15 tys. ton śmieci. Fruwają nad naszymi głowami

Na początku listopada chińska kapsuła Shenzhou-20 została uszkodzona przez odłamek mniejszy niż 1 mm, który przebił się przez warstwę szkła. Chociaż symulacje wykazały niskie ryzyko awarii podczas powrotu przez ziemską atmosferę, Chińczycy uznali to za "niedopuszczalne" zagrożenie. Jak opisywała dziennikarka Wirtualnej Polski Amanda Grzmiel, z tego powodu trójka astronautów utknęła w kosmosie.

Jak z kolei pisał dziennikarz Wirtualnej Polski Radosław Kosarzycki, Chińczycy rozpoczęli misję ratunkową Shenzhou-22. Celem misji było sprowadzenie astronautów na Ziemię.

Eksperci od dawna zwracają uwagę, jakie realne zagrożenie stanowią kosmiczne śmieci. Ilość śmieci kosmicznych stale rośnie ze względu na realizowane zarówno przez państwa, jak i podmioty prywatne, programy kosmiczne.

Według szacunków Europejskiej Agencji Kosmicznej w kosmosie znajduje się ponad 15,1 tys. ton materiału wystrzelonego z Ziemi. W przestrzeni kosmicznej krąży ok. 1,2 mln elementów o średnicy 1–10 cm i 140 mln o rozmiarze 1 mm–1 cm.

Na niskiej orbicie poruszają się one z prędkością ok. 7,6 km/s. Uszkadzają wszystko, w co uderzą. Jak ocenia The Conversation, uszkodzenie Shenzhou-20 na pewno nie jest odosobnionym przypadkiem. Zdaniem analityków, zjawiska te mogą wydarzać się coraz częściej.

Uszkodzenia spowodowane przez kosmiczne śmieci mogą stanowić ogromne zagrożenie dla życia astronautów. Dodatkowo uszkodzenia sprzętu nie tylko jest bardzo kosztowne. Jak zauważają analitycy, uderzenie odłamka w inny obiekt może przyczynić się do powstania kolejnych odłamków, co tylko nasili problem "zaśmiecenia".

Wiele krajów jest w stanie śledzić, co znajduje się w kosmosie. Z tego powodu, że niektóre z nich mogą wysyłać tajne satelity, państwa niechętnie dzielą się danymi o tym, co wysyłają na orbitę.

Traktat o przestrzeni kosmicznej z 1967 roku miał na celu określenie sposobu zarządzania przestrzenią kosmiczną. Wymaga on jednak aktualizacji, ponieważ nie odpowiada na problem śmieci kosmicznych i zwiększonej aktywności prywatnych podmiotów. Co ważne, traktat nie porusza również kwestii odpowiedzialności w zakresie zrównoważonego wykorzystania przestrzeni kosmicznej.

Chociaż obecnie rozwijane są technologie dotyczące mające na celu rozwiązanie problemu kosmicznych śmieci, to jednak pojawiają się one jedynie w formie planów. Na całym świecie przeprowadza się jedynie kilka testów próbnych.

Jednym z proponowanych rozwiązań jest harpun. Wystrzelenie go jednak oznacza, że kosmiczny bezzałogowiec, który go wystrzeli, sam może stać się odłamkiem. Alternatywą jest specjalna sieć. Jej działanie oparte jest na spowalnianiu odłamków. Po wpadnięciu do atmosfery, odłamki te mają spłonąć.

Metody te są nietrwałe. Dodatkowo wysłanie satelity zużywa paliwo, tym samym przyczyniając się do zmian klimatycznych. Analitycy proponują opracowanie konstelacji satelitów, które pozostają na orbicie i spuszczają odłamki do atmosfery. Projekt ten jednak nie został jeszcze w pełni opracowany.