Tajemniczy metal odkryty w starożytnej skrytce skarbów. Pochodzi z kosmosu
Wśród złotych skarbów na Półwyspie Iberyjskim odkryto dwa przedmioty z meteorytowego żelaza. Para skorodowanych przedmiotów może być najcenniejsza ze wszystkich znalezionych w skrytce przedmiotów, wśród których są błyszczące złote skarby z epoki brązu.
Odnaleziony skarb pozostaje w Muzeum Archeologicznym w Villenie
Zardzewiała bransoleta i pordzewiała półkula ozdobiona złotem zostały wykonane z żelaza meteorytowego, a nie z metalu wydobywanego z ziemi. Odkrycie to, prowadzone przez byłego szefa konserwacji w Narodowym Muzeum Archeologicznym w Hiszpanii, Salvadora Rovira-Llorensa, zostało ujawnione w zeszłym roku i sugeruje, że technologia obróbki metali w Iberii ponad 3 tys. lat temu była znacznie bardziej zaawansowana, niż sądzono.
Skarb z Villena. Złoto i żelazo meteorytowe
Skarb z Villena, składający się z 66 głównie złotych przedmiotów, został odkryty ponad 60 lat temu w 1963 r. w dzisiejszym Alicante w Hiszpanii. Jest uważany za jeden z najważniejszych przykładów złotnictwa epoki brązu na Półwyspie Iberyjskim i w całej Europie. Jednak określenie wieku kolekcji było trudne z powodu dwóch przedmiotów: małej, pustej półkuli, prawdopodobnie części berła lub rękojeści miecza, oraz pojedynczej bransolety przypominającej torkwes. Oba mają "żelazny" wygląd, co oznacza, że wydają się wykonane z żelaza.
Na Półwyspie Iberyjskim epoka żelaza, kiedy żelazo zaczęło zastępować brąz, rozpoczęła się dopiero około 850 r. p.n.e. Problem polega na tym, że złote materiały datowane są na okres między 1500 a 1200 r. p.n.e. Rozwiązanie zagadki, jak te żelazne artefakty wpisują się w kontekst skarbu z Villena, było wyzwaniem.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Żelazo z kosmosu
Żelazo meteorytowe, w przeciwieństwie do tego wydobywanego z ziemi, zawiera znacznie więcej niklu. Badacze uzyskali zgodę od Miejskiego Muzeum Archeologicznego w Villenie, które przechowuje kolekcję, na dokładne zbadanie dwóch artefaktów i określenie zawartości niklu. Próbki zostały poddane spektrometrii masowej, co wykazało, że zarówno półkula, jak i bransoleta zostały wykonane z żelaza meteorytowego.
Odkrycie to rozwiązuje zagadkę, jak te dwa artefakty pasują do reszty kolekcji: zostały wykonane w tym samym okresie, datowanym na około 1400 do 1200 r. p.n.e.
"Dostępne dane sugerują, że czapka i bransoleta ze skarbu z Villeny byłyby obecnie pierwszymi dwoma elementami przypisanymi żelazu meteorytowemu na Półwyspie Iberyjskim" - wyjaśniają badacze w swoim artykule - "co jest zgodne z chronologią późnego brązu, sprzed rozpoczęcia powszechnej produkcji żelaza na Ziemi".
Chociaż wyniki nie są ostateczne z powodu znacznego stopnia korozji, istnieją nowoczesne, nieinwazyjne techniki, które mogą dostarczyć bardziej szczegółowych danych, pomagając potwierdzić te ustalenia.
