Tajemnicze sygnały radiowe z dalekiego kosmosu w cyklu 16‑dniowym. Nie wiadomo, co jest ich źródłem
Szybkie impulsy radiowe, czyli FRB (fast radio burst), to silne i krótkie sygnały z przestrzeni kosmicznej. Naukowcy do tej pory nie wykryli takich impulsów, które miałyby dokładny powtarzalny cykl. Ostatnie wnioski są w takim razie bardzo intrygujące.
10.02.2020 15:44
Już same w sobie typowe FRB są ciekawe - wciąż nie ustalono, co konkretnie jest ich źródłem, choć odnotowuje się je w obserwacjach od 2007 roku. Ale powtarzające się cyklicznie FRB, to już kolejny poziom zagadkowości. Dotychczasowe źródła takich sygnałów były losowe, nigdy nie powtarzały się z regularną częstotliwością tylko przypadkową lub występowały jednorazowo.
Kanadyjskie obserwacje, które zarejestrowały zagadkowe cykliczne FRB, odbywały się w ramach projektu od września 2018 do października 2019 roku. Jak można przeczytać w serwisie vice, był do tego wykorzystywany radioteleskop CHIME usytuowany w Kolumbii Brytyjskiej. Cykl impulsów odbieranych z galaktyki o nazwie katalogowej SDSS J015800.28 + 654253.0 wynosi 16 dni (a dokładnie 16,35 dnia).
Źródło usytuowane jest aż pół miliarda lat świetlnych od Ziemi, ale tak naprawdę nie jest to dużo jak na FRB. Inne miejsca, w których wykrywane są impulsy, znajdują się dalej niż SDSS J015800.28 + 654253.0. Jak napisali naukowcy w publikacji na preprint arXiv "Doszliśmy do wniosku, że to pierwszy wykryty powtarzający się cykl dla źródeł FRB. Odkrycie (…) cykliczności w źródle FRB jest ważną wskazówką dotyczącą natury tego obiektu."
Źródło cyklicznych FRB wciąż niewiadome
Jak twierdzą badacze, cykl FRB może być modulowany przez otoczenie źródła sygnału. Może ono krążyć wokół masywnego zwartego obiektu jak czarna dziura, więc skierowanie w stronę ziemi wykrytych fal elektromagnetycznych mogłoby być możliwe tylko w pewnym niewielkim oknie na orbicie. Innym wyjaśnieniem jest układ podwójny z gwiazdą neutronową, która wysyłałaby mocne fale radiowe czasowo przyćmiewane przez towarzyszącą jej wielką i masywną gwiazdę.
Na pierwszy rzut oka magnetar też pasuje do obserwacji (i naukowcy sugerują, że część źródeł FRB może być takiego typu obiektami), ale gryzie się to z 16-dniowym cyklem. Magnetary dokonują pełnego obrotu w ciągu sekund, a nie tak wielu dni. Zespół CHIME będzie dalej przyglądał się obiektowi z SDSS J015800.28 + 654253.0 aby lepiej zinterpretować wyniki.
