Tak budowano najstarszą świątynię świata. To odkrycie zaskoczyło badaczy
Kompleks Göbekli Tepe to najstarsza świątynia na świecie, a jej budowa skrywa wiele tajemnic. Analiza planu architektonicznego potwierdza, że był to jeden, ogromny projekt, w którym zasady geometrii odgrywały znaczącą rolę.
Doktorant Gil Haklay i profesor Avi Gopher z Uniwersytetu w Tel Awiwie opublikował analizę Göbekli Tepe w "Cambridge Archeological Journal". W badaniach wykorzystał specjalny algorytm, którego celem było odnalezienie planu architektonicznego budowli.
Kompleks Göbekli Tepe składa się z trzech okrągłych świątyń, z których największa ma 20 metrów średnicy. Zostały zbudowane ok. 11 500 lat temu, co czyni je starsze niż krąg w Stonehenge.
- Göbekli Tepe to cud architektury. (...) Składa się z wielkich okrągłych kamiennych struktur i monumentalnych kolumn o wysokości do 5,5 metra - komentuje profesor Gopher., współautor pracy. - Uważa się, że świątynię zbudowali łowcy-zbieracze. Jednak złożoność architektoniczna świątyni to coś niezwykłego, jak na tego typu społeczności.
Wszystko wskazuje na to, że kompleks od początku miał jeden wspólny projekt, chociaż od lat pozostawał on tajemnicą. Świątynia została odkryta w 1994 roku przez niemieckiego archeologa Klausa Schmidta i od tamtej pory badacze próbują rozwiązać zagadkę jej powstania. Wielu z nich uważa, że kompleks powstawał stopniowo.
Zobacz też: Dwa lata w całkowitej izolacji. Eksperyment uznano za porażkę
Innego zdania są jednak autorzy najnowszego badania. Haklay i Gopher uważają, że wszystkie trzy budowle od początku miały stanowić całość, jako jeden projekt.
Jesteś graczem? Wypełnij naszą ankietę
- Kompozycja kompleksu odzwierciedla przestrzenną i symboliczną hierarchię oddającą zmiany w świecie duchowym i społecznym jej twórców. Podczas naszych badań wykorzystaliśmy narzędzie analityczne, algorytm badający odchylenie standardowe, do poszukiwania wzorca geometrycznego, zgodnie z którym powstała świątynia - powiedział Haklay.
Powszechnie uważa się, że geometria i planowanie architektonicznie było stosowane o wiele później. Jednak ten przykład pokazuje, że dynamiczne zmiany kulturowe mogły zachodzić jeszcze we wczesnym neolicie.
- Najważniejsze podstawy planowania architektonicznego powstały w Lewancie na przełomie późnego epipaleolitu i neolitu w ramach kultury natufijskiej. Nasze badania pokazują, że podstawy abstrakcyjnego planowania i organizacji były wykorzystywane na wczesnych etapach tego procesu - dodają badacze i zapowiadają, że podobne badania będą prowadzone również w Lewancie, by potwierdzić tę teorię.
