T‑90M Proryw-3 vs Carl Gustaf. Wyjaśniamy czym go zniszczono

W sieci pojawił się nagranie kolejnego zniszczonego przez Ukraińców czołgu T-90M Proryw-3. To najnowsze maszyny w rosyjskim arsenale, a ta konkretna została zniszczona za pomocą szwedzkiego działa bezodrzutowego Carl Gustaf.

Rosyjskie T-90M Proryw-3 to jedne z najnowocześniejszych rosyjskich czołgów, podobnie jak modernizowane do standardu BWM czołgi T-80. Jak widać na poniższym nagraniu, nawet wielowarstwowy pancerz reaktywny Relikt nie jest w stanie przeciwstawić się szwedzkiemu działu bezodrzutowemu Carl Gustaf, którego historia sięga około 1948 roku.

Jest to działo bezodrzutowe wykorzystujące pociski kalibru 84 mm wystrzeliwane z gwintowanej tuby. Jest to o tyle ważne, że w porównaniu do starszych i gładkolufowych konkurentów, szwedzkie rozwiązanie charakteryzowało się znacznie większym zasięgiem i celnością. Przez lata Szwedzi kilkukrotnie modernizowali Carla Gustafa skupiając się głównie na redukcji jego masy oraz ulepszaniu osiągów głowicy bojowej.

Szczególnie drugie zadanie nie należy do łatwych, ponieważ Carl Gustaf nie ma głowicy nadkalibrowej jak np. RPG-7, czy Panzerfaust-3, gdzie w razie potrzeby można zamontować po prostu głowicę o większej średnicy. Tutaj nieprzekraczalną granicą jest 84 mm.

Działa bezodrzutowe Carl Gustaf są wykorzystywane przez ponad 40 państw. Jego najpowszechniejszą wersją jest M3 produkowana od 1991 roku, która waży około 10 kg. Warto jednak zaznaczyć, że w 2014 roku zaprezentowano wersję M4, która jest jeszcze lżejsza dzięki szerszemu zastosowaniu polimerów w konstrukcji oraz wymianie stalowej wkładki wyrzutni na lżejszą - tytanową. W efekcie masa wyrzutni została zredukowana do 6,7 kg i właśnie te wersje zostały dostarczone obrońcom Ukrainy.

Warto też zaznaczyć, że Carl Gustaf jest systemem wielorazowym, który dzięki pokaźnej liczbie różnych rodzajów amunicji, można dostosować do zmieniających się warunków pola walki. Mamy tutaj wybór pomiędzy amunicją przeciwpancerną (kilka typów głowic kumulacyjnych), burzącą dedykowaną niszczeniu umocnień lub działającą z opóźnieniem, odłamkową w tym detonującą się nad celem, zawierającą strzałki, oświetlającą bądź sygnalizacyjną.

Właśnie ta elastyczność sprawiła, że działa bezodrzutowe Carl Gustaf stały się popularne pośród jednostek specjalnych z całego świata, pomimo ich stosunkowo wysokiej ceny. Systemy Carl Gustaf są także wykorzystywane przez polskie jednostki specjalne.

Zasięg skuteczny działa bezodrzutowego w przypadku wykorzystania zwykłej amunicji mamy zasięg dochodzący maksymalnie do 700 m wyłączając parę najnowszych pocisków z głowicą odłamkową pokroju 441D/441D RS o o zasięgu do 1,3 km. Działa bezodrzutowego można też bezpiecznie używać z pomieszczeń pod warunkiem użycia konkretnych typów amunicji z oznaczeniem CS.

Ze względu na ograniczone wymiary głowicy, Carl Gustaf będzie w stanie przepalić mniej stali pancernej niż np. Panzerfaust-3, ale wiele źródeł wskazuje na ponad 500 mm stali pancernej. Do przebicia czołgu od przodu to za mało, ale na boki lub w szczególności tył wystarczy.

Przemysław Juraszek, dziennikarz Wirtualnej Polski