócenie procedury uruchamiania firmware'u do mniej niż dwóch sekund, informując jednocześnie o kilku czyhających pułapkach. Intel zaś już od dłuższego czasu ma na ten temat przygotowany dokument White PaperPDF, który szczegółowo opisuje różne metody optymalizacyjne.

Specjalizująca się w BIOS-ach i oprogramowaniu sprzętowym firma Phoenix (także właściciel marki Award) zaprezentowała podczas jesiennej konferencji IDF 2009 model notebooka, w przypadku którego program rozruchowy systemu Windows 7 działa już w niecałą sekundę po naciśnięciu włącznika komputera. Z kolei konkurująca z Phoeniksem firma Insyde podczas jednej z konferencyjnych prezentacji Technical Track dokładnie omówiła metody optymalizacyjne pozwalające na skrócenie procedury uruchamiania firmware'u do mniej niż dwóch sekund, informując jednocześnie o kilku czyhających pułapkach. Intel zaś już od dłuższego czasu ma na ten temat przygotowany dokument White Paper (PDF), który szczegółowo opisuje różne metody optymalizacyjne.

Wszyscy trzej producenci zamiast tradycyjnego BIOS-u stosują firmware UEFI 2.x; ten –. zdaniem firm Insyde, Intel i Phoenix – daje się wyjątkowo dobrze optymalizować pod kątem krótkich czasów uruchamiania. Oprócz tego konieczne są jednak modyfikacje, które większości użytkowników mogą się wydać dość nietypowe. Przykładowo, monitor komputera nie wyświetla już komunikatów stanu, lecz w najlepszym razie gotowy obraz – a to dlatego, że konfiguracja obsługi tekstu wyjściowego trwa zbyt długo. Wiele zautomatyzowanych funkcji konfiguracyjnych związanych z wykrywaniem nowo zamontowanego bądź nowo podłączonego sprzętu wyłącza zoptymalizowane wersje firmware'u: SPD-EEPROM modułów pamięci nie jest wówczas odczytywany, pamięć główna nie jest wpierw zapisywana zerami, do CPU zostaje załadowana ustawiona na stałe aktualizacja mikrokodu, a napęd startowy i partycja systemowa są ustawione na stałe. W przypadku produktów Apple'a już od lat wiadomo, jak dotrzeć do menu wyboru w raczej rzadkich sytuacjach, w których konieczne
bądź wskazane są zmiany w konfiguracji systemu lub kolejności rozruchu – podczas startu należy wówczas wcisnąć odpowiednie klawisze.

Insyde zaleca też między innymi rezygnację z wolniejszego względem urządzeń wejściowych USB sprzętu PS/2. taktowanie procesora podczas startu wyższymi częstotliwościami, korzystanie z wielowątkowości oraz tłumaczenie napisanego w języku C kodu UEFI przy użyciu zoptymalizowanego kompilatora.

Jak jednak zaznacza Insyde, najszybciej uruchamiany firmware nie spełnia wytycznych, o których mówi microsoftowy program przyznawania logo Windows 7 (Windows Logo Kit/WKL 1.4. niestety już nie oficjalnie). Do tej pory Phoenix nie przyglądał się bliżej temu zagadnieniu; jednak według serwisu Engadget producent zademonstrował notebook Lenovo ThinkPad T400 ze zoptymalizowanym firmware'em i dyskiem SSD, w przypadku którego pulpit Windows 7 ukazywał się na ekranie w ciągu mniej niż dziesięciu sekund od zimnego rozruchu.

Także Vista x64 od wersji SP1 daje się zainstalować w czystym trybie UEFI. Z kolei Linux na razie nie za bardzo radzi sobie z UEFI – co prawda obsługa EFI dla systemów Itanium od lat jest włączona do Pingwina, ale podczas naszych kwietniowych eksperymentów nie udało się znaleźć linuksowej dystrybucji, którą dałoby się uruchomić na "czystym" systemie z UEFI 2.0. Wiele płyt głównych Intela i niektóre innych producentów używają tymczasem firmware'u UEFI, emulując funkcje BIOS-u wyłącznie za pośrednictwem modułu CSM (Compatibility Support Module (PDF) - po wyłączeniu CSM-u (a więc włączeniu w ustawieniach BIOS-u trybu odpalania z UEFI) program rozruchowy systemu operacyjnego jest zmuszony pracować z UEFI. Setup systemu Windows 7 x64 (lub Visty SP1) konfiguruje wówczas dysk z tablicą GPT (GUID Partition Table), a więc rezygnuje z klasycznego MBR-u – uzależniony od głównego rekordu startowego i BIOS-u system operacyjny typu legacy nie daje się
wtedy zainstalować równocześnie na tym samym napędzie (nie działa też wiele programów do tworzenia obrazów partycji). Mimo wszystko Phoenix oczekuje, że od 2010 roku liczne komputery, a w szczególności notebooki będą korzystać z UEFI.

wydanie internetowe www.heise-online.pl