Bomba wodorowa. Czym się różni od broni Oppenheimera?

"Oppenheimer" to jeden z największych hitów kinowych tego roku. Film opowiada historię amerykańskiego naukowca i jego roli w Projekcie Manhattan – tajnym programie badawczym rządu USA, który miał na celu stworzenie bomby atomowej. Czym się różni stworzona wówczas broń od późniejszej bomby wodorowej, której opracowaniu sprzeciwiał się Julius Robert Oppenheimer?

Bomba jądrowa to szerokie pojęcie, które określa broń, w której energia wybuchu powstaje z przemian jądrowych. Według amerykańskiego Departamentu Obrony, bronią jądrową jest kompletne urządzenie zdolne do produkcji zamierzonej reakcji nuklearnej oraz uwolnienia energii.

Można podzielić ją na dwie kategorie. Niszczycielska energia może powstać w wyniku reakcji termojądrowej wodoru (bomba wodorowa) lub reakcji łańcuchowej rozszczepienia jąder ciężkich pierwiastków np. uranu i plutonu (broń atomowa). O potężnej mocy bomby wodorowej świadczy najlepiej fakt, że siła eksplozji pierwszej broni tego typu odpowiadała sile 700 bomb zrzuconych na Hiroszimę.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Bomba atomowa czerpie energię z reakcji rozszczepienia ciężkich jąder atomowych (np. uranu lub plutonu) na lżejsze pod wpływem bombardowania neutronami. Rozpadające się jądra emitują kolejne neutrony, które bombardują inne jądra, co wywołuje reakcję łańcuchową.

Film "Oppenheimer" w dużej mierze jest poświęcony Projektowi Manhattan, który doprowadził właśnie do stworzenia bomby atomowej. Program badawczy rozpoczęto w 1940 r., ale produkcję broni zakończono dopiero pięć lat później. 16 lipca 1945 r. przeprowadzono próbną eksplozję na poligonie wojskowym w stanie Nowy Meksyk - był to prawdopodobnie pierwszy w dziejach ludzkości wybuch nuklearny.

Pierwszym bojowym celem bomby atomowej miał być Berlin, czyli stolica agresora z II wojny światowej. Tworzenie bomby zostało opóźnione, a w międzyczasie wojna w Europie dobiegła końca. Bojowe użycie bomb przeprowadzono na Japonii. 6 sierpnia 1945 r. na Hiroszimę zrzucono bombę Little Boy - pierwszą (i do tej pory jedyną) na świecie bombę atomową z ładunkiem uranowym. Trzy dni później zdetonowano nad Nagasaki bombę implozyjną Fat Man z ładunkiem plutonowym. Ogromne straty doprowadziły do kapitulacji Japonii i zakończenia II wojny światowej.

W przypadku bomby wodorowej (zwanej także ładunkiem termojądrowym) głównym źródłem energii wybuchu jest niekontrolowana i samopodtrzymująca się reakcja łańcuchowa, podczas której izotopy wodoru łączą się pod wpływem bardzo wysokiej temperatury. W wyniku reakcji powstaje hel. Dochodzi też do procesu fuzji nuklearnej. Nniezbędna do zapoczątkowania fuzji temperatura powstaje w drodze detonacji ładunku jądrowego.

Za stworzeniem takiej konstrukcji opowiadał się Edward Teller, jeden z naukowców Projektu Manchatan (który później został mianowany "ojcem amerykańskiej bomby wodorowej"). Bomba wodorowa powstała później niż atomowa. 1 listopada 1952 r. amerykańscy fizycy od kierunkiem Edwarda Tellera i Polaka Stanisława Ulama doprowadzili na atolu Enewetak do pierwszego na świecie wybuchu tego rodzaju broni. Siłę eksplozji szacuje się na 10,4 megatony. Odpowiadało to właśnie sile 700 bomb jądrowych zrzuconych na Hiroszimę.