"Ekstremalnie rzadki" wybuch na Słońcu. Skutki zauważalne na Ziemi

To już drugie podobne wydarzenie w ciągu niespełna dwóch tygodni. Na początku marca 2023 r. obserwatorium Solar Dynamics obsługiwane przez NASA wykryło potężny rozbłysk klasy X2. Teraz naukowcy informują o kolejnym zdarzeniu, które pojawia się raz na nawet kilka dekad.

Potężna siła i prędkość przekraczająca 3000 km/s. O tym "ekstremalnie rzadkim" koronalnym wyrzucie masy (CME) informuje Space Weather Watch. Zjawisko, o którym mowa wydarzyło się w godzinach porannych (czasu polskiego) 13 marca 2023 r. Eksplozja na powierzchni Słońca wywołała falę, która poruszała się z wyjątkowo dużą prędkością ponad 3000 km/s.

Do eksplozji doszło w tej części Słońca, która jest odwrócona od Ziemi. To ważne w kontekście tego, jakie zniszczenia na naszej planecie mogłaby wywołać fala CME, gdyby pędziła prosto w kierunku kuli ziemskiej. Niemniej jednak, poniedziałkowy incydent – mimo miejsca, w którym się wydarzył – i tak miał wpływ na Ziemię.

Z uwagi na ekstremalną prędkość, jaka towarzyszyła wybuchowi CME po przeciwnej stronie Słońca, fala uderzeniowa przyczyniła się do wypchnięcia cząstek w kierunku Ziemi. Nasza planeta, z uwagi na obecność pola magnetycznego – przyciągała z kosmosu cząstki CME, których największą ilość zaobserwowano na obu biegunach.

W wyniku koronalnego wyrzutu masy po przeciwnej stronie Słońca, na biegunie południowym i północnym zaobserwowano utrudnienia w komunikacji radiowej. To typowy skutek towarzyszący podobnym zjawiskom na Słońcu, w efekcie którego zakłócona jest m.in. komunikacja w samolotach.

Warto mieć na uwadze, że koronalne wyrzuty masy nie są zjawiskiem ekstremalnie rzadkim. To, na co jednak zwraca uwagę Space Weather Watch i potwierdza "wyjątkowość" wczorajszego CME – to prędkość, z jaką poruszała się fala. Chmura poruszająca się z prędkością ponad 3000 km/s jest obserwowana tylko raz na minimum 10 lat.

Istotne jest także, że wybuchy mają miejsce po tej stronie Słońca, której nie widać z powierzchni Ziemi – a zatem są relatywnie bezpieczne dla ludzkości. Gdyby jednak eksplozja nastąpiła w części skierowanej ku kuli ziemskiej – w najgorszym wypadku (bardzo mało prawdopodobny scenariusz) nastąpi sterylizacja planety. Słabsze wyrzuty mogą natomiast przyczynić się do planetarnego blackoutu.