Polscy naukowcy zajrzeli do środka Mgławicy Klepsydry

Niezwykle fotogeniczna Mgławica Klepsydry przez stulecia skrywała swój sekret. Dzięki zespołowi, w którym znaleźli się Polacy, udało się dostrzec co znajduje się w jej sercu – dwie gwiazdy obiegające się co 18 dni.

Mgławica Klepsydry widziana przez Teleskop Hubble'a
Źródło zdjęć: © NASA/ WFPC2 Science Team | R. Sahai, J. Trauger
Bolesław Breczko
11

Naukowcy zastanawiali się co powoduje niezwykły kształt Mgławicy Klepsydry, czyli dwa nachodzące na siebie kuliste obłoki i jasne oko w ich centrum. Już wcześniej podejrzewano, że za tym kształtem może stać układ podwójny.

- Układ podwójny to dwie gwiazdy, które krążą wokół siebie. A dokładniej - wokół wspólnego środka masy - tłumaczy w rozmowie z PAP uczestniczka badań, prof. Joanna Mikołajewska z Centrum Astronomicznego M. Kopernika PAN w Warszawie.

Układ podwójny udało się potwierdzić dzięki obserwacjom teleskopu SALT (South African Large Telesope – Północnoafrykański duży teleskop). Z badań wynika, że masy gwiazd wynoszą 0,6 i 0,19 mas Słońca. Dla naukowców największym zaskoczeniem był okres obiegu gwiazd. Spekulowano o dość długim okresie od kilkuset do tysiąca dni.

- Sporą niespodzianką było odkrycie, że okres orbitalny jest o wiele, wiele krótszy - wynosi tylko ok. 18 dni. – mówi w rozmowie dla PAP prof. Mikołajewska.

Dwie gwiazdy nie są widoczne gołym okiem na zdjęciach. Ich obecność zaobserwowano badając efekt Dopplera. Badania wykonano na teleskopie SALT w RPA. To obecnie największy teleskop optyczny na świecie. Teleskop skierowano w Mgławicę Klepsydry i wykonano w pewnych odstępach czasu 26 pomiarów. Na tej podstawie udało się stwierdzić, czy obiekty w mgławicy zbliżają się do Ziemi czy oddalają i czy ich prędkość w stosunku do nas się zmienia. Dzięki temu udało się ustalić, że w jądrze mgławicy rzeczywiście znajdują się dwie gwiazdy.

Źródło: Nauka w Polsce

Wybrane dla Ciebie

Będą ich tysiące. Sojusznik wyśle Rosji posiłki
Będą ich tysiące. Sojusznik wyśle Rosji posiłki
Scena jak z filmu Top Gun. Izraelski F-16 podczas polowania na drony
Scena jak z filmu Top Gun. Izraelski F-16 podczas polowania na drony
Aktywiści wtargnęli do bazy wojskowej. Uszkodzili dwa tankowce
Aktywiści wtargnęli do bazy wojskowej. Uszkodzili dwa tankowce
Niekończąca się telenowela. Odwołano niedzielny start misji Ax-4
Niekończąca się telenowela. Odwołano niedzielny start misji Ax-4
Słowacki system obrony powietrznej. Wolf 25 AD wsparciem dla Ukrainy
Słowacki system obrony powietrznej. Wolf 25 AD wsparciem dla Ukrainy
Izrael pokazał F-15I. Oto czym dokonują nalotów na Iran
Izrael pokazał F-15I. Oto czym dokonują nalotów na Iran
Prawie setka Leopardów na sprzedaż. Zakazali ich przekazania Ukrainie
Prawie setka Leopardów na sprzedaż. Zakazali ich przekazania Ukrainie
Izraelskie AH-64 Apache w nietypowej roli. Polują na irańskie drony
Izraelskie AH-64 Apache w nietypowej roli. Polują na irańskie drony
Sprawdza się czarny scenariusz. Ukraińcy są już pewni
Sprawdza się czarny scenariusz. Ukraińcy są już pewni
Zarejestrowany na nagraniu. Rzadki ślimak z Nowej Zelandii
Zarejestrowany na nagraniu. Rzadki ślimak z Nowej Zelandii
Ukraińska kreatywność w akcji. Kontrdrony upolowały już 2 tys. celów
Ukraińska kreatywność w akcji. Kontrdrony upolowały już 2 tys. celów
Starship eksplodował. Elon Musk o prawdopodobnej przyczynie katastrofy
Starship eksplodował. Elon Musk o prawdopodobnej przyczynie katastrofy