Szczepionka na raka już niedługo? Wyniki są bardzo obiecujące
Chociaż szczepionka na raka brzmi, jak temat z filmu science fiction, to już niedługo może stać się ona rzeczywistością. Prace prowadzi kilka niezależnych zespołów.
Naukowcy z kanadyjskiego Uniwersytetu w Waterloo skorzystali z pomocy sztucznej inteligencji do identyfikacji antygenów charakterystycznych dla konkretnego nowotworu. Ich badania mogą pomóc w opracowaniu nowych skutecznych metod leczenia raka, w tym w stworzeniu szczepionki.
Nowotwór rozwija się od nieprawidłowej mutacji w DNA, która powielana w komórkach prowadzi do rozwoju raka. Zdaniem naukowców ten łańcuch można przerwać, ale w tym celu układ odpornościowy musi nauczyć się szybko wykrywać zmutowane komórki, by móc je błyskawicznie neutralizować.
Naukowcy są zdania, że można to osiągnąć z pomocą odpowiednio przygotowanej szczepionki, dzięki której układ odpornościowy będzie w stanie rozpoznać neoantygen pojawiający się na powierzchni komórek nowotworowych. Po rozpoznaniu układ odpornościowy może szybko zareagować i zabić neoantygeny.
Z pomocą sztucznej inteligencji udało się naukowcom przyspieszyć prace nad identyfikowaniem różnych neoantygenów, pojawiających się przy różnych guzach. Algorytm DeepNovo jest w stanie określić sekwencję aminokwasów neoantygenów na podstawie jednoliterowego kodu aminokwasowego.
Skatalogowanie neoantygenów jest pierwszym krokiem do tworzenia personalizowanych szczepionek na raka opartych na metodzie mRNA. Od dawna lekarze są zdania, że terapia nowotworowa powinna być dopasowywana do pacjenta. Nad takim rozwiązaniem pracują również badacze z firmy Biontech, którzy opracowali szczepionkę na COVID-19.
Pierwsze wyniki ich prac, na które powołuje się RP, zostały udostępnione w "Nature" w 2017 roku, a dwa lata później 52-letni chory na raka skóry otrzymał eksperymentalny preparat. Później na łamach "Nature" dzielił się swoim doświadczeniem, twierdząc, że "komórki nowotworowe kurczyły się na jego oczach".
Chociaż szczepionka Biontech nie zapobiega nowotworom, to wstępne badania pokazują, że może cofać rozwój choroby. Eksperymentalna metoda może również zapobiegać przerzutom. Ale nie jest to pierwsza tego typu szczepionka - od 2006 roku kobiety mogą szczepić się przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV) powodującego raka szyjki macicy.
Kolejne uczelnie i firmy pracują również nad szczepionkami przeciwko rakowi piersi, płuc, prostaty i jelita. Jednak nie będą one zapobiegać chorobie, a służyć, jako wsparcie leczenia. Prawdopodobnie pierwsze takie szczepienia będzie można wykonać za 3 lata.