Zapoczątkowało cywilizację. Polacy je uwielbiają

Co było pierwsze: piwo czy chleb? Wielu historyków kwestionuje, czy proces fermentacji został odkryty przez ludzi pierwszy, czy zaś wypiek chleba doprowadził do procesu warzenia piwa. Ich chronologia jest jednak zbliżona.

MADRID, SPAIN - OCTOBER 09: Beer served in a glass, on October 9, 2025, in Madrid, Spain. Three out of four Spaniards (74%) have acknowledged that they are willing to cut their food spending under any circumstances, according to data from Edenred's FOOD 2025 Barometer. The report reveals that the most significant change is in restaurants, where in 2024 86% were willing to reduce their restaurant outings, and in 2025 the figure drops to 69%. (Photo By Jesus Hellin/Europa Press via Getty Images)Piwo, zdjęcie poglądowe
Źródło zdjęć: © GETTY | Europa Press News
Aleksandra Dąbrowska

Najstarsze dowody na istnienie piwa pochodzą z okresu między 3500 a 3100 r. p.n.e. i pochodzą od Sumerów z Mezopotamii, dzisiejszego Iranu. Uważa się jednak, że Sumerowie warzyli piwo tysiące lat wcześniej.

Dar bogów

Piwo było czczone jako dar bogów i często opiewane w poematach, mitach i pieśniach. Sumeryjska bogini piwa, Ninkasi, została wysławiona w poemacie "Hymn do Ninkasi", który zawierał również ich wczesny przepis na piwo.

Napój był spożywany codziennie i wytwarzany przez kobiety, kapłanki Ninkasi, które warzyły piwo w domu, jako element przygotowywania posiłków. Wytwarzany z fermentowanego chleba jęczmiennego, miał konsystencję owsianki i musiał być popijany przez słomkę, aby odfiltrować cząstki stałe i zioła.

Od Babilonu do Egiptu: piwo w prawie i medycynie

Produkcja piwa rozwinęła się pod rządami babilońskimi. Do 2050 r. p.n.e. piwo było produkowane komercyjnie, o czym świadczą paragony handlowe. Do tego udokumentowano 20 różnych odmian piwa, z których każda miała swój własny zestaw cech. Ponadto, zgodnie z Kodeksem Hammurabiego za niedolanie groziła śmierć.

Egipcjanie wierzyli również, że piwo pochodzi od bogów. Chociaż Tenenit była egipską boginią piwa, uważa się, że to Ozyrys nauczył ludzi warzenia. Podobnie jak w tradycji mezopotamskiej, kobiety również warzyły w domach w Egipcie piwo o konsystencji owsianki. Praktykę tę później przejęli mężczyźni.

Piwo było głęboko zakorzenione w kulturze egipskiej; duże browary komercyjne powstały w Egipcie około 3150 r. p.n.e. Egipcjanie płacili swoim robotnikom piwem, używali go w ponad 100 kuracjach medycznych i chowali członków rodziny królewskiej w miniaturowych browarach, jeśli zapragnęli go w zaświatach.

Starożytny proces

W Mezopotamii piwo warzono z pszenicy i jęczmienia, natomiast w Egipcie z jęczmienia i płaskurki, odmiany pszenicy. Starożytny proces warzenia piwa był dość pracochłonny i rozpoczynał się od słodowania zbóż. Polegało to na moczeniu ziaren w wodzie przez kilka dni, a następnie suszeniu ich na słońcu lub na gorących kamieniach. Słód mielono następnie na gruby proszek, który mieszano z wodą w celu uzyskania zacieru.

Następnie, zacier gotowano, a następnie odcedzano, aby usunąć łuski i inne ciała stałe. Powstały płyn, zwany brzeczką, gotowano ponownie i doprawiano ziołami i przyprawami. Na koniec brzeczkę fermentowano z drożdżami, w wyniku czego powstawało piwo.

Ze względu na brak profesjonalnych narzędzi, starożytni piwowarzy musieli polegać na swoich zmysłach, aby określić, kiedy to piwo jest gotowe do spożycia. W rezultacie starożytne piwo znacznie bardziej kwaśne i gorzkie niż to znane nam współcześnie. Było ono również szczególnie mocne.

Cyfrowy Polak
Cyfrowy Polak © Cyfrowy Polak
Wybrane dla Ciebie
Cygnus X-1 jak nigdy dotąd. Fenomenalne dane z nietypowego teleskopu
Cygnus X-1 jak nigdy dotąd. Fenomenalne dane z nietypowego teleskopu
Blue Origin zwiększa tempo. Kolejny lot New Glenna może być wyjątkowo ważny
Blue Origin zwiększa tempo. Kolejny lot New Glenna może być wyjątkowo ważny
ATACMS-y powróciły na front. Ukraińcy zaatakowali nimi cele w Rosji
ATACMS-y powróciły na front. Ukraińcy zaatakowali nimi cele w Rosji
Symulacja 100 mld gwiazd Drogi Mlecznej. Dzięki AI i superkomputerom
Symulacja 100 mld gwiazd Drogi Mlecznej. Dzięki AI i superkomputerom
Perseverance wypatrzył na Marsie skałę. Ona nie pochodzi z Marsa
Perseverance wypatrzył na Marsie skałę. Ona nie pochodzi z Marsa
Starship nie poleci na Księżyc w 2027 roku. Artemis 3 musi poczekać
Starship nie poleci na Księżyc w 2027 roku. Artemis 3 musi poczekać
Antydronowe rakiety z Estonii. PGZ chce ich współprodukować 10 tys. rocznie
Antydronowe rakiety z Estonii. PGZ chce ich współprodukować 10 tys. rocznie
Transport francuskiego uranu do Rosji. Współpraca pomimo ataku na Ukrainę
Transport francuskiego uranu do Rosji. Współpraca pomimo ataku na Ukrainę
Deepfake na koncercie Maty. Wszyscy wyglądali tak samo
Deepfake na koncercie Maty. Wszyscy wyglądali tak samo
Trump uśmiecha się do Saudów. Liczy na sprzedaż potężnej machiny
Trump uśmiecha się do Saudów. Liczy na sprzedaż potężnej machiny
NASA zapowiada konferencję. Pokaże nowe zdjęcia komety 3I/ATLAS
NASA zapowiada konferencję. Pokaże nowe zdjęcia komety 3I/ATLAS
"Zabójca dronów". Dotrze do Ukrainy jeszcze w listopadzie
"Zabójca dronów". Dotrze do Ukrainy jeszcze w listopadzie