Pisanki nie tylko na Wielkanoc. Te zdobione jaja mogą mieć nawet 5000 lat

Zbliża się Wielkanoc 2020, której, jak co roku, jednym z nieodzownych elementów są pisanki. Zdobienie i malowanie jaj ma jednak znacznie dłuższą tradycję, o czym świadczą niezwykłe eksponaty, których historię próbują rozszyfrować archeologowie z British Museum.

Niezwykłe zdobione jaja strusia znajdowano w grobowcach elit śródziemnomorskich i bliskowschodnich, które żyły od około 2500 do 500 p.n.e. Archeologowie długo nie mogli odkryć tajemnicy, kto je stworzył i jak trafiły w ręce starożytnej szlachty.

Sprawę przebadał zespół archeologów i kuratorów z British Museum, w którym znajduje się pięć tych cennych znalezisk. Nienaruszone jaja zostały odkryte w miejscu pochówku znanym jako Grobowiec Izydy w Vulci we Włoszech, który został odkryty w 1839 r. Sam grobowiec pochodzi z około 600 r. p.n.e. i był wypełniony innymi luksusowymi przedmiotami, w tym złotą biżuterią i brązowymi zastawami stołowymi.

Dokładne ustalenie kto i gdzie tworzył te wspaniałe dzieła sztuki jest dodatkowo utrudnione, ponieważ rzemieślnicy byli mobilni i pracowali w służbie zagranicznych patronów. Badaczom jednak udało się ustalić, że w ich tworzenie byli zaangażowani wyspecjalizowani artyści-rzemieślnicy, ponieważ zdobienie strusich jaj wymagało dużych umiejętności, wysiłku oraz opanowania skomplikowanych technik i narzędzi.

Wszystkie pięć jaj było pomalowanych, a cztery z nich wygrawerowane powtarzającymi się geometrycznymi wzorami, przez co wyglądają jak ogromne, starożytne pisanki. Na niektórych z nich widać było też wzory zwierząt, rydwanów i żołnierzy.

Ostateczne ustalenie twórców zdobionych jaj udało się dzięki zastosowaniu stabilnej analizy izotopowej przeprowadzonej na fragmentach innych jaj znalezionych w kilkunastu miejscach pochówków w basenie Morza Śródziemnego i na Bliskim Wschodzie. Ta technika, pozwalająca określić pochodzenie jaj, dopasowuje markery chemiczne w kościach i zębach do określonych regionów na świecie.

Dzięki temu udało się potwierdzić, że jaja zostały stworzone przez asyryjskich i fenickich rzemieślników, co już wcześniej podejrzewali badacze. Odkryli jednak, że nawet w obrębie tego samego grobowca skorupki jaj pochodzą z kilku różnych regionów, co wskazuje na bardziej złożony łańcuch dostaw, niż wcześniej sądzono. Z pełną publikacją badań możecie zapoznać się tutaj.