Cud czy nauka? Naukowcy na tropie pierwszej plagi egipskiej
"Tak mówi Pan: Po tym poznasz, że Ja jestem Panem. Oto uderzę laską, którą mam w ręce, wody Nilu, a zamienią się w krew" - mówi werset 7 w rozdziale 7 Księgi Wyjścia. Czy jednak pierwszą egipską plagę da się wyjaśnić w sposób naukowy?
Jan Pynas - Aaron zmieniający wodę rzeki w krew
Jak tłumaczy portal History, biblijna historia o dziesięciu plagach egipskich jest kluczowa dla genezy żydowskiego święta Paschy, upamiętniającego wyzwolenie Izraelitów z niewoli egipskiej. Jak opisuje Księga Wyjścia, plagi to "apokaliptyczne nieszczęścia", które spadły na Egipt jako boska kara za odmowę uwolnienia Izraelitów z niewoli przez panującego faraona.
Chociaż archeolodzy nie mają wielu naukowych dowodów ani na wystąpienie plag, ani nawet na istnienie Mojżesza - egipskie katastrofy są magnesem dla historyków i innych badaczy, którzy teoretyzują na temat naukowego wyjaśnienia klęsk.
Biblijne tło
W rozdziale 17 Księgi Wyjścia przeczytać można, że Bóg rozmawiał z Mojżeszem, nakazując mu spotkanie z faraonem. "Powiedz mu: Pan, Bóg Hebrajczyków, posłał mnie do ciebie z rozkazem: Wypuść lud mój, by Mi oddał cześć na pustyni! Oto dotąd nie posłuchałeś Mnie. Tak mówi Pan: Po tym poznasz, że Ja jestem Panem. Oto uderzę laską, którą mam w ręce, wody Nilu, a zamienią się w krew. Ryby Nilu poginą, a Nil wydawać będzie przykrą woń, tak że Egipcjanie nie będą mogli pić wody z Nilu", można przeczytać w Starym Testamencie.
Przelot Black Hawków nad Warszawą
"Woda Nilu zamieniła się w krew. Ryby rzeki wyginęły, a Nil zaczął wydawać przykrą woń, tak że Egipcjanie nie mogli pić wody z Nilu. Krew była w całym kraju egipskim" - mówią wersety 20 i 21 Księgi Wyjścia.
Kolejne wersety jednak wskazują na to, że pierwsza plaga została szybko zażegnana przez Egipcjan, ponieważ "to samo uczynili czarownicy egipscy dzięki swej wiedzy tajemnej".
Susza jako składowa
Jak donoszą naukowcy z opublikowanego już w 2008 roku badania w Yale Journal of Biology and Medicine, "z historycznego punktu widzenia, pierwsze dziewięć plag przypomina zjawiska naturalne dobrze znane na Bliskim Wschodzie, z wyjątkiem ich schematów i szybkości".
Jak wyjaśnia magazyn History, "wykopaliska archeologiczne sugerują, że starożytna stolica Egiptu, Pi-Ramzes, została nagle opuszczona za panowania faraona Ramzesa II (między 1279 a 1213 r. p.n.e.), którego niektórzy uczeni uważają za króla Egiptu przedstawionego w Księdze Wyjścia".
Badania stalagmitów wykazały, że okres ten był również okresem ogromnej suszy w Egipcie. Dr Joel N. Myers z AccuWeather twierdzi, że susza mogła wywołać wiele klęsk żywiołowych w tym czasie.
- Kiedy mamy suszę i falę upałów, wszystko się zmienia. Kiedy klimat się zmienia, następuje seria zaburzeń, które wzajemnie się napędzają - przekonuje Myers.
Zmiany ekosystemu
Klimatolodzy dlatego są przekonani, że dotkliwa susza, która zakłóciła delikatną równowagę ekologiczną delty Nilu, może wyjaśniać pierwszą biblijną plagę. Według biologa Stephana Pflugmachera, sucha pogoda stworzyła idealne warunki do rozkwitu mikroskopijnych sinic Oscillatoria rubescens w ciepłych wodach Nilu.
- Glony te rozmnażają się masowo w wolno płynących, ciepłych wodach o wysokiej zawartości składników odżywczych. A kiedy obumierają, barwią wodę na czerwono - wyjaśnił Pflugmacher.
Epidemiolodzy John S. Marr oraz Curtis Maloy dodają również do tego wyjaśnienia również jeszcze jeden aspekt - sinice te żywią się rybami. Jak badacze stwierdzili, krew martwych ryb również mogła się przyczynić do zabarwienia wody.
Badacze jednak powstrzymują się przed jednoznacznym stwierdzeniem, co stoi za plagami egipskimi, a sam temat jest dla większości niezwykle fascynujący.
