ORP Sokół wyrusza w wyjątkową podróż. To koniec pewnego etapu

ORP Sokół (294) to okręt typu Kobben, który powstał w niemieckiej stoczni Nordseewerke dla Królewskiej Marynarki Wojennej Norwegii. Jednostkę zwodowano we wrześniu 1966 r. Rok później weszła do służby w norweskiej marynarce jako KNM Stord (S-308), gdzie służyła aż do 2001 r. W 2002 r. okręt został przekazany Polsce (łącznie Norwegia przekazała nam pięć okrętów typu Kobben). Do oficjalnego nadania nazwy ORP Sokół oraz podniesienia bandery doszło 4 czerwca 2002 r. Od tego momentu jednostka działała w ramach dywizjonu Okrętów Podwodnych 3 Flotylli Okrętów.

Okręt służył Polsce przez 16 lat. W tym czasie uczestniczył w licznych ćwiczeniach i operacjach morskich, również tych prowadzonych przez NATO. W 2018 r. mar. Anna Sech, pełniąca wówczas funkcję oficera prasowego 3 flotylli okrętów MW w rozmowie z Gazetą Wyborczą przekazała, że jednostka w czasie trwania swojej służby przebyła prawie 26000 mil morskich i wykonała 174 zanurzenia.

Sama jednostka ma długość 47,4 m i szerokość 4,6 m. Jej wyporność na powierzchni wynosiła 459 t, a w zanurzeniu 524 t. Napęd okrętu stanowiły m.in. dwa silniki wysokoprężne o mocy 1200 KM i silnik elektryczny o mocy 1800 KM. Dzięki nim ORP Sokół osiągał prędkość nawodną 12 węzłów i podwodną 18 węzłów. Warto również wspomnieć, że był uzbrojony w 8 wyrzutni torpedowych kalibru 533 mm, a jego załogę stanowiło 21 osób.

ORP Sokół został wycofany ze służby w czerwcu 2018 r., a chwilę przed tą datą Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni rozpoczęło starania o przejęcie okrętu. Wniosek instytucji został pozytywnie rozpatrzony przez Ministerstwo Obrony Narodowej. Oficjalne przejęcie ORP Sokół nastąpiło 28 lipca 2020 r. Wtedy też w PGZ Stoczni Wojennej rozpoczęły się prace związane z konserwacją, oczyszczaniem okrętu i jego przystosowywaniem do zwiedzania.

Transport okrętu podwodnego jest sporym wyzwaniem logistycznym. Chodzi tutaj przede wszystkim o jego masę oraz wymiary, co w praktyce prowadzi do konieczności tymczasowej zmiany w organizacji ruchu drogowego. Jak informuje Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni, jednostka razem z wyposażeniem transportowym będzie ważyła ok. 360 ton, a ostatnia droga okrętu zostanie podzielona na dwa etapy - wodny oraz lądowy. Muzeum przedstawiło szczegółowy harmonogram tej wyprawy, zastrzegając jednak, że może on ulec zmianom. Wygląda on w następujący sposób:

• 16.11. czwartek - ORP Błyskawica zwolni miejsce dla ORP Sokół przy Nabrzeżu Pomorskim. Na czas operacji ORP Błyskawica trafi do Portu Wojennego na Oksywiu.
• 17.11. piątek – w PGZ Stoczni Wojennej ORP Sokół zostanie umieszczony na specjalnym pontonie TRD-Voyager przy pomocy podnośnika Synchrolift. Następnie zostanie przeholowany do nabrzeża technicznego. Tutaj rozpoczną się przygotowania do wyładunku jednostki.
• 19-20.11. niedziela/poniedziałek – ponton z zamocowanym na nim okrętem zostanie przemieszczony do Nabrzeża Pomorskiego.
• 20-22.11. poniedziałek/wtorek/środa – ORP Sokół zostanie przygotowany do umieszczenia na samojezdnych woloosiowych platformach transportowych SPMT.
• 22-23.11. środa/czwartek– ORP Sokół będzie transportowany gdyńskimi drogami do niecki ekspozycyjnej.
• 24.11. piątek – okręt zostanie umieszczony w niecce ekspozycyjnej.

Muzeum Marynarki Wojennej w Gdyni zapowiada, że po zakończeniu operacji transportu okrętu ORP Sokół do miejsca docelowego przez kilka kolejnych miesięcy prowadzone będą prace przygotowujące obiekt do funkcji muzealnej. Okręt najprawdopodobniej zostanie udostępniony zwiedzającym w 2024 r. w sezonie letnim.