Konie są mądrzejsze niż sądzono. Naukowcy przeprowadzili nowe badania
Konie są o wiele mądrzejsze niż dotychczas sądzono. W nowych badaniach, w których sprawdzano reakcje zwierząt na grę opartą na nagrodach i karach, konie wykazały zdolność planowania z wyprzedzeniem oraz analizy kosztów i korzyści. Zwierzęta sprytnie dostosowywały swoje podejście do gry, aby uzyskać jak najwięcej smakołyków przy jak najmniejszym wysiłku.
Konie na stałe wpisały się w historię ludzkości. Ich wytrzymałość w podróżach na duże odległości i zdolność do przenoszenia ciężkich ładunków umożliwiły ludziom szybkie rozprzestrzenianie się po całym świecie. Ich udomowienie, które według niedawnych badań miało miejsce 4200 lat temu zwiastowało nową erę w historii ludzkości, bo konie znacznie przyspieszyły transport. Przez te tysiące lat obserwacji zachowania koni uznano, że nie są to zbyt mądre stworzenia.
- Wcześniej badania sugerowały, że konie po prostu reagują na bodźce, nie myślą do przodu i nie planują swoich działań. Ale nasze badania pokazują, że zwierzęta te mają świadomość konsekwencji i wyników swoich działań – powiedziała Louise Evans z Nottingham Trent University, główna autorka publikacji, która ukazała się na łamach pisma "Applied Animal Behaviour Science" (DOI: 10.1016/j.applanim.2024.106339).
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Nagroda i kara
Naukowcy z Nottingham Trent University chcieli lepiej zrozumieć sposób, w jaki konie się uczą. Ta wiedza może być wykorzystana do lepszego szkolenia i poprawy ich dobrostanu. Badacze opracowali dla zwierząt specjalną grę, której poziom z czasem wzrastał. Na początku konie po dotknięciu nosem laminowanej kartki A3 otrzymywały smakołyk. Prawidłowej reakcji konia towarzyszył gwizdek. Potem do gry zostało wprowadzone światło "stop" w postaci latarki przymocowanej do korpusu naukowca. Od tego momentu smakołyk był wydawany jedynie, gdy kartka została dotknięta, kiedy światło było wyłączone. Czas trwania sygnału "stop" był losowy.
W zadaniu uczestniczyło 20 koni. Dotykanie nosem kartki i objadanie się smakołykami nie sprawiło koniom żadnych trudności. Jednak gdy pojawił się element światła "stop" wszystkie konie miały problemy z wykonaniem zadania. Dotykały nosami kartę niezależnie, czy światło było włączone, czy wyłączone. Mimo to badacze obdarowywali je przysmakami za poprawne odpowiedzi.
Na ostatnim etapie badacze wprowadzili karę za dotknięcie karty, gdy włączone było światło "stop". Kara polegała na trwającej 10 sekund przerwie, podczas której badacz ze światłem "stop" oddalał się o kilka kroków, patrzył w dół i opuszczał laminowaną kartę. Podczas kary konie nie miały możliwości gry ani nie dostawały smakołyków. Wprowadzenie kary całkowicie odmieniło zachowanie koni. Badacze zaobserwowali nagłą i bardzo znaczącą redukcję błędów u wszystkich zwierząt. Konie zaczęły grać zgodnie z zasadami, dotykając karty tylko w odpowiednim momencie, aby otrzymać smakołyk.
Zdolności poznawcze koni
Mogłoby się wydawać, że konie nie zrozumiały gry w jej pierwotnej formie. Ale badacze sugerują, że konie mogły zrozumieć zasady od początku, ale znalazły sposób na grę, a dokładniej na zdobywanie frykasów, bez zwracania na zasady gry zbytniej uwagi. Dopiero element kary kazał im bardziej się skupić.
Według naukowców pokazuje to wyższy poziom przetwarzania poznawczego, niż dotąd uważano za możliwe wśród koni. Zwierzęta były w stanie natychmiast zmienić strategię i zachowywać się w inny sposób, gdy tylko pojawiło się ryzyko, że coś im przepadnie. Takie podejście wymaga myślenia o krok do przodu i jest ukierunkowane na cel. Konie musiały skupić się na tym, co chcą osiągnąć oraz na krokach, które muszą w tym celu podjąć. Badacze twierdzą, że takie elementy wcześniej uważano za wykraczające poza zdolności poznawcze konia.
- Na początku odkryliśmy, że konie po prostu dotykały karty w kółko, ponieważ prawdopodobnie zdawały sobie sprawę, że nadal będą otrzymywać częste nagrody przy minimalnym wysiłku umysłowym — powiedziała dr Carrie Ijichi, współautorka publikacji. - Nie było kosztów za nieuporządkowane dotknięcie, czasami się opłacało, czasami nie. Jednak gdy wprowadziliśmy koszt za ich błędy, natychmiast zrozumiały zasady i grały prawidłowo. Konie nie są naturalnymi geniuszami, uważa się je za przeciętne, ale to badanie pokazuje, że nie są przeciętne i w rzeczywistości są bardziej zaawansowane poznawczo, niż nam się wydaje – dodała.
- Spodziewaliśmy się, że wydajność koni poprawi się, gdy wprowadziliśmy karę, ale byliśmy zaskoczeni, jak natychmiastowa i znacząca była ta poprawa. Zwierzęta zazwyczaj potrzebują kilku powtórzeń zadania, aby stopniowo nabywać nową wiedzę, podczas gdy nasze konie natychmiast się poprawiły, gdy wprowadziliśmy koszt za błędy. Sugeruje to, że konie cały czas wiedziały, jakie są zasady gry – powiedziała Evans.
Ijichi przyznała też, że konie mają bardzo słabo rozwiniętą korę przedczołową, która u ludzi odpowiada m.in. za funkcjonowania pamięci roboczej oraz planowanie i przewidywanie konsekwencji swoich działań. To według badaczki to sugeruje, że zwierzęta te muszą używać innego obszaru mózgu, aby osiągnąć podobny wynik, a to z kolei pokazuje, że nie powinniśmy wyciągać wniosków na temat inteligencji, w oparciu o budowę anatomiczną.
Źródło: Nottingham Trent University, IFLScience, fot. Waugsberg, CC BY-SA 3.0, via Wikimedia Commons
Twórz treści i zarabiaj na ich publikacji. Dołącz do WP Kreatora
