Nie potrafisz się skupić? Naucz się drugiego języka

W badaniu opublikowanym w czasopiśmie "Bilingualism Language and Cognition" (DOI: 10.1017/S1366728923000731) naukowcy przeanalizowali różnice w kontroli uwagi i zdolności do ignorowania nieistotnych informacji między osobami posługującymi się wyłącznie językiem ojczystym oraz osobami dwujęzycznymi. Z analiz wynika, że na poziomie poznawczym osoby dwujęzyczne lepiej radziły sobie z marginalizowaniem informacji, które w danym momencie nie są ważne. Łatwiej im też było ignorować czynniki rozpraszające, a także przenosić uwagę z jednej rzeczy na drugą.

- Nasze wyniki pokazały, że osoby dwujęzyczne wydają się skuteczniejsze w ignorowaniu informacji, które są nieistotne, zamiast je tłumić lub powstrzymywać – stwierdziła Grace deMeurisse z Uniwersytetu Florydy. - Jednym z wyjaśnień jest to, że osoby dwujęzyczne stale przełączają się między dwoma językami i muszą odwracać uwagę od języka, którego nie używają - dodała.

Na przykład, jeśli osoba mówiąca po angielsku i hiszpańsku rozmawia po hiszpańsku, oba języki są aktywne, ale język angielski jest niejako wstrzymany, jednak zawsze gotowy do wdrożenia w razie potrzeby.

W licznych badaniach sprawdzano różnice między obiema grupami w zakresie mechanizmów poznawczych, czyli procesów umysłowych wykorzystywanych przez nasz mózg, takich jak pamięć, uwaga, rozwiązywanie problemów i podejmowanie decyzji. - Często dyskutuje się o wpływie mówienia dwoma językami na kontrolę poznawczą człowieka. W literaturze można znaleźć informacje, że różnice te nie są tak wyraźne, ale może to wynikać z zadań, jakie lingwiści wykonują w celu badania różnic między osobami dwujęzycznymi i jednojęzycznymi – przyznała deMeurisse.

DeMeurisse wraz z profesor Edith Kaan, również z Uniwersytetu Florydy, postanowiły sprawdzić, czy różnice między obiema grupami wyjdą na jaw w zadaniach, które nie były wcześniej stosowane w psycholingwistyce. Wszystko po to, by zmierzyć zdolność uczestników do radzenia sobie z napływającymi informacjami i kontrolowaniem uwagi.

Dwie grupy badanych obejmowały osoby jednojęzyczne i dwujęzyczne. Osoby jednojęzyczne zdefiniowano jako osoby, które miały dwa lata doświadczenia lub mniej z językiem obcym i używają tylko pierwszego języka, którego nauczyły się w dzieciństwie. Osoby dwujęzyczne sklasyfikowano jako osoby, które nauczyły się zarówno pierwszego, jak i drugiego języka w przedziale między dziewiątym a dwunastym rokiem życia i nadal posługują się obydwoma językami.

- Odkryliśmy, że osoby dwujęzyczne wydają się lepiej ignorować informacje, które są nieistotne – powiedziała Kaan. Badaczka wyjaśniła, że cechy poznawcze konkretnej osoby stale dostosowują się do czynników zewnętrznych, a jako ludzie mamy bardzo niewiele cech, które pozostają niezmienne przez całe życie. - Nasz system poznawczy stale dostosowuje się do sytuacji, więc w tym przypadku dostosowuje się do bycia dwujęzycznym. To nie znaczy, że to się nie zmienia, więc jeśli przestaniesz używać drugiego języka, twoje funkcje poznawcze również mogą się zmienić – podkreśliła Kaan.

Badania pokazują potrzebę budowania większej spójności pomiędzy różnymi eksperymentami stosowanymi w celu zrozumienia różnic między osobami mówiącymi jednym językiem a tymi, którzy mówią więcej niż jednym. - Badając dwujęzyczność i funkcje poznawcze na nowo definiujemy sposób, w jaki mówimy o różnicach między osobami dwujęzycznymi i jednojęzycznymi, szukając większej liczby czynników do rozważenia i większej liczby metod prowadzenia takich badań – powiedział deMeurisse.

Naukowcy podkreślili, że ich badanie nie miało na celu wykazania, że osoby posługujące się dwoma lub więcej językami mają przewagę nad tymi, którzy mówią jednym. - Nie szukamy zalet ani wad – powiedziała deMeurisse. - Jednak niezależnie od różnic poznawczych, nauka drugiego języka zawsze będzie czymś, co może przynieść korzyści, niezależnie od tego, czy będą to korzyści poznawcze, społeczne czy środowiskowe. Kontakt z drugim językiem nigdy nie będzie negatywny – dodała.