Gdzie powstaje świadomość? Istotne są najstarsze rejony mózgu
Jak wskazują najnowsze badania, najstarsze regiony mózgu mogą odgrywać kluczową rolę w powstawaniu świadomości. Wyniki stoją w opozycji do dotychczasowych teorii, które zakładały, że główną rolę w tym procesie odgrywa kora czołowa. Samo odkrycie może wpłynąć na nasze podejście do osób, które przeszły uraz mózgu i zwierząt.
Świadomość może powstawać w najstarszych rejonach mózgu. 
Od wielu lat naukowcy starają się zgłębić tajemnicę ludzkiej świadomości. Jak podaje Science Alert, najnowsze podsumowania badań prowadzonych w ciągu ostatniego stulecia wskazują, że kluczową rolę mogą odgrywać najstarsze ewolucyjnie części mózgu – podkorowe struktury – których znaczenie dla procesów świadomego doświadczania może być większe, niż dotąd przypuszczano.
Rola kory mózgowej i podkorowych struktur
Przez długi czas uważano, że to kora mózgowa, a szczególnie jej najmłodsze ewolucyjnie fragmenty, odpowiada za powstawanie świadomości. Najnowsze ustalenia sugerują jednak, że równie istotną rolę mogą odgrywać podkorowe struktury mózgu, które w swojej budowie pozostają niemal niezmienione od setek milionów lat. To właśnie one mogą stanowić fundament procesów, które decydują o naszym świadomym doświadczaniu rzeczywistości.
Badania dowodzą, że na poziom świadomości wpływają zmiany aktywności nie tylko w korze, ale także w podkorowych obszarach i móżdżku. Eksperymenty z wykorzystaniem impulsów elektrycznych i magnetycznych pokazały, że stymulacja tych części mózgu może prowadzić do zaskakujących efektów – od wywoływania halucynacji po modyfikowanie stanów emocjonalnych. Wyniki te otwierają nowe perspektywy w badaniach nad naturą świadomości i mechanizmami działania ludzkiego mózgu.
"Sławosz, Sławosz!". Polski astronauta powitany po wylądowaniu w Polsce
Analiza przypadków pacjentów z uszkodzeniami mózgu ujawnia, że nawet osoby pozbawione części kory lub móżdżku mogą wykazywać oznaki świadomości. U dzieci urodzonych bez większości kory obserwowano reakcje emocjonalne i rozpoznawanie osób, co sugeruje, że podstawowe formy świadomości mogą powstawać w starszych strukturach mózgu.
Najstarsze struktury w mózgu są kluczowe
Eksperymenty na zwierzętach, którym usunięto korę mózgową, pokazały, że potrafią one nadal uczyć się, opiekować potomstwem i okazywać emocje. To podważa przekonanie, że kora jest niezbędna do istnienia świadomości. Wyniki tych badań wskazują, że najstarsze części mózgu mogą wystarczyć do powstania podstawowych form świadomości. Nowsze obszary, takie jak kora i móżdżek, mogą jedynie rozszerzać i wzbogacać te doświadczenia.
Nowe odkrycia mogą mieć istotne znaczenie nie tylko dla medycyny, ale także dla etyki. Sugerują one zmianę podejścia do terapii osób z uszkodzeniami mózgu oraz otwierają na nowo debatę o prawach zwierząt. Naukowcy zwracają uwagę, że świadomość może być znacznie bardziej rozpowszechniona w świecie żywym, niż dotychczas przypuszczano.
