Pancerne zmiany w amerykańskich szeregach. Wozy M113 zastąpią AMPV

W czasie targów zbrojeniowych DSEI swoją światową premierę przed dużą publicznością miał uniwersalny transporter gąsienicowy AMPV (Armored Multi-Purpose Vehicle). Jego producent, koncern BAE Systems, zaprezentował możliwości wozu i potencjał jego przyszłego rozwoju przedstawicielom wojsk lądowych USA i sojuszników z NATO.

AMPV będzie podstawowym transporterem opancerzonym US Army i zastąpi w tej roli transportery M113 wywodzące się z lat 60-tych.

AMPV zaprojektowano tak, aby był platformą elastyczną, wszechstronną i zwrotną. Pięć produkowanych obecnie wariantów wozu gwarantuje większą przeżywalność i osiągi w porównaniu ze starszą rodziną pojazdów M113, a także wykorzystuje najnowocześniejsze technologie, w tym z zakresu sieciocentrycznego pola walki.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Platformę tę cechuje również podobieństwo do rozwiązań już stosowanych na poziomie Zespołu Bojowego Brygady Pancernej (ABCT), podstawowej jednostce pancernej US Army, aby minimalizować koszty operacyjne i obciążenia logistyczne w miarę ewolucji potrzeb w zakresie zdolności. W brygadach AMPV będzie współpracował przede wszystkim z czołgami podstawowymi M1A2 Abrams i bojowymi wozami piechoty M2 Bradley.

Jak wspomniano, celem programu Armored Multi-Purpose Vehicle było wyłonienie następcy transporterów opancerzonych M113, które stanowią około 30% wszystkich pojazdów gąsienicowych w składzie amerykańskich brygad pancernych. W porównaniu do poprzednika AMPV oferuje większą mobilność taktyczną, większą ochronę załogi i przeżywalność oraz znacznie większy zapas mocy pozwalający na instalację dodatkowych systemów i uzbrojenia.

W zależności od wariantu i zainstalowanego wyposażenia specjalistycznego masa całkowita AMPV sięga niecałych 40 ton. Wóz rozpędza się do 60 km/h. Przy średniej prędkości 48 km/h zasięg wynosi 360 km. Napęd stanowi silnik wysokoprężny Cummins VTA903 o mocy 675 KM. Taki sam silnik jest używany w bwp Bradley i samobieżnych armatohaubicach M109 Paladin.

W tej chwili opracowano pięć wariantów transportera AMPV: ogólnego przeznaczenia M1183 GP, nosiciela moździerza M1287 MCP, wozu dowodzenia M1286 MC, wozu ewakuacji medycznej M1284 MEV i ambulansu M1285 MTV.

W wersji bazowej załoga składa się z dwóch osób i może zabrać sześciu żołnierzy desantu. Można dokonać jego rekonfiguracji do transportu jednych noszy i zainstalować stanowisko uzbrojenia. Uzbrojenie mogą stanowić karabiny maszynowe M2, M240 i M249 lub granatnik Mk-19.

Drugim wariantem jest nosiciel moździerza kalibru 120 mm. W takim wariancie załoga transportera składa się z czterech żołnierzy: dwóch od obsługi pojazdu i dwóch do obsługi moździerza. Poza samym moździerzem w pojeździe zainstalowano magazyn amunicji mieszczący 69 granatów moździerzowych kaliber 120 mm oraz system kontroli ognia M95.

Trzecią wersją jest mobilne stanowisko dowodzenia. Załoga składa się z kierowcy, dowódcy i trzech oficerów sztabowych. Dzięki dużemu zapasowi mocy oraz wydajnemu układowi chłodzenia w transporterze można zainstalować dużą liczbę radiostacji i systemów wymiany danych, co pozwala na wykorzystanie tych wozów w dowodzeniu jednostką wielkości batalionu, a nawet brygady.

Czwartą wersją jest wóz ewakuacji medycznej. Załoga składa się z kierowcy i dwóch sanitariuszy. Jednocześnie można przewozić sześciu żołnierzy lekko rannych i zdolnych do siedzenia lub czterech rannych na noszach. Istnieje możliwość zastosowania konfiguracji mieszanej z dwoma noszami i trzema siedzeniami. Poza tym w środku znalazło się miejsce na podstawowe wyposażenie medyczne.

Piątą wersją jest ambulans. Od wozu ewakuacji medycznej odróżnia go to, że ma miejsce tylko dla jednego pacjenta na noszach, ale poza kierowcą jest w nim miejsce dla aż trzech sanitariuszy lub lekarzy. Wóz jest także wyposażony w bardziej zaawansowane wyposażenie medyczne, w tym stół do prowadzenia zabiegów i prostych operacji.

Dotychczasowe plany mówią o zamówieniu co najmniej 522 pojazdów ogólnego przeznaczenia, 386 moździerzy, 993 wozów dowodzenia, 790 wozów ewakuacji medycznej i 216 ambulansów.

Produkcja niskoseryjna ruszyła w 2019 r., a pierwsze pojazdy dostarczono do 1. Pancernego Brygadowego Zespołu Bojowego 3. Dywizji Piechoty w marcu bieżącego roku. W tym samym miesiącu BAE Systems otrzymał kontrakt za zakup materiałów do produkcji wozów seryjnych. W roku budżetowym 2024 US Army planuje kupić 91 AMPV w różnych wersjach. Liczba ta może się zwiększyć, ponieważ Kongres może przeznaczyć na ten cel dodatkowe środki ze specjalnego funduszu na wsparcie Ukrainy. US Army przekazała Ukrainie 400 M113, a w ich miejsce możliwe jest zakupienie dodatkowych 154 AMPV. Po rozkręceniu produkcji seryjnej tempo wytwarzania ma sięgnąć szesnastu AMPV miesięcznie.