Rosja i Iran rozmawiają o broni nuklearnej. Putin i Raisi otwarci na współpracę

Prezydent Rosji Władimir Putin przeprowadził rozmowę telefoniczną ze swoim irańskim odpowiednikiem Ebrahimem Raisi, aby omówić kwestie związane ze wznowieniem irańskiego porozumienia nuklearnego, znanego jako Wspólny Kompleksowy Plan Działania (JCPOA), jak donosi państwowa rosyjska agencja prasowa TASS.

Według służb prasowych Kremla Wladimir Putin i Ebrahimem Raisi w trakcie rozmowy, która była pierwszą rozmową telefoniczną Raisiego z Putinem od czasu jego zwycięstwa w irańskich wyborach prezydenckich w czerwcu ubiegłego roku (Raisi został zaprzysiężony na urząd 5 sierpnia), poruszyli kwestię Wspólnego Kompleksowego Planu Działania.

Podczas rozmowy telefonicznej prezydent Putin pogratulował również Raisiowi zwycięstwa w wyborach prezydenckich i początku jego kadencji. Z kolei Raisi podkreślił, że wzmocnienie relacji z Rosją jest centralnym punktem polityki zagranicznej Iranu. Jak informuje TASS, po zakończeniu rozmowy prezydenci Iranu i Rosji wyrazili zadowolenie z poziomu stosunków między obydwoma krajami. W środę, 18 sierpnia Raisi rozmawiał również z prezydentem Chin - Xi Jinping, który według irańskich mediów powiedział, że wycofanie się Stanów Zjednoczonych z umowy nuklearnej jest głównym powodem obecnego kryzysu JCPOA.

JCPOA to międzynarodowe porozumienie (nazywane również umową nuklearną Iranu), którego głównym celem jest kontrola programu rozwoju broni jądrowej państwa. Zostało ono podpisane w lipcu 2015 roku pomiędzy Iranem i stałymi członkami Rady Bezpieczeństwa ONZ – USA, Rosją, Chinami, Wielką Brytanią, Francją oraz Niemcami. Z porozumienia w maju 2018 roku wycofały się Stany Zjednoczone.

Przypomnijmy, irański program nuklearny uruchomiono w 1957 roku po tym, jak Stany Zjednoczone podpisały z Iranem porozumienie o cywilnej współpracy atomowej - Atoms for Peace. Wsparcie Amerykanów zakończyło się w momencie wybuchu rewolucji irańskiej w 1979 roku. Pomimo tego, Iran nadal był zainteresowany technologią jądrową i rozwijał ją, w tym wyrafinowane możliwości wzbogacania uranu, które stały się przedmiotem intensywnych negocjacji międzynarodowych i sankcji w latach 2002–2015.

Negocjacje pomiędzy stałymi członkami Rady Bezpieczeństwa a Iranem zakończyły się podpisaniem JCPOA. Umowa jest 25-letnim porozumieniem nuklearnym, ograniczającym potencjał nuklearny Iranu w zamian za złagodzenie sankcji. W styczniu 2016 r. wszystkie sankcje związane z bronią jądrową nałożone na Iran zostały zniesione w odpowiedzi na postępy państwa w realizacji kluczowych warunków umowy.

W maju 2018 r. prezydent Donald Trump ogłosił, że Stany Zjednoczone jednostronnie zaprzestaną wdrażania JCPOA i zamierzają ponownie nałożyć sankcje związane z bronią jądrową na Iran. Decyzja spotkała się ze sporą krytyką pozostałych, stałych członków Rady Bezpieczeństwa i wyraźnym oporem Iranu, który od tego momentu wycofał się z przestrzegania ograniczeń operacyjnych umowy dotyczącej irańskiego programu nuklearnego.