Poważne trzęsienie ziemi w Japonii. Wyjaśniamy, jak bardzo jest groźne
Ponad 36 tys. gospodarstw domowych pozbawionych prądu. To skutek trzęsienia ziemi, które w poniedziałek 1 stycznia nawiedziło środkową Japonię. Istnieje ryzyko wystąpienia silnego tsunami, w związku z czym władze Japonii, Korei Północnej i Południowej oraz Rosji wydały stosowne ostrzeżenia. Wyjaśniamy, jak silne było to zjawisko.
Epicentrum trzęsienia ziemi, które na początku 2024 r. wystąpiło w Japonii, znajdowało się w miejscu oddalonym o ok. 50 km na północny wschód od miasta Anamizu na wyspie Honsiu. Amerykańskie Służby Geologiczne (USGS) podają, że trzęsienie ziemi miało magnitudę 7,6 w skali Richtera.
Zgodnie ze stosowaną powszechnie skalą, którą w 1970 r. zmodyfikował japoński geofizyk Hiro Kanamori, incydent na Honsiu jest kategoryzowany jako zjawisko skutkujące ogromnymi zniszczeniami. Średnioroczna liczba tego typu trzęsień wynosi ok. 4.
Skala Richtera – czym jest?
Skalę Richtera wykorzystuje się do opisu siły trzęsień ziemi na podstawie amplitudy drgań. Wyrażana jest w liczbach i nie ma górnej granicy, jednak dotychczas najsilniejsze odnotowane w historii trzęsienie ziemi charakteryzowało się siłą 9,5 w skali Richtera (wstrząsy w Chile w 1960 r.).
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Każdy kolejny stopień w tej skali do pomiaru siły trzęsień oznacza 10-krotny wzrost amplitudy drgań i aż 32-krotnie większą energię, która powstała na skutek wstrząsu. Najsłabsze trzęsienia o magnitudzie poniżej 2 występują nawet 8 tys. razy każdego dnia, jednak są one nieodczuwalne przez człowieka i sejsmografy. Wstrząsy, które są rejestrowane przez urządzenia pomiarowe, przekraczają z kolei 2 w skali Richtera, natomiast aby trzęsienie było odczuwalne przez wszystkich, musi mieć siłę ponad 4,5 w skali Richtera.
Trzęsienie ziemi w Japonii. Magnituda 7,6 wiąże się z ogromnymi zniszczeniami
Rzecznik japońskiego rządu Yoshimasa Hayashi ostrzega mieszkańców przed kolejnymi wstrząsami. Te mogą się pojawić w każdej chwili, w związku z czym zalecana jest ewakuacja. Ponadto Japońska Agencja Meteorologiczna ostrzega przed tsunami w regionach przybrzeżnych (Ishikawa, Niigata, Toyama). Do tej pory fale sięgają ok. 1 m, natomiast w niektórych miejscach mogą one mieć wysokość nawet 5 m.
Tak poważne skutki są typowe dla trzęsień ziemi o magnitudzie przekraczającej 7. Podkreślić należy, że słabsze incydenty, a więc w granicach 5-7 w skali Richtera, charakteryzują się odczuwalnymi przez wszystkich wstrząsami, natomiast powodującymi niewielkie lub średnie zniszczenia. Jednocześnie trzęsienia o tej sile występują relatywnie często, bowiem ok. 1,4 tys. razy rocznie (w przypadku trzęsień o sile 4,9-5,4).
Znacznie poważniejsze są z kolei trzęsienia o magnitudzie przekraczającej 7. Te – jak opisuje skala Richtera – skutkują poważnymi zniszczeniami. Należy więc się spodziewać wstrząsów, które są wyczuwalne przez każdego, a ponadto powodujących rozległe straty w budynkach oraz ludziach. Murowane konstrukcje w trakcie tego typu trzęsienia ulegają poważnym uszkodzeniom, wysokie wieże mogą się przewrócić, na ścianach budynków pojawiają się pęknięcia, a z dachów spadają dachówki. Właśnie tak silne trzęsienie miało miejsce w Japonii.
Warto zaznaczyć, że trzęsienia o magnitudzie ok. 7,6 zebrały w przeszłości na całym świecie największe żniwo. Jeszcze w 2010 r. (Haiti) miały miejsce wstrząsy o sile 7 w skali Richtera, a liczba ofiar śmiertelnych przekroczyła wówczas 316 tys. Równie tragiczne w skutkach było trzęsienie ziemi w Chinach o sile 7,5 (1976 r.), kiedy śmierć poniosło ponad 242 tys. ludzi.
Norbert Garbarek, dziennikarz Wirtualnej Polski
