Starożytni mieszkańcy Azji budowali wyrafinowane łodzie już 40 tys. lat temu

Starożytne ludy zamieszkujące wyspy Azji Południowo-Wschodniej mogły opanować żeglarstwo i budować zaawansowane łodzie już 40 tys. lat temu. W artykule, który ukazał się na łamach "Journal of Archaeological Science: Reports", naukowcy z Ateneo de Manila University opisali, w jaki sposób, według nich, pradawne ludy dokonywały tak odważnych przepraw przez ocean.

Wyspy Azji Południowo-Wschodniej nigdy nie były połączone z kontynentalną Azją, ani mostami lądowymi, ani pokrywą lodową, a mimo to znaleziono tam dowody na wczesne osadnictwo ludzkie. Chociaż obecność skamieniałości i artefaktów dostarcza licznych dowodów na to, że wcześni ludzie byli w stanie przepłynąć otwarte morze, okoliczności, dla których to robili i w jaki sposób przemieszczali się na wyspy, pozostają niejasne.

Naukowców przede wszystkim interesuje technologia budowy łodzi, którą dysponowały tamtejsze społeczności. W zapisach archeologicznych regionu brakuje artefaktów świadczących o łodziach. Uczeni wskazują, że to prawdopodobnie z powodu, iż techniki szkutnicze z tamtych czasów wykorzystywały materiały roślinne, które nie zachowały się do naszych czasów. A jednak, jak wykazali badacze w nowej publikacji, stanowiska archeologiczne na Filipinach, w Indonezji i Timorze Wschodnim dostarczają mocnych dowodów na to, że starożytni żeglarze dysponowali technologicznym wyrafinowaniem porównywalnym do znacznie późniejszych cywilizacji.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Na wspomnianych stanowiskach archeologicznych badacze znaleźli szereg kamiennych narzędzi, datowanych na około 40 tys. lat. Ich mikroskopowa analiza wykazała wyraźne ślady obróbki roślin — w szczególności ekstrakcji włókien. A włókna są niezbędne do wytwarzania sieci oraz lin potrzebnych do budowy łodzi i połowów na otwartym morzu. Wykopaliska na filipińskiej wyspie Mindoro i Timorze Wschodnim dostarczyły również szczątków głębinowych ryb oceanicznych, takich jak tuńczyki i rekiny, a także narzędzi służących do połowów, jak haczyki czy ciężarki do sieci.

"Pozostałości dużych, drapieżnych ryb żyjących w wodach pelagialnych (warstwa wody sięgająca do około 200 metrów – przyp. red.) w tych miejscach wskazują na zdolność do zaawansowanej żeglugi morskiej i wiedzę na temat sezonowości i tras migracji tych gatunków ryb" — stwierdzili naukowcy w artykule.

Mimo że brakuje zachowanych łodzi z tamtych czasów, to obecność wyspecjalizowanych narzędzi rybackich wskazuje, że tamtejsze społeczności musiał dysponować łodziami. Haczyki oraz ciężarki do sieci wskazują też, że musiały do nich być liny i sznurki, bez których żaden połów by się nie udał. To wszystko wskazuje na wysokie prawdopodobieństwo, że ci starożytni żeglarze budowali wyrafinowane łodzie z organicznych materiałów połączonych linami wykonanymi z roślin. Tę samą technologię stosowali także do połowów na otwartym morzu.

Autorzy publikacji podkreślają, że prehistoryczne migracje przez otwarte morze nie były podejmowane przez ludzi dryfujących na bambusowych tratwach, ale przez wysoko wykwalifikowanych nawigatorów wyposażonych w wiedzę i technologię, aby pokonywać ogromne odległości i docierać do odległych wysp.

Naukowcy zaznaczyli, że wiedza w zakresie budowy łodzi prawdopodobnie uczyniła ten region ośrodkiem innowacji technologicznych dziesiątki tysięcy lat temu i położyła podwaliny pod tradycje morskie, które są tam obecne do dziś.

Naukowcy chcą teraz przetestować kilka modeli łodzi zaproponowanych w trakcie badań, by zobaczyć, jak sprawują się na otwartym morzu. Oczywiście łodzie mają zostać zbudowane przy wykorzystaniu surowców, które prawdopodobnie były używane w przeszłości.

Źródło: Ateneo de Manila University